Jivan Vyavahar

Author(s): Dhirajlal T Shah
Publisher: Muktikamal Jain Mohan Granthmala

Page 8

ઓગણીસમું:
: 3 :
જીવનવ્યવહાર
પરગા હાય અથવા તે પેાતાની નથી. તેમને
તેને
હોય કે મુરખ્ખી હાય, પાડાશી હાય કે કઈ ગરીબ કે ભિખારી હાય તે પણ સ્વાર્થ-સાધનાને શિકાર બનાવ્યા વિના રહેતા આરંભમાં આનંદ આવે છે, પરિગ્રહથી પ્રમાદ ઉપરે છે અને માનેલી મોટાઈ મળતાં ફૂલજી થઈને ફરે છે. તેમની કામવાસનાને આરેા નથી. જ્યાં સુંદર રૂપ જોયુ, જ્યાં થોડી ટાપટીપ જોઈ કે જ્યાં કઇ હાવ-ભાવ જોવામાં આવ્યે ત્યાં તેમની મનોવૃત્તિએ ઉશ્કેરાય છે અને તેને તૃપ્ત કરવા માટે તે ગમે તેવા અનર્થાં કરવા ચૂકતા નથી, અનેક ખૂનખાર યુદ્ધો તે માટે જ થયા છે. અનેક જાતના છળ-પ્રચે તે માટે જ ખેલાયા છે. અનેક જાતનાં અધમ આચરા તે માટે જ અસ્તિત્વમાં આવ્યાં છે. પ્રાકૃત મનુષ્યના ક્રોધનું પ્રમાણુ જુએ, તેમના માનનું માપ કાઢે, તેમની માયાનું સાંગેાપાંગ અવલાકન કરેા અને તેમના લાભના હિસાબ મૂકે તે એમ જ કહેવું પડે કે તેઓ મનુષ્યનું નહિં પણ વાઘ-દીપડાનુ જીવન જીવી રહ્યા છે, સાપ-વીંછીને પરિચય આપી રહ્યા છે અને કાગડા-કૂકડા કે બતક-બગલાના ભાવ જ્યાં જીવનનું ધારણ આટલું નીચું હોય અને સામાન્ય સંસ્કારાની પણ ખામી હાય, ત્યાં વીતરાગતાની વાતે કરવાના અથ Àા ? વળી આ મનુષ્યેાના જોવા-જાણવાની દૃષ્ટિ એટલી સ્થૂલ અને એટલી ઉપરછલી હોય છે કે તેમની આગળ તત્ત્વજ્ઞાનનાં સૂક્ષ્મ રહસ્યાની વાત કરવી એ ભેંસ આગળ ભાગવત વાંચવા જેવુ જ છે. તેથી માનવજાતિનું મહાહિત ઇચ્છનારા મુનિવરાએ ધર્મારાધનની ત્રણ ભૂમિકાએ અતાવી છે, તે આ રીતે
ભજવી રહ્યા છે.