________________
अध्यात्ममतपरीक्षा.
३२७
बे, तेम चारित्र ज्ञाननुं कारण बे; जेम सम्यक्त तथा ज्ञानना विषयोमां नेद न थी, अर्थात् बन्नेो एकज विषय बे, तथापि तत्वरोचकरूप ते ज्ञान कहेवायबे, तथा तत्वरुचिरूप ते सम्यक्त कहेवाय. एवो बन्नेनो नेद बे. तेम ज्ञान अने चारित्रनो पण नेद जाणवो. तेमज ज्ञानावरणीयादिक कर्मोनो नेद पण संवे बे एवी रीते ज्ञानथी अन्य चारित्र उपयोगरूपने ज्ञानथी अनन्य अनेकांतस्वरू पसिनेविषे केम न थाय ॥ १३९ ॥ अ० ए प्रमाणे सिद्धनेविषे चारित्रनी स मर्थना करी, ते उपर सिद्धांतपने अवलंबीने पूर्वपदी समाधान करेले. एच समादाविदी, जो मूलगुणेस दुज थिरजावे ॥
सो परिणामा किरिया, जुंजणकरणं पचिंतो ॥ १४० ॥ व्या० मूलगुणनेविषे जे स्थिर नावरूप बे, तेज चारित्र क्रियारूप कहेतुं. मके, ते मनोवाक्काययोगरूप गुंजनाकरणनी अपेक्षा करे. कोई पूढे के, एम कह्याथी वीर्यरूप चारित्र थाय. ते संनवे नही. जेम झानाचारादिकथी ज्ञाना दिक अन्य बे, तेम चारित्राचारथी चारित्र पण अन्यज संनवे. तेने एम कहें के, जो एम कहिये तो वीर्याचारथी वीर्य पण कां अन्य न कहिये ! जो कहेशो के, योगरूप चारित्र होय तो ते उपशमिक जावे केम थाय ! केमके' योग ते नामकर्मना उदयिकनावे वर्त्तेबे, उपशमिक नाव तो मोहविना अन्य कर्मनो या यज नही. एम पण. न कहेतुं, केमके, योगपरिणाम विशेष पण चारित्रमोह नीयकर्मना उपशमादिकनी नियमेंकरी अपेक्षा करेले ते उपशमादिक नावेज कहिये, केमके, प्रधाननी अपेक्षाए व्यवहार होय. अतएव इंडियपर्याप्त उ दय जघन्य पण इंडियप्रधाननी अपेक्षाए शास्त्रमां क्षायोपशमिक कहेवायवे ॥ १४० असद वक्कजडाएं, चंमाणं चंमरुद्दपनईणं ॥ वेसिया चारितं वनं गोत्ति काकणं ॥ १४१ ॥
व्या० जो योगस्थैर्यरूप चारित्र न कहिये, घने शुद्धोपयोगरूप चारित्र क हिये, तो वक्र जमने चारित्र केम संनवे ? केमके, तेने तथाविध माया अ नोपयोगरूप बे. अने ते तो शुद्धोपयोगनो नेद बे, तथा क्रोधमोहनीयक मैना परवशे जे चंमरुाचार्यादिक सहजे कोपनशील बे, तेने पण चारित्र केम संभवे ? केमके, तेने पण अनोपयोग बे. मूलगुणने विषे योगस्थैर्य ते तेने पण संजवे. जेम वा अनिएकरी कम थाय, तो पण वज्रपणुं मूके नही. जे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
