________________
સવારથી સાંજ
અધ્યાપક : શ્રી ઘનશ્યામ જોષી એમ. એ.-મુંબઈ ભારતમાં તથા પરદેશમાં પિતાની વિદત્ત દ્વારા સુપ્રસિદ્ધ છે. જેથી જનસમાજ-મુંબઈના સમાજથી સુપરિચિત છે. સંસ્કૃત ભાષાના તેઓ સારી વિધાન છે. પ્રાકૃત ભાષાના પણ તેઓ નિષ્ણાત છે. મુંબઈની કોલેજમાં તેઓ સંસ્કૃતપ્રાકૃત આદિ ભાષાના અધ્યાપક-પ્રેફેસરે છે. તદુપરાંત હસ્તરેખા વિજ્ઞાનના પણ નિષ્ણાત છે. તેઓએ સંસ્કૃતિ વિષે તથા જૈનદર્શનના તત્ત્વજ્ઞાન વિષે સારો અભ્યાસ કર્યો છે. કવિ તથા લેખક છે. તાજેતરમાં તેમણે માંસાહાર કે શાકાહાર” પુસ્તક લખ્યું છે. જે મુંબઈ જનસાહિત્ય સભા તરફથી પ્રસિદ્ધ થયેલ છે. એ સિવાય નિદર્શનના વિષે તેમણે કેટલાક પુસ્તકો લખ્યા છે. તેઓ “કલ્યાણ માટે ખાસ લેખ પ્રસિદ્ધિને સારૂ મોકલે છે. સંસારમાં સામાન્ય રીતે અજ્ઞાન મેહવશ છે જે રીતે પિતાને જીવનકાલ વ્યતીત કરી રહ્યા છે, તેનું શબ્દ ચિત્ર તેઓ
અહિં પિતાની આગવી શૈલીમાં રજૂ કરે છે.
પસંદ કરે તે કલાક બે કલાકને પરિશ્રમ તેને અતરા કેટલાક કુદરતી છે અને બીજા પરત છે. આપણે ઉભા કરેલા છે. આપણે આપણી પ્રગ- પરંતુ માનવીને રાગ અહિં જ અટકતે તિના માર્ગમાં જે અંતરાયે ઉભા કરીએ
નથી. આ ત્રણ મેહની પાછળ કીતિ કામનાનું છીએ તેનું કારણ આપણું અજ્ઞાન છે.
ભૂતાવળ ધસી આવે છે. અને બીજા કરતાં - જીવને શિવ બનવા માટે કુદરતી અંતરાય
વધુ ધનના ઢગલા કરવા તે પ્રેરાય છે. ૬૦ આપણા જીવનના કિંમતી સમયને ભરખી
થી ૭૦ હજાર દિવસ સુધી જીવનાર માણસ જનાર આપણું પેટ છે. ખાવા માટે, શરીરને
લાખે દિવસના અનાજને, અને કાપડને ટકવા માટે માણસને સવારથી સાંજ સુધીને
સંગ્રહ કરી લે છે. સાડાત્રણ ડગલા જમીનને પરિશ્રમ છે. માણસની બધી જ પ્રવૃત્તિઓનું
બદલે હજારેવાર જમીન પર છે માળના મકાને ખાસ કરીને કે તેનું પેટ છે. તેની ભૂખ છે. બનાવી લે છે. જાત ઉપરાંત દીકરાના દીકરાના બંને ટંકના ૧ શેર અનાજ માટે તે દિવસના ૧૦૦ વર્ષ આયુષ્ય માટે સાધન સામગ્રી જમા ૮ કલાક પરિશ્રમ કરે છે. પણ સાથે જીભનો કરે છે. આમ કરવામાં સવારના ૬ થી રાતના સ્વાદ અને મે તેને સ્વાદિષ્ટ ભેજન માટે ૧૧ સુધી તે કેવળ પાગલની માફક અશાંત વધારે અજંપિ કરાવી વધારે મહેનત કરાવે બની પશુવતું મૈતરું કરે છે. દિવસના ખૂબ છે, અને તેના પરિશ્રમની યાતના વધવા માંડે
પરિશ્રમથી થાકેલાને-નિસહાયને રાતે નિદ્રા છે. નજરે ચઢતી સુંદરતા, નાક માટેની સુગંધ
ઘસડી જાય છે. નિદ્રામાં પણ અંતરાત્મા સતત અને જીભના સ્વાદને મેહ તેને વધુ ને વધુ
અજંપ” અનુભવી આજને માનવી ગાઢ મહેનત કરવા પ્રેરે છે. તેથી તે સુંદર સુગંધિ નિદ્રા અનુભવ નથી. મિષ્ટ પદાર્થો આરોગવા દિવસથી રાત સુધી હવે એની પાસે અડધા કલાકની પણ સતત ચૈતરું કરે છે. ફકત એક શેર જ અનાજ ફૂરસદ નથી. બાળકોને ઉપદેશ આપવાની શિવાદ સૌંદર્ય સુંગધના મેહ વિનાનું જે તે શાંતિથી વિચાર કરવાની, પિતે આ દુનિયામાં
