________________
પ્રબુદ્ધ જીવન
માર્ચ, ૨૦૧૬
પ્રેમથી પૂછયું, “બેટા, તું ખુદ જાણે છે કે એક ઘડાની કિંમત સોનાના
જૈન સ્તવનોના પ્રણેતા બલેયા જેટલી મોટી ન હોય અને છતાં તું સોનાનું કડું આપે છે, એટલે નક્કી તું કોઈક ચિંતામાં છે. સાચી વાત કર બેટા.' | આનંદઘનજીના જીવન પર આધારીત સંગીતમય
સોમશ્રીએ જે બન્યું હતું તે કહી દીધું. તેની આંખમાંથી અશ્રુબિંદુ કાર્યક્રમ ‘આનંદઘન ધન'નું આયોજન ખરી પડ્યું.
જૈન ધર્મનો ઇતિહાસ તપાસતાં જણાશે કે ભૂતકાળમાં જૈન કુંભારની આંખમાં પણ અશ્રુબિંદુ ચમકી ઊઠ્યા. તેણે ભાવભર્યા ધર્મ વિષેનું ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક જ્ઞાન ધરાવનાર અને
ધર્મ વિષેનું ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક જ્ઞાન ધરાવનાર અનેક વિભૂતિઓ સ્વરે કહ્યું, “બેટા, તે ભગવાનની પૂજા માટે ઘડો અર્પણ કર્યો તે તો જેવા કે પ. પૂ. આનંદઘનજી , દેવચંદ્રસુરીજી , યશોવિજયજી, ઘણું ઉત્તમ કામ છે. તેં તો પ્રભુની પૂજા માટે ઘડો અર્પણ કર્યો છે. હું ચિદાનંદજી વગરેએ જે સ્તવનો, પ્રાર્થનાઓ, પદો, સ્તુતિ આદિની તને સરસ ઘડો આપું છું. તે તું તારી સાસુને આપી દેજે. આ ઘડાના | રચના કરી છે તેમાં અરિહંત પરમાત્માની અધ્યાત્મ વિદ્યાની પ્રશંસા પૈસા મારે લેવાના નથી.”
છે. આ બધી રચનાઓ ખાસ રાગો પર આધારિત છે જેની અતિ સોમશ્રીએ કુંભારને પૈસાના બદલામાં કડું રાખી લેવા કહ્યું. એણે | ગહન અસર થતી હોય છે. શ્રી કુમાર ચેટરજીએ એ અંતર્ગત તેમનું વધુમાં કહ્યું કે મારી પાસે પૈસા આવશે એટલે હું આપી જઈશ અને સંશોધન કંપન, ભૌતિક શક્તિ અને આધ્યાત્મિકતાને અર્પણ કરેલું કડું પાછું લઈ જઈશ.
છે અને ખાસ શાસ્ત્રીય સંગીનો સહારો લીધો છે. શાસ્ત્રીય સંગીત | કુંભારે પૈસા લેવાની બિલકુલ ના પાડી. કહ્યું, “બેટા, તે ખૂબ એક પ્રકારની સાધના જ છે. સંગીનતા સપ્ત સૂરો મેઘધનુષ્યના સારું કામ કર્યું છે. મને પણ આટલો લાભ લેવા દે.'
સપ્ત રંગો દર્શાવે છે. શુદ્ધ સૂરોની ગાયકી ગાયકના શારિરીક અને સોમશ્રી પાછી વળી ગઈ. તેણે ઘડો સાસુને આપ્યો.
માનસિક સ્તરે દૃષ્યમાન થાય છે એટલું જ નહીં પરંતુ આવા સમય તો વહેતો રહ્યો. સોમશ્રી સદાય જિનપૂજા માટે જળ અર્પણ | સંગીતની અસર શ્રોતાગણ પર પણ થાય છે. કરતી રહી. દિન દિન તેની ભાવના અભિવૃદ્ધિ પામતી ગઈ.
‘પ્રબુદ્ધ જીવનના તંત્રી ડૉ. ધનવંત શાહે પ. પૂ. આનંદસોમશ્રી કાળક્રમે મૃત્યુ પામી. બીજા ભવે તે કુંભશ્રી નામની ઘનજીના સ્તવનો, પ્રાર્થના, પદોનું નિરૂપણ કરતી હિંદીમાં એક રાજકુમારી થઈ. કુંભારે ખૂબ અનુમોદના કરી હતી. તે મૃત્યુ પામીને | કથાવસ્તુ તૈયાર કરી હતી તથા કુમાર ચેટરજીના રાગ-રાગિનીના શુભ ફળ પામ્યો. તે શ્રીધર નામે રાજા થયો. સાસનો આત્મા દુર્ગતિમાં | આ સંશોધનમાં ઊંડો રસ દાખવ્યો હતો. આ અંગે શ્રી ચેટરજી આ ગયો. રાજકુમારી કુંભશ્રી પાંચમા ભવે મોક્ષમાં ગઈ.
કાર્યક્રમમાં તેમનો આભાર પ્રદર્શિત કરી જાહેર &ણ-સ્વીકાર કરશે પંડિત વીરવિજયજી મહારાજે કુંભશ્રીની પ્રશંસા કરતાં આમ કહ્યું
અને તેમના આત્માની શાંતિ માટે બે મિનિટનું મૌન પાળવાનો છે : જળ પૂજંતી દ્વિજ નારી, સોમગીરી મુગતી વરી રે!”
અનુરોધ કરશે. પ્રતિદિન જિનાલયમાં થતી અષ્ટપ્રકારી પૂજામાં થતી સર્વપ્રથમ
|શુક્રવાર તા. ૧૮મી માર્ચ ૨૦૧૬ના રોજ સાંજના ૭-૩૦ વાગે જળપૂજાની આવી છે મંગળમય કથા.
નહેરુ ઓડિટોરિયમ ખાતે આનંદઘજીના જીવન પર ‘આનંદઘન
ધન' નામક તેમના એક પ્રોગ્રામનું આયોજન કર્યું છે. આનંદઘનજી જળપૂજાના દુહા ૧. જળપૂજા જુગતે કરો, મેલ અનાદિ વિનાશ
| એટલે શાસ્ત્રીય રાગો પર આધારિત જૈન સ્તવનોના પ્રણેતા. જળપૂજા ફલ મુજ હજો, માગો એમ પ્રભુ પાસ.
આ પ્રોગ્રામના શ્રોતાવર્ગમાં અર્ધ ઉપરાંત યુવાનો તથા આશરે મિશ્રિત કેસર ઔષધિ રે, કર્મ પડેલ દૂર જાય,
બસો જેટલા પાર્કીન્શન, અલ્ટેમર, કેન્સર વગેરેના દર્દીઓ પણ આત્મવિમલ કેવલ લહે રે, કારણે કારજ થાય.
| હાજર હશે. આ Audio Visual' પ્રોગ્રામમાં આનંદઘનજી
ચોવીસમાંથી દશ સ્તવનો દસ રાગોમાં મંત્રો સહીત રજૂ કરવામાં -પં. વીરવિજયજી
આવશે, જેમાં છ ચુનંદા સાજીંદાઓ પણ ભાગ લેશે. ૨. રત્નજડિત કળશે કરી, હવણ કરો જિનભૂપ;
કાર્યક્રમમાં આપની હાજરી માટે મહત્ત્વની બની રહેશે, તો પાતક પક પખાળતા, પ્રગટે આત્મસ્વરૂપ
જરૂર પધારી આપને એ મહાન કાર્યમાં મદદનીશ બનવા નમ્ર કાળ અનાદિ મળ ટાળવા રે, ભાળવા આતમરૂપ;
| વિનંતી છે. જળપૂજા યુક્ત કરી રે, પૂજો શ્રી જિનભૂપ.
| શ્રી કુમાર ચેટરજીને ભૂતકાળમાં પણ ‘ધર્મો ધ્વજ' અર્પણ કરી -શ્રી દેવવિજયજી
વિભૂષિત કરવામાં આવ્યા છે. ૩. એણિપરે જળપૂજા કરી, કરીએ અપ્પા શુદ્ધ ;
શ્રી કુમાર ચેટરજી (Musicologist)ના સંપર્ક માટે માને છિછું જે એહમાં, જાણે તેહ અબુદ્ધ.
મો. નં. ૯૮૨૧૧૧૨૪૮૯. -પં. ઉત્તમવિજયજી
