________________
[૧૪૭]
અવિધિ ભજન- ૧. કાકભુક્ત, ૨. શૃંગાલમુક્ત, ૩. દ્રાવિતરસ, ૪. પરામૃe.
૧. કાકભુક્ત-એટલે જેમ કાગડે વિષ્ટા આદિમાંથી વાલ, ચણું આદિ કાઢીને ખાય છે, તેમ પાત્રામાંથી સારી સારી કે અમુક અમુક વસ્તુ કાઢીને વાપરે છે. અથવા ખાતાં ખાતાં વેરે, તથા મેંમાં કેળી નાખીને કાગડાની માફક આજુબાજુ જુવે.
૨. શુગાલભુક્ત- શીયાળીયાની જેમ જુદે જુદેથી લઈને ખાય.
૩. દ્રાવિતરસ- એટલે ભાત આસામન ભેગાં કરેલામાં પાણી કે પ્રવાહી નાખીને એક રસરૂપ થયેલું પી જાય.
૪. પરાકૃષ્ટ- એટલે ફેરફાર ઉધું છતું–તળેનું ઉપર અને ઉપરનું તળે. કરીને વાપરે.
વિધિ ભજન- પ્રથમ ઉત્કૃષ્ટ દ્રવ્ય, પછી અનુત્કૃષ્ટ દ્રવ્ય, પછી સમીકૃતરસ વાપરવું. એ વિધિ ભેજન.
અવિધિથી ગ્રહણ કરેલું અને અવિધિથી વાપરેલું બીજાને આપે કે લે, તે આચાર્યો બનેને (આપનારને અને લેનારને)ઠપકે આપ, તથા એક કલ્યાણક પ્રાયશ્ચિત્ત આપવું. આ પ્રમાણે ગ્રાસ એષણ કહીં, હવે પારિષ્ટા પનિકા વિધિ કહે છે.
વધેલો આહાર કેવી રીતે પરઠવવો? પરિઝાપના બે પ્રકારે– ૧જાત, ૨. અજાત.
૧. જાત- એટલે પ્રાણાતિપાતાદિ દોષોથી યુક્ત, અથવા આધાકર્માદિ દેજવાળું, અર્થવા લેભથી લીધેલું
