________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
rubefaciant
રબરના ઝાડ પરથી આક્ષીર કાઢવા માટે તેને છેદવાની પ્રક્રિયા. રબરનું ઝાડ વાવવામાં આવ્યા પછી 7–8 વર્ષ વીતી જાય ત્યારછી જમીનથી આશરે ત્રણ ફૂટની ઊંચાઇ ૧૨, ઝાડ 20 ઈંચ કે વધારે જાડું અન્યું. હુંય ત્યારે તેના અર્ધ વર્તુળ પર ડાબેથી જમણે કુંતલાકાર એકાંતર દિવસે ઝાડની એધાને હાનિ પહેચે નહિ તે રીતે એધા પર કાપ મૂકવામા આવે છે. આવી રીતે મૂકવામાં આવતા કાપમાંથી સ્રવતા
ક્ષીરને કાપની હેઠળ લગાડવામાં આવેલા પત્રમ એકઠા કરવામાં આવે છે. ઝાડનાં પાન ખરવા માંડે ત્યારપછી નવાં પાન ાવે ત્યાં સુધીના સમય ગાળામાં આક્ષીર મેળવવાની આ પ્રક્રિયાને થંભાવી દેવામાં આવે છે. વર્ષ દરમિયાન આમ એક ઝાડને 200-300 કાપ મૂકવામાં આવે છે. ru. termite. Glyptotermis dilatatus Havl નામની રબરના ઝાડના થડને કારતી ઊધઈ. rubefaciant, ચામડીને લાલ લાલ કરી મૂકતા લેપ, લિનિમંડ કે પ્લાસ્ટર rubefy. લાલ બનાવવું, લાલ કરવું; ચામડીને લાલ મનાવવી.
Rubia cordifolia L. મજી; એક ઝાડ, જેમાં મનેા રંગ મળે છે. Ru.
asiana Kurz. ખાસીબ મા નામનું ઝાડ, જેનાં મૂળમાંથી રંગ મળે છે. Ru. sikkmensis Kurz. એક ઝાડ, જેના મૂળમ થી મળતે લાલ રંગ સૂતર અને વાળ રંગવાના કામમાં આવે છે, Ru. tinctorum L. યુરોપિયન મજીઠ નામનું કારમીરમ થતું ઝાડ, જેનાં મૂળમ થી મેળવવામાં આવતે રંગ કાપડ રંગવા ઉપયાગી અને છે ઝાડનું ખાતર પણ બનાવવામાં આથે છે. Rubus ellipticus Smith, લાલ અંચુ
નામને પ. હિમાલય, ૪. ભારત અને પશ્ચિમઘાટમાં થતે એક છેડ, જેના ફળ ખવચ છે. Ru. frutirosus L. વિલાચતી અંચુ નામને કાશ્મીરમાં થતા ફળને અેડ. Ru. lanatus Wall, હિંસાલુ નામના ખાદ્ય ફળના અેડ. Ru, lasio
516
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private and Personal Use Only
rumen
.
car-us Sm. કાળુ હિંસાલુ નામનું પશ્ચિમઘાટ, સિક્રિમ, પશ્ચિમ હિમાલય કર્ણાટક અને પુલની ટેકરીઓમાં થતે ખાદ્ય ફળને છેડ. Ru, moluccanus L. કસેલ, કાળી ચેરી નામને આસામ, ખાસી ટેકરીએ નીલગિરી અને ત્રાવણકારમાં થતા ખાદ્ય ફળો છેડ. Ru. roscle/olis Sm. કેશુલ નામને કુમાઉં, ખાસી ટેકરીએ અને મણિપુરમાં થતા ખાદ્યફળના ઝેડ, rudrygrass. નાતાલ ઘાસ. rudiment. અંશતઃ વિકાસ પામેલું ટાઈ અંગ કે કાઈ એક ભાગ. rud mentary. અવિકસિત, અલ્પવિકસિત, પ્રાથમિક, વરોત્ર સ્વરૂપ. rm. copulalory GXZAR. સroleum અને prot odaeumની વચ્ચે ગડીના મધ્યભાગને ચળકતા, ઉપસેલે ભાગ, જેની તપાસ કરવાથી બચ્ચુનર કે માદા છે તેની પરખ કરી શકાય છે. ru, teat. - વિકસિત આંચળ, જે દુગ્ધસ્રાવી પેશીની સાથે જોડાયેલા ન પણ હોય. rudrak. રૂદ્રાક્ષનું ઝાડ. Rudrakshi. એક પ્રકારનું ગેળફળ, જેના ઝાડને ઉગાડવામાં આવતું નથી. rue ઔષધમાં ઉપયાગી વનસ્પતિ, Relia. herosa L. એક પ્રકારની શાકીય વનસ્પતિ, જેને શાલા માટે અમેરિ કામાં ઉગાડવામાં આવે છે. ruff. પક્ષી કે પશુની ગરદનની આસપાસ આગળ પડતા રંગીન પીંછાંનું વલય. ruffing, પધારની અનિયમિતતા, rugged. પ્રાણીના દેહની માધણીનાં કદ, મજબૂતી અને તેમ અંગે. rugose. લહેરદાર (વનસ્પતિ). rai. ૐ.
Rumani, રેસા વિનાના રસવાળી કેરીના એક પ્રકાર. rnmen. વાગેળનાર સસ્તન પ્રાણીનું, મેટામાં મોટા ખડ ધરાવતું પ્રથમ આમારાય, flora. પ્રથમ આમરાયના સુક્ષ્મ સજીવે. rumenotomy. બહારનું દ્રવ્ય કાઢવા માટે કે અમ્લતાની
ru.