________________
સંસાર દુઃખ અને મોક્ષ સુખ
શ્રી ઝવેરચંદ પી. શાહ, નાઈબી-આફ્રીકા. કયાણ વર્ષ ૧૮ ના ૬ % અંકમાં ઉપરોકત શિર્ષક તરીકે આ લેખને પ્રથમ લેખાંક પ્રસિદ્ધ થયેલ. તેના અનુસંધાનમાં સ્વત ત્રરૂપે બીજે લેખાંક પ્રગટ થાય છે. જ્ઞાન-દશનાવરણીયના ઉદયથી તથા દર્શનમોહના ઉદયથી આભા સંસારમાં કઈ રીતે અજ્ઞાનતાના કારણે સુખ ને દુઃખ, તથા દુ:ખને સુખ માની રહ્યો છે, તેનું આલેખન અહિં થાય છે. લેખન વિષય મનન તથા ચિંતનને
યોગ્ય છે. અવસરે એના આગળના લેખાંકે ક્રમશઃ પ્રગટ થતા રહેશે.
જ્ઞાન-દર્શનાવરણના ઉદયથી થતું દુખ? વિષયને ઇદ્રિ ગ્રહણ કરી શકે છે તેથી અનેક
બાહ્ય ઉપ વડે વિષનો અને ઇંદ્રિાને ઈદ્રિ વડે વિષયનું ગ્રહણ થતાં મારી સંવેગ મેળવે છે. નાના પ્રકારનાં વસ્ત્રાદિક, ઈચ્છા પૂર્ણ થશે એમ જાણી પ્રથમ તે નાના ભેજનાદિક, પુષ્પાદિક, મંદિર-આભૂષણાદિક યા પ્રકારનાં ભેજનાદિકે વડે ઇંદ્રિયોને પ્રબળ કરે ગાયક-વાજિંત્રાદિકનો સંગ મેળવવા માટે ઘણે
મ જ જાણે છે કે જે ઇંદ્રિયે પ્રબળ જ ખેદ ખિન્ન થાય છે. જ્યાં સુધી એ વિષય રહે તે મને વિષય ગ્રહણ કરવાની શકિત વધે. ઇંદ્રિય સન્મુખ રહે ત્યાં સુધી તે તેનું કિંચિત્ તેમાં અનેક બાહ્ય કારણોની જરૂર હોવાથી તેનું સ્પષ્ટ જાણપણું રહે, પણ પછી મન દ્વારા મરણ નિમિત્ત મેળવે છે. પોતાને સન્મુખ થયેલા માત્ર જ રહે અને કાળ વ્યતીત થતાં એ સ્મરણ છે. સવારમાં સૌ ઉઠી પાસે આવેલા માનપુરમાં શાસન દેવ પ્રત્યે પ્રાથના ! આ યાત્રા દર્શન કરવા માટે ગયા. ત્યાંથી આવી નાતે પ્રવાસમાં પાઠશાળાના કાર્યવાહકોએ વગેરે પતાવી ફરી દર્શન કરી રટેશને આવ્યા અમને જવા માટે જે મંજુરી આપી તે ખરેઅમારા પ્રવાસમાં માસ્તર કનકરાજે સારે ભેગ ખર ધન્યવાદને પાત્ર છે. આ પ્રવાસમાં લગભગ ઠેઠ સુધી આ હતા, તેમની વિદાય અમને રૂ. ૮૦૦ થી ૮૫૦ને ખર્ચ થયેલ. આ પ્રવાસમાં વસમી લાગી અમે એક વાગ્યાની દ્રનમાં રવાના ભેગ આપનાર શિક્ષિકાબેન શ્રી વીમળાબેન થઈ, પાંચ વાગે મહેસાણા આવ્યા. રમેશને તથા લી લીબેન, મણુબેન, કેશરબેન તથા નાની ગાડીમાં સામાન ગોઠવી દરેક જણ ગામમાં મોટી બહેનોએ જે ભેગ આપે છે તે ખરેખર ગયા. ત્યાં બિરાજતા પૂ. મુનિવરોને વંદન કરી ધન્યને પાત્ર છે, યાત્રા પ્રવાસ માટે નાનાજિનાલયના દર્શન કરી અમે સ્ટેશને આવ્યા. મેટા વિદ્યાર્થીઓ તેમજ વડીલેએ પણ સારો ટાઈમ થતા ગાડી ઉપડી અને ચાણમાના પ્લેટ- ભેગ આપે હતો. ફરી આવો એકવાર યાત્રા ફોર્મ ઉપર આવી. માણસે લેવા માટે ઘણું પ્રવાસ ગોઠવાય તેમ સૌ ઈચ્છી રહૃાા છે. સામે આવ્યું હતું, સૌએ આનંદની સાથે
દશ દિવસના પ્રોગ્રામમાં લગભગ ૧૭ વધાવી લીધા. બાળાઓને આ પ્રવાસ પાઠશાળામાંથી આ પ્રથમવાર જ થયે હતો. જેથી ગામની યાત્રા કરી સુખ શાન્તિથી આવી ગયેલ. દરેકના હૃદયમાં આનંદ આનંદ હતા આજે કયાંય જરાપણ તકલીફ પડી નથી. શ્રી જૈન કેટલાય દિવસ થવા આવ્યા પણ તેનું સ્મરણ
5 શાસન જયવંતુ વતે છે શાસનદેવની પુણ્યકૃપાથી બલાતું નથી. કરી આ પ્રસંગ સાંપડે એવી ક્ષેમકુશલતાપૂર્વક અને યાત્રા પ્રવાસ પૂર્ણ કર્યો.
