________________
૨૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
માર્ચ, ૨૦૧૬
એ.ગા. ૯
પુસ્તકનું નામ : જૈન ધર્મ અહો અહો આશ્ચર્યમ્ વૈવિધ્ય છે. કેટલાંક લેખો પૂરા કદના છે તો કેટલાંક ગુજરાતી અનુવાદ છાયા ત્રિવેદીએ સરસ કર્યો છે. સંકલન-આલેખન : સુબોધભાઈ બી. શાહ લેખો ટૂંકા છે. પરંતુ વ્યક્તિત્વ ઉપસાવવાનો ગુજરાતી ભાષાનું જ સર્જન લાગે તેવી કલાત્મકતા પ્રકાશક : સુબોધભાઈ બી. શાહ
આશય સફળ થયો છે. જેમનો પરિચય ન હોય તેમણે રાખી છે. ગુજરાતી વાચકો માટે આ ૩૦૧, આંગી ફ્લેટ, નવા વિકાસ ગૃહ સામે, છતાં જેમના વિશે લેખો લખાયા છે. એવા લેખોમાં નવલકથા દ્વારા ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકર એક વિરલ પાલડી, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૭.
એ.બી. શાહ, ખુશવંતસિંહ કે નીરદબાબુને ગણાવી ચરિત્રનાયક તરીકે સ્મરણીય બની રહેશે. કિંમત-અમૂલ્ય, પાના-૧૨૦, આવૃત્તિ : પ્રથમ, શકાય. જાહેર જીવનના ઈન્દુલાલ યાજ્ઞિક, ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકરના જીવનની સત્ય ૨૦૧૫.
મોરારજી દેસાઈ, રવિશંકર મહારાજ, ડૉ. ઘટનાઓ ઉપર આધારિત આ એક નવલકથા છે. જૈન ધર્મમાં ત્યાગ, તપ અને ક્રિયાને પ્રતિષ્ઠિત આંબેડકર, બબલભાઈ મહેતા વગેરે ગણાવી બાબાસાહેબે આખું જીવન સમાજના ઉપેક્ષિત એવા કરવામાં આવી છે. જૈન ધર્મમાં તપનો મહિમા શકાય. જેમાંથી લેખકના વ્યક્તિત્વનો અંદાજ દલિત વર્ગના ઉદ્ધાર માટે સમર્પિત કર્યું અને અપરંપાર છે. પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ કેટલીય મનની વાચકને મળે છે. કેટલાંક લેખો સમીક્ષાલેખ જેવા ભેદભાવ દૂર કરવા અને સંવાદી સમાજની રચના તપશ્ચર્યાઓ રોજીંદા જીવનમાં વણી લેવામાં આવી છે. જેમાં બાબુભાઈ ઢેબરિયા, જુવાનસિંહ જાડેજા કરવા માટે તેઓ સંઘર્ષ રત રહ્યા. તે ઉપરાંત તેઓ છે, તપશ્ચર્યા નિકાચીત કર્મનો ક્ષય કરવા શક્તિમાન કે પુ. ગ. માળગાંવકર વગેરે છે.
સામાજિક અને ધાર્મિક અસમાનતાઓ સામે છે. પછી તે આ ભવનાં હોય કે પૂર્વ ભવનાં હોય. લેખકના મનોજગત પર જે વ્યક્તિત્વોની અસર અહિંસક લડત આજીવન લડતા રહ્યા. આંબેડકર અને માનવજન્મનો હેતુ ફરીથી જન્મ ન લેવો પડે થઈ હોય અને માનસપટ પર કાયમી રીતે છવાઈ બૌદ્ધ ધર્મ અંગીકાર કરે છે તેનું લેખકે સચોટ વર્ણન એ હોય છે. જે તપશ્ચર્યા દ્વારા સિદ્ધ થાય છે. જૈન ગયા હોય તેવી વ્યક્તિઓની આભા અહીં શબ્દસ્થ કર્યું છે. સન્માન અને સ્વાભિમાનથી જીવવાના ધર્મ સાગર જેટલો વિશાળ અને ઊંડાણવાળો છે. થઈ છે. અહીં જે વ્યક્તિઓ વિશે લખાયું છે તેઓ માણસ તરીકેના અધિકારો માટે સંઘર્ષો કર્યા અને તે સાગરમાં અનેક સિદ્ધાંતો રૂપી રત્નો ભરેલાં છે માણસની ભીડના “ખાસ” ગણના હોઇએ તેના દેશની આઝાદી તથા દલિત વર્ગની આઝાદી માટે તેમાં તપશ્ચર્યા એક અમૂલ્ય રત્ન છે.
વિષે લખાયું છે. તેથી એ બધાં વ્યક્તિત્વો લેખકની લડ્યા તેનું આલેખન લેખકે કર્યું છે. શરૂઆતના પાનાઓમાં તપશ્ચર્યાના વિભાગો નાગરિક સંવેદનાનો અને સમાજનો વિસ્તાર ડૉ. આંબેડકરે સ્વતંત્ર ભારતનું બંધારણ ઘડવું, તથા ઝીણવટપૂર્વકનું વર્ણન આપવામાં આવ્યું છે કરનારા પુરવાર થયાં છે. લેખકે હિન્દી ફિલ્મ એ બંધારણની પ્રક્રિયા, તે વખતનું મનોમંથન અને જે સામાન્ય માણસ જૈન હોય કે અજેન હોય એવી ગીતોનો ઉપયોગ-એની કેટલીક પંક્તિઓ અન્ય લોકોને વ્યવહાર વગેરે પાસાંઓને શ્રી રાજેન્દ્ર ભાષામાં આપવામાં આવ્યું છે.
પુસ્તકના શીર્ષક અને પ્રસ્તાવના માટે ઉપયોગમાં મોહને સુપેરે વ્યક્ત કર્યા છે. માનવ જીવનનું ચણતર ધર્મના પાયા પર જ લીધાં છે. બીજી રીતે કહીએ તો આ પુસ્તકમાં સાંપ્રત વાચકોને આ પુસ્તકમાંથી ડૉ. ભીમરાવ નિર્ભર છે. માનવ જીવનનું તેજ ધર્માચરણ છે. જો સમયની અને જાહેર જીવનની વીસરાતી જતી આંબેકરના જીવન અને કવન વિશે રસપ્રદ માહિતી માનવ જીવનમાંથી તેજ વિલીન થઈ ગયું તો તેની વ્યક્તિઓ સાથેનો જાહેર પ્રેમાલાપ છે અને પ્રાપ્ત થશે. કોઈ કિંમત નથી. દાન, શીલ, તપ અને ભાવ તે આદરભાવ છે.
XXX ધર્મના ચાર સ્થંભો છે. નિકાચિત કર્મના ક્ષય માટે મૂલ્યનિષ્ઠ વ્યક્તિઓનો પરિચય વાચકને પુસ્તકનું નામ : રંગ વિમર્શ તપશ્ચર્યા એક અમોઘ શસ્ત્ર છે. માટે કોઈ પણ ગૌરવ અને પ્રેરણાનું રસપાન કરાવે છે.
લેખક : ભરત દવે જાતની સાંસારિક સ્પૃહા રાખ્યા વગર મનુષ્ય
XXX
પ્રકાશક-સંસ્કાર સાહિત્ય મંદિર, S.N.B.C.C. વિવિધ પ્રકારના તપનું આચરણ કરવું જોઇએ. પુસ્તકનું નામ : યુગ પુરુષ આંબેડકર
હાઉસ, સહજાનંદ કૉલેજ પાસે, આંબાવાડી, આ પુસ્તક તપશ્ચર્યા વિશે સંક્ષિપ્તમાં મહત્ત્વનું લેખક : રાજેન્દ્ર મોહન ભટનાગર
અમદાવાદ-૩૮૦૦૧૫. ફોન : ૨૬૩૦૪૨૫૯. જ્ઞાન આપે છે. અનુવાદ : છાયા ત્રિવેદી
કિંમત-૨૫૦/-, પાના-૮+૨૪૦. XXX
પ્રકાશક-ગુર્જર પ્રકાશન, ઉલ્લાસ મનુભાઈ શાહ, આવૃત્તિ : પહેલી, ૨૦૧૫. પુસ્તકનું નામ : વો જબ યાદ આવે
૨૦૨, તિલકરાજ, પંચવટી, પહેલી લેન, અન્ય કલાઓના મુકાબલે નાટક એક ગંભીર લેખક : ડંકેશ ઓઝા આંબાવાડી, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૬.
અને શિસ્તબદ્ધ કલા છે. આ પુસ્તકમાં સમાવાયેલા પ્રકાશક : ગુર્જર ગ્રંથ કાર્યાલય ફોન : ૨૬૫૬૪૨૭૯.
તમામ વ્યાખ્યાનો અને લેખો નાટકની ગૌરવશાળી રતનપોળ નાકા સામે, ગાંધી માર્ગ, અમદાવાદ- કિંમત-૫૦૦/-, પાના-૧૦+૪૯૦, આવૃત્તિ : પરંપરા ચાલુ રાખવાની દિશામાં આપવામાં આવ્યા ૩૮૦ ૦૦૧. ફોન : ૨૨૧૪૬૬૩. પ્રથમ, ૨૦૧૫.
છે. વ્યાખ્યાનો અલગ-અલગ વર્ષોમાં અલગ અલગ કિંમત-૧૪૦/-, પાના-૧૦+૧૫૦=૧૬૦. આંબેડકર સાહેબની ૧૨૫મી જન્મ જયંતી શ્રોતાજૂથો સમક્ષ અપાયા હોવાથી તેમાં સ્વાભાવિક આવૃત્તિ : પ્રથમ, ૨૦૧૫.
નિમિત્તે આ પુસ્તક ગુજરાતી વાચકો સુધી પહોંચી રીતે જ પરસ્પર જોડાણ કે સાતત્ય ન હોય પરંતુ વ્યક્તિવિષયક લેખો માટે ક્યારેક શબ્દચિત્ર, રહ્યું છે. આ પુસ્તક ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકરને વિષયનું વૈવિધ્ય જાળવી રાખવામાં આવ્યું છે. સાથે રેખાચિત્ર અને જીવનચરિત્ર જેવા શબ્દો વપરાય ચારિત્રનાયક સ્વરૂપે વ્યક્ત કરે છે. ડાં. સાથે આ વ્યાખ્યાનોમાં દૃષ્ટાંતો અને કથનો એક છે. આ પુસ્તકમાં આ પ્રકારના લેખો છે જેમાં ઘણું રાજેન્દ્રમોહન ભટનાગર, લિખિત આ પુસ્તકનો જ હોવા છતાં જુદા જુદા સંદર્ભમાં પ્રયોજાયેલા
