________________
મહેશ્વરદત્તની કથા
એ વખતે તેને એવે વિચાર આન્યા કે ‘મારાં દુષ્ટ કમનું ફળ મેં ભેાગળ્યું. તેમાં મારનાર પર ક્રોધ શા માટે કરવા ?” આ શુભ વિચારને પરિણામે તે મરીને ગાંગિલાની કૂખે પેાતાનાં વીર્યમાં જ ઉત્પન્ન થા.
ગાંગિલા પણ ગુનેગાર જ હતી, છતાં તે મહેશ્વરખોમાં દત્તના એક્સનથી બચી ગઈ. પત્નીની ફજેતી કરતાં પેાતાની પણ જેતી જ થશે એ મહેશ્વરદત્ત ખરાખર જાણતા હતા. નીતિકારાએ કહ્યું છે કે ‘ આયુષ્ય, પૈસા, ઘરનું છિદ્ર, મંત્ર, દવા, કામક્રીડા, દીધેલું દાન, મળેલું સન્માન અને થયેલું અપમાન બુદ્ધિમાન પુરુષે ગુપ્ત રાખવાં.’
પતિએ પેાતાના દોષ જોવા છતાં શિક્ષા ન કરી, એટલે ગાંગિલાને પેાતાની ભૂલને માટે અંતરથી પશ્ચાત્તાપ થયે। અને તે પતિને સારી રીતે ચાહવા લાગી. મહેશ્વરદત્ત પણ તેનાં આ વર્તનથી પ્રસન્ન થયા અને તેને ગર્ભ વતી જાણી સારી રીતે સાચવવા લાગ્યા. એમ કરતાં ગાંગિલાએ એક પુત્રરત્નને જન્મ આપ્ટે, એટલે મહેશ્વરદત્તના આનદના પાર રહ્યો નહિ. કયા સંસારીને પુત્રનું મુખ જોઇને આનંદ થતા નથી ?
એવામાં શ્રાદ્ધના દિવસેા આવ્યા, એટલે મહેશ્વરદત્તને પિતાની વાત યાદ આવી અને તેણે એક પાડાની તપાસ કરવા માંડી, પણ જોઇએ તેટલી કિમતમાં જોઈએ તેવા. પાડા મળ્યેા નહિ. આખરે ઘરમાં રહેલા પાડાને વધ કરવા નિશ્ચય કર્યો, એ નિશ્ચય અનુસાર તેણે શ્રાદ્ધના દિન પાડાના વધ કરી, તેનું માંસ પકાવ્યું અને સગાંવહા