________________
૪૬ : કુલ દીપક :
અનશે. તલારક્ષક! આ સવ, ગણિકા અને દ્વારપાળાને ઘણી વિટંબના કરી ઘરબાર ફૂટીને શૂળીએ ચઢાવા. જાવ, તમે આ વિષયમાં ક્રી મને પૂછશે નહિ.’
રાજાના અફર સત્તાવાહી આદેશ સુણતાં જ સભાજનામાં ખિન્નતા વ્યાપી, કેટલાકે વિચાયુ, જ્યારે સતાનને જન્મ આપનાર માતા ઝેર આપનાર નીવડે. પિતા પુત્રને વેચે, રાજા સ`સ્વ હરી લે ત્યારે પાકાર જ કોની આગળ કરવા ? રક્ષક જ ભક્ષક અને ત્યારે ઉપાય જ કચેા રહે? સભા વિસર્જન થઈ.
જનતાની કીકીયારી અને મેદની દિલને જલાવતી હતી. સત્ર એક જ વાત ગવાતી નગરના ખૂણે ખૂણે રિતગતિએ સમાચાર ફેલાઇ ગયા. ૭૦૦ દરવાન અને ૩૦૦ ગણિકાનેળામાં કાળા ડાઘ રહી જશે પણ રાજાને કાણુ હતી કે, 'રાજાને આ શું સૂઝયું ? ' ઉજીયાફ્રાંસીની સજા, સમાચાર ફેલાતાં જ વાતાવરણમાં મનાવી શકે? કઈ રાજાની તા કોઈ ગણિકાની સનસનાટી પ્રસરી રહી. કેટલાક લેાકેા કહે કે, તે કોઇ પ્રતિહારાની દયા ખાતા હતા, “ભલે અનથ કરનાર શોધ કરતાં પણ ન મળ્ય પરંતુ એકના પાપે આ સર્વને સજાની મહે માનગીરીને સ્વાદ ચાખવા પડયા.
પછી મંત્રીએ રાજાને વિનંતી કરી; ‘સ્વામિ ! આ વેશ્યાઓના વધ કરવામા મહાદોષ છે. સાધુ, ગાય, વેશ્યા, સ્ત્રી, બાળક રાગી અને વૃદ્ધ આટલાને કોઈપણ અપરાધ આવ્યે હોય તેયે હવા નહિ. તે સાંભળીને યુદ્ધ થયેલ રાજાએ મંત્રીનાં વચનને અવગણ્યાં. ઉપરથી કટાક્ષ ખાણા વડે મસ્થળે તના કરી. ગમગીન બનેલા મંત્રીએ ધીરે સાદે કહ્યું; 'મહારાજાધિરાજ ! મે તે આપનાં હિતને માટે જ કહ્યું હતુ તે આપે માર્મિક વચનાએ તાડન કર્યુ.. હુંમેશા કર્કશ વચન વડે પિરવારને અભાવ જન્મે છે. પરિવારના વિભક્ત થયે છતે રાજાની મોટાઈના
ધ્વંસ થાય છે.'
મચા તૈયાર કરાવી દીધા. પ્રતિહારો તથા ગણિ કાના દ્રવ્યાદિ કમરે કર્યા. તેને ક્ાંસીએ ચઢાવે એટલી જ વાર હતી. મૃત્યુના આરે પહોં ચેલ સના દિલને તેવી કારમી . પળ લખાઈ જાય તેા શ્રેષ્ઠ, કાઇક તારક મળી જાય અગર તે તે જીવનાંતની ચરમ ક્ષણે પણ ગુનેગારનું દર્શન થાય તેા અમે આ જીવનદંડ ભરખી જનાર રાક્ષસી મરણુથી જીતી જઇએ. એવી જીવનાશાના ચમકારાએ નયનયુગલ દશેદિશામાં દયાજનકપણે ટગર ટગર નીરખી રહ્યા હતા.
મત્રીના કથનની રાજાને કાંઇ પણ અસર થઇ નહિ. એમના વિચાર દૃઢભૂત જણાતા મંત્રી અખાલપણે શાંત રહ્યો.
અંતે તે ગણિકાએ દ્વારપાળેાની કરુણા ખાતા પેાતાની બુદ્ધિના ફૂલોને કાંટાળા જ બનાન્યાને! જાનમાલને જોખમમાં નાંખ્યા, હીણુપત તાની કહ્ન આઢી કખરે સૂવાની વેળા આવી પડી અને હાંસીપાત્ર થવુ પડયું તે જુદું.
રહ્યો. કોઇ દરિયાદિલીની રહેમ કે પુણ્યબળની આ શું !!! સ` સ્થળે હાહાકાર વી પડી જાય તા વળી મૃત્યુપંકના ખાડામાંથી પ્રબળતાભરી દષ્ટિ દરવાન અને ગણિકા પર અણુિશુષ્ય બહાર નીકળી શકે. પણ ક્યાં હશે એ
ભાગ્યવત?
બિનગુન્હેગાર, અંતર તેમજ દયા મનની અરજના પડઘાએ અંતરીક્ષમાં વિરાટ રૂપ ધાયું. અને પુણ્યવાન કુમાર રૂપસેનના કણે મહાઘટારવ કર્યા. ભયાનકતાનું તેને ભાન કરાવ્યુ અને એ ભયંકરતાનું નિવારણ કરવા અસીમ હિમ્મત મક્ષી.
કુમારે વિચાર્યું; ‘ઘડો પાણી ભરે ને દોરડું માર ખાય’ જેવી વાત થઈ. જો મારા એકના રાજાની આજ્ઞાને ઝીલતા તલારક્ષકે ફાંસીનાં વિનાશથી આ સહુ જનનું જીવન લીલુછમ
