________________
( ૧૦ ) પવિત્ર કરીને તેના કાંઠા ઉપર આવીને બેઠા એટલે પાલકુમારે નાના ભાઈ ગોપાળ બહુ વલ્લભ હેવાથી પેલું પાકું ફળ તેને ખાવા આપ્યું અને કાચું ફળ પાલકુમારે પિતે ખાધું. આગળ જતાં રાત્રિ પડી ત્યારે એક વૃક્ષની નીચે સૂતા.
મધ્યરાતે પાલકુમાર જાગે ત્યાં કે અન્ય જનથી મરાતા દીન પુરુષનો અતિ દુઃશ્રવ–ન સાંભળી શકાય તે સ્વર તેણે સાંભળ્યો. તે કહે છે કે-આર્તજનની રક્ષા કરે એવો કોઈ વીરશીરામણિ અહીં છે? હે પૃથ્વીમાતા ! તું વીરપ્રસૂતા કહેવાય છે પણ મને તે તું વીરપુત્ર વિનાની લાગે છે, નહીં તો કઈ વીર અહીં આવોને મારું રક્ષણ કેમ ન કરે?” આવા શબ્દો સાંભળીને શૂરવીર ને સાહસિક પાલકુમાર તરત જ તે શબ્દને અનુસારે ચાલ્યા અને ત્યાં પહોંચતાં એક સાપે પકડેલા દેડકાને ઉપર પ્રમાણેના શબ્દ કરતો તેણે દીઠે. એટલે તેણે પેલા સપને કહ્યું કે:-“હે નાગૅદ્ર! આ રાંકને–વિલાપ કરતા દેડકાને તું મૂકી દે. તને તેમ કરવાથી જીવરક્ષાથી થતું અગણ્ય પુણ્ય પ્રાપ્ત થશે.” સર્પ બેલ્યો કે-“હે પાલ! ક્ષુધાથી પીડિત થયેલ પ્રાણુ શું શું પાપ ન કરે? ધરાયેલો માણસ જ ધર્મકર્મને આચરી શકે છે. વળી જે તું દયાવાળો થઇને બળાત્કારે મારી પાસેથી આ દેડકાને છોડાવિશ તે સુધાથી પીડિત થયેલ હું મરણ પામીશ એટલે તને શું પુય થશે? એમ કરવાથી તે દેવાલય તેડી પાડીને વાપિકા કરનાર મનુષ્યની જેવું તને પુણ્ય થશે, માટે તું વિચાર કર.” સર્પના આ પ્રમાણેના શબ્દો સાંભળીને કૃપાળુ એ પાલકુમાર બેલ્યો કે:- કાળભુજંગમથી ભય પામતા આ દીનને તું છેડી દે અને તેના બદલામાં મારું માંસ લઈને સ્વસ્થ થા.” એટલે સપે દેડકાને તજી દઈને પાલ પાસે તેના માંસની યાચના કરી. પાલ
