________________
(૨૬) શ્રી તપાગચ્છરૂપ આકાશમાં સૂર્ય સમાન શ્રી સમસુંદર ગુરુના ચરણકમળમાં ભ્રમર સમાન શ્રી જિનકીર્તિસૂરિએ ભવ્ય પ્રાણીને બંધ થવા માટે સુગમ અર્થવાળું આ કથાનક રચ્યું છે.
ઈતિ શ્રી જિનકીર્તિસૂરિવિરચિત શ્રી પાલ ગેપાલ કથા સંપૂર્ણ
કથા રહસ્ય આ ચરિત્ર માત્ર અઢીસો લોકપ્રમાણ (નાનું) હોવા છતાં તેમાંથી સાર ઘણો લેવાનો છે. કામને વશ મનુષ્ય શું શું અકાર્ય નથી કરતો? આને અંગે મહાલક્ષ્મી રાણુની, પાલકુમારના પિતાની, ધનદત્ત શેઠની, સાર્થવાહની સ્ત્રીની એવી અનેક હકીક્ત ખાસ ધ્યાન ખેંચે તેવી છે. પરોપકાર બુદ્ધિ માટે શુક-ગુકીની હકીકત ધ્યાન ખેંચનારી છે. લઘુબંધુ પરના પ્રેમ માટે પાલકુમારની હકીકત લક્ષમાં લેવા લાયક છે. સમયને વતીને કામ લેવામાં સૈભાગ્યમંજરી દષ્ટાંત પૂરું પાડે છે. જીવદયાના સંબંધમાં સર્પ ને દેડકાનો પ્રસંગ કે જેમાં પાલકુમાર શાંતિનાથના જીવ મેઘરથ રાજાની જેમ આખું શરીર અર્પણ કરી દે છે તે તેમજ પિતે અત્યંત તૃષાતુર હોવા છતાં ગાયોનો વૃદ તૃષિત હોય ત્યાં સુધી હું પાણી પી ન શકું એ પ્રસંગ ધ્યાન ખેંચવા લાયક છે. કરેલાં કર્મ ભેગવવાં જ પડે છે તેની ઉપર મુનિએ કહેલ પૂર્વભવ ધ્યાન ખેંચે છે અને પૂર્વભવે આરાધેલ શ્રાદ્ધધર્મ તેમજ આ ભવમાં પષધવ્રતને વખતે બતાવેલી દઢતા ધર્મારાધન માટે ધ્યાન ખેંચે છે. શૂરવીરપણામાં પાલકુમાર દષ્ટાંતરૂપ છે અને સાચા મંત્રીપણુમાં મહાસેન રાજાને મંત્રી દષ્ટાંતભૂત છે. અશુભ સ્વપ્નવડે સૂચિત પ્રસંગ તેનું નિવારણ કર્યા છતાં પણ અમુક અંશે
