________________
નાસ્તિકાનુ વલણ, માન્યતા અને શ્રદ્દા અનેક જીવાને ઉન્માગ ગામી મનાવે છે.
આસ્તિકતાનું નિરૂપણુ :
આત્મા છે, અનંત પરિબળવાળા છે, અમિત જ્ઞાનનેા માલીક છે. આત્મા નથી એમ માનનારાએ કહે છે કે, આત્મા જેવી ચૈતન્ય શક્તિ નથી, ભૂતાને વિકારજ આત્મા છે, જેમ લાકડાને વિકાર ધુમાડા છે. સયેાગ સહવાસથી ચૈતન્ય જેવી એક શક્તિ પ્રાદુર્ભૂત થાય છે અને અમુક સયાગાનેા અભાવ થતાં તે શક્તિ નષ્ટ થાય છે. મળેલા ભૌતિક શરીરથી માત્ર જેટલું સુખ, જેટલા વિલાસ, જેટલેા આનંદ લૂંટાય એટલા લૂટી લેવા. બસ, એજ શરીરનું સાફલ્ય છે. ત્યાગ, વ્રત, તપ, જપ, આરાધના આ શરીરનું કષ્ટફળ છે. ગયા ભવ અને આવતા, ભવ છે, એમ માનવું ભારે ભૂલભયું છે. એમ માનવાથી અહિંના સુખા પણ ભેગવાતાં નથી. પાપના ડર જ રહે એટલે કાઈ પણ કામ કરતાં આપણને સક્રાચજ રહે છે. એમ માનેા કે આવતે ભવ છે, તાપણ તમારા મતે પુણ્યયેાગે માનવજીવન અને તેના ભાગા મળ્યા છે, તેા પુણ્યથી મળેલ સામગ્રી ભાગ-રમાં વતાં, ત્યાગના પાઠ શામાટે ભણવા-ભણાવવા જોઇએ? ગાળ, લેાટ, ધાતકી (એક જાતનું વૃક્ષ) અને જવના સ’મીશ્રણથી મદીરા નામની શક્તિ પ્રાદુર્ભૂત થાય છે. તેજ, જલ, અને આકાશના સંચેાગથી આ ભૌતિક દેહ બને છે અને એક શક્તિ પેદા થાય. જેને કૈટલાક, આત્માના નામથી ઓળખે છે. વાસ્તવિક તે * પલેાકગામી કે પરલેાકથી આવેલ આત્મા જ નથી; જ્યારે આત્મા જ નથી તે। મેાક્ષ કૈાનેા ? પાપ– પુણ્યતા પરલાકમાં ભાતા કાણુ થશે? આકાશ-કુસુમની જેમ આત્માજ નથી તેાપછી સુખ અને દુઃખના કારણરૂપ પુણ્ય અને પાપ જેવાં તત્ત્વાજ કયાં રહેવાનાં
સભિન્ન—મતિયા દલીલ કરતાં જણાવે છે કે, અધે!! જો પુણ્ય અને પાપ જેવાં તત્ત્વ માન અને અપમાનમાં, સ્વાગત અને તિરસ્કારમાં કારણ બને છે, એમ માનવામાં આવે તે વિચારા ક એક ખાણમાંથી નીકળેલા એ પત્થરામાં એક પત્થર પગથીયામાં લેાકાની ઠોકરા ખાય છે, જ્યારે એક પત્થર મૂર્તિરૂપ ધારણ કરી શ્રદ્ધાળુ પ્રાણીઓથી ત્રિકાળ પૂજાય છે. એમાં શું પુણ્ય–પાપ છે? જડ છે છતાં ભિન્ અ
પૂ. આ. શ્રી વિજયજીવનતિલકસૂરીશ્વરજી મ. વસ્થા ત્યાં પણ અનુભવાય છે. એવા જડ વસ્તુએનાં અસંખ્ય દષ્ટાંતા આત્માના અભાવ પ્રગટપણે સિદ્ધ કરી આપે છે. માનવેાને જન્મ અને મૃત્યુ અગ્નિ-પુણ્ય–પાપના અનુબંધનથી થાય છે, એમ કહેશેાતા જણાવા કે, પત્થરના કયા કર્માંથી જન્મ થાય છે? અને કયા કથી વિલય થાય છે?
ચેતનાશકિત જ્યાંસુધી હયાત હૈાય છે ત્યાંસુધી તે શિત અનેક ભાગા, વિલાસે। અને આનંદ ભાગવે છે અને ચેતનાશિકતના નાશ થતાં આપેઆપ સહકારી ભૂતા અક્રિય બને છે. લેાકા કહે છે
પુનર્જન્મ થયા, મૃત્યુ થયું, સ્પર્શેન્દ્રિયદ્વારા કામળ સ્પર્શીના ભાગેાથી આનંદ લુંટા. અમૃતજેવાં ભેાજને અને પીણાં કરીને રસને દ્રિયના નામને યથાર્થ બનાવે ! સૌરભ્ય ઉપવનમાં વિચરીને, ચંપક, મેગરા, ગુલાબ આદિ પુષ્પાને અને તેની માલાઓને શરીરપર વીંટીને વિલાસી ઘ્રાણેન્દ્રિયને તૃપ્ત કરે ! શૃંગાર રસના સાગ
ગળાડુબ થએલી હાવભાવ, વિલાસ, વિભ્રમ આદિ કામજનક લટકાએ કરતી તિકાઓના નાટકાવાળી, વિચક્ષણુ બાળાઓના નાટકમાં રસ લેતા થઇ ચક્ષુ ઇન્દ્રિયને તૃપ્ત કરેા ! બંસી, વીણા, મૃગના મધુર તાલા, મધુર ધ્વનીથી ગવાતા સ ંગીતને સતત સાંભળીને શ્રોત્ર-યુગલને સલ કરે!! પુણ્ય નથી,,પાપ નથી, એના લરૂપ સુખ યા દુ.ખ નથી! તેના ક્રાઈ ભાકતા નથી કે કર્તા નથી.
નાસ્તિક મતને સૂત્રધાર જનવગ માં નાસ્તિકતાનું વાતાવરણુ પ્રસારે છે. લાખ્ખા મા સ્થાને ઉન્માÑ બનાવવા તર્ક-વિતર્ક કરીને મૂલ વિનાની દક્ષિણે રજુ કરે છે; પણ આસ્તિક ધર્માત્માની દલિલા પાસે નાસ્તિકાની દલિલા એક સેકન્ડ પણ ટકતી નથી. આસ્તિકવાદીઓ નાસ્તિકોને દલીલ કરે છે કે, તમેા માત્ર પ્રત્યક્ષ પદાર્થોની શ્રદ્ધા ધરાવેા છે! પણ તમેાને દલિલ કરતાં એક પ્રશ્ન ઉભા થાય છે કે, તમા પ્રત્યક્ષ પદાર્થોને જ માના છે, તેા કેટલાએક એવા પદાર્થો પણ છે, જે પ્રત્યક્ષ ન હેાવા છતાં માનવા જ પડે છે જેમ આકાશ : નાસ્તિકાની વિચારવાણી સાંભળતાં પણ પ્રાણીએ દુર્ગાતિગામી બને છે.
