________________
છે. સારાનું સારું અને બુરાનું બુરું એ એનું અબાધિત શાસન છે, એ પ્રાકૃતિક નિયમ છે. એ ક્રિયા-પ્રતિક્રિયાને સ્વાભાવિક સિદ્ધાન્ત છે.
એક જ માતાપિતાનાં સત્તામાં અન્તર માલૂમ પડે છે. એટલું જ નહિ, એકસાથે જન્મેલ યુગલમાં પણ અન્તર જોવામાં આવે છે. તેમનાં વિદ્યા, શિક્ષણ, બુદ્ધિ, ડહાપણ, અનુભવ અને વર્તન વગેરેમાં ફરક જોવાય છે. એ અન્તરને ખુલાસો રજવીર્ય અને વાતાવરણની વિભિન્નતા પર જ પર્યાપ્ત નહિ થાય. પૂર્વજન્મના સંસ્કારનું પરિણામ પણ ત્યાં વિચારવું જોઈશે. ઐહિક કારણે અવશ્ય પોતાની કૃતિ દાખવે છે, પરંતુ એટલેથી વિચારણું અટકતી નથી. એ કારણે પણ પિતાને હેતુ માગે છે. મૂળ કારણની શોધ વર્તમાન જિન્દગીના સંયોગોમાં નહિ જડે. એટલે પૂર્વ જન્મ હોવાની આપણને પ્રતીતિ થાય છે.
સંસારમાં એવા પણ માણસો જોવાય છે કે જેઓ અનીતિ અને અનાચારનું સેવન કરવા છતાં ધની અને સુખી હોય છે, જ્યારે નીતિ અને ધર્મના માર્ગ પર ચાલનારાઓમાં કેટલાક દરિદ્ર અને દુ:ખી દેખાય છે. આમ થવાનું શું કારણ? “ કરણી તેવું ફળ કયાં ? આનો ખુલાસો વર્તમાન જન્મ સાથે પૂર્વજન્મનું અનુસંધાન (ઉપર જણાવ્યું તે મુજબ) વિચારતાં આવી શકે છે. પૂર્વજન્મના કર્મસંસ્કાર અનુસાર વર્તમાન જિન્દગી ઘડાય છે અને વિશેષ પરિસ્થિતિઓ ઊપજે છે; એ જ પ્રમાણે વર્તમાન જિન્દગી અનુસાર ભવિષ્યની જિન્દગીનું નિર્માણ થાય છે. અર્થાત પૂર્વજન્મના કર્મસંસ્કારોનાં પરિણામ વર્તમાન જિન્દગીમાં પ્રગટ થાય છે, અને વર્તમાન જિન્દગીના કર્મસંસ્કારેનાં પરિણામ ભવિષ્ય જિન્દગીમાં પ્રગટ થાય છે. એમ શું નથી બનતું કે કેટલાક બદમાશ, લૂટારા અને ખૂની ઘોર અપરાધ કરીને એવા ગુપ્ત રહી જાય છે કે તેઓ ગુન્હાની સજાથી બચી જાય છે, જ્યારે બીજા નિરપરાધીએને ગુન્હા વગર ગુન્હાની ભયંકર સજા ભોગવવી પડે છે ? કેટલે અન્યાય ? કરણી તેવું ફળ કયાં? પણ એ બધી ગુંચવણ પુનર્જન્મ કે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com