________________
૧૭
થઈ જાય, એનુ અનુસન્માન આગળ ન ચાલે'તા આધ્યાત્મિક જગમાં એ એન્નું અન્ધેર નહિ ગણાય,
કવાદ એક એવું વ્યવસ્થિત અને ન્યાય્ય વિશ્વશાસન છે કે પ્રાણીમાત્રના કાને યાગ્ય જવાબ આપે છે. માટે જ મનુષ્યસમાજને સારે બનાવવામાં કવાદના સિદ્ધાન્ત, જે પુનર્જન્મવાદના સ્રષ્ટા છે, અત્યન્ત ઉપયાગી છે. એનુ એક માત્ર તાત્પ ખુરાં કર્યાંથી ખસી સારાં કાર્ય કરવાંઢોને દૂર કરી સૌજન્યશાલી બનવું એ છે, જેના પરિણામે ઉત્તરાત્તર વિકાસ સાધી પૂર્ણતાએ પહેાંચી શકાય.
જન્માન્તરવાદના સિદ્ધાન્તથી પરેાપકારભાવના પુષ્ટ થાય છે અને કર્તવ્યપાલનમાં તત્પરતા આવે છે. પરાપકાર કે કર્તવ્યપાલનનાં લૌકિક ફળ પ્રત્યક્ષ છે, છતાં જિન્દગીનાં દુઃખાને અન્તન આવે તે એથી જન્માન્તરવાદી હતાશ થતે નથી. આગામી જન્મની શ્રદ્ધા તેને કવ્યમા પર સ્થિર રાખે છે. તે સમજે છે કે કવ્યપાલન કદિ નિષ્ણ ન જાય; વમાન જન્મમાં નહિ, તે આગામી જન્મમાં તેનાં ફળ મળશે. આમ પરલેાકના શ્રેષ્ઠ લાભની ભાવનાથી માણુસ સત્કર્મમાં પ્રવૃત્ત રહે છે. તેતે મૃત્યુના ભય પણ નથી રહેતા. કેમકે આત્માને નિત્ય યા અમર સમજનાર માણુસ મૃત્યુને દેહપલટા સિવાય ખીજું કશું જ સમજતા નથી. મૃત્યુને તે એક કાટ ઉતારી બીજો કાટ પહેર્યાં જેવું માને છે; સત્યશાલીને માટે તે પ્રગતિમાનું દ્વાર બને છે એમ તે સમજે છે. આમ મૃત્યુને ભય જિતાવાથી અને જીવન અનન્ત છે એમ સમજવાથી જીવનને ઉત્તરાત્તર વધુ વિકસિત કરવાની વિવેકસુલભ ભાવનાના ચેગે તેની કવ્યનિષ્ઠા અલવતી બને છે. આત્માની નિત્યતા સમજનાર એમ સમજે છે કે ખીજાનું જીરું કરવુ તે પોતાનું જીરું કરવું છે, અને સમજે છે કે વેરથી વેર વધે છે અને કરેલ કર્મોના સંસ્કાર અનેક જન્માન્તર સુધી પણ જીવ સાથે લાગ્યા રહી તેનાં ફળ કયારેક લાંબા વખત સુધી પશુ ચખાયા કરે છે. આ પ્રમાણે આત્મવાદના સિદ્ધાન્તને
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
