________________
-
-
૧૦૦)
હેય-અનુકુળ હોય તેમાં રાગ નહિ કરે, ખરાબ–પ્રતિકુળ હોય તેમાં નહિ કરે,
મન, વચન અને કાયાના ગેથી યુક્ત– એટલે મન, વચન અને કાયાને અશુભ કર્મબંધ થાય એવા વ્યાપારથી રોકવા અને શુભ કર્મ બંધ થાય તેમાં પ્રવૃત્ત કરવા. મનથી સારા વિચાર કરવા, વચનથી સારાં નિરવઘ વચન બેલવા અને કાયાને સંયમના રોગોમાં રેકી રાખવી. ખરાબ વિચારે વગેરે આવે તે તેને રોકીને સારા વિચારોમાં મન વગેરેને લઈ જવું.
તપ- છ બ્રાહ્ય અને છ અત્યંતર, એમ બાર પ્રકારને તપ કર.
નિયમ– એટલે ઈન્દ્રિ અને મનને કાબુમાં રાખવા. તથા કેધ માન માયા અને લેભ ન કરે.
સંયમ સત્તર પ્રકારે છે. પૃથ્વીકાય, અકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય, બેઈન્દ્રિય, તેઈન્દ્રિય, ચઉરિન્દ્રિય પંચેન્દ્રિય સંયમ આ જીવોની વિરાધના ન થાય તેમ વર્તવું. અજીવ સંચમ- લાકડું, વસ્ત્ર, પુસ્તક આદિ ઉપર લીલકુલ-નિગોદ વગેરે લાગેલી હોય તો તે ગ્રહણ ન કરવું. પ્રેક્ષાસંયમ વસ્તુ જેઈ પૂંજી પ્રમાજીને લેવી મૂકવી. તથા ચાલવું, બેસવું, શરીર ફેરવવું વગેરે કાર્ય કરતાં જેવું, પ્રમાજવું. પ્રત્યેક કાર્ય કરતાં ચક્ષુ આદિથી પડિલેહણ કરવી. . ઉપેક્ષાસંયમ- બે પ્રકારે સાધુ સંબંધી, ગૃહસ્થ . સંબંધી. સાધુ સંયમમાં બરાબર વર્તતે ન હોય તે તેને