________________
ધર્મની ઉપાદેયતા
૪૧
તેની કિઠનાઈઓ એ વાસ્તવિક કઠિનાઈ નથી, પણ સુખપ્રાપ્તિના ઉપાય છે અને એ રીતે સર્વથા આવકારદાયક છે. જો જગતની નાની માટી દરેક ક્રિયા પેાતાનું ફળ અતાવે છે, તે ધર્માંરાધનની ક્રિયા પેાતાનું મૂળ કેમ ન બતાવે? એ પણ પેાતાનું મૂળ અતાવે જ ખતાવે. વળી ક્રિયા જે પ્રકારની હાય છે, તે પ્રકારનું જ ફળ મળે છે, તે ધર્મારાધનનું ફળ સારું' મળવા માટે શંકા શા માટે રાખવી ? લીમડા વાવનારને લીંએાળી ખાવા મળે છે અને આંખે વાવનારને કેરી ખાવા મળે છે, એ શું આપણે નરી આંખે નથી જોતા ? તે પછી સારી ક્રિયાનુ ફળ સારું જ મળશે એવા વિશ્વાસ કેમ ન રાખવા? ફળ કથારે મળશે? એ શંકા પણ અસ્થાને જ છે. આજે ગેાટલી વાવીને કાલે કેરી ખાવાની ઈચ્છા રાખીએ તેા એ ક્રમ અને? એ તા આંખે ઉગે, માટી થાય, તેને માર આવે ને તેમાંથી ફળ પાકે ત્યારે જ કેરી ખાવાની મળે, એટલે દરેક ક્રિયા સમય થયે પેાતાનું ફળ બતાવે છે, તેમ ધર્માંરાધનની ક્રિયા પણ ચેાગ્ય સમયે પેાતાનુ ફળ બતાવે છે.
પ્રશ્ન—મહુ લાંબા વખતે ફળ બતાવે તે શું કામનું ? ઉત્તર-ધર્મારાધનનું ફળ લાંબા વખતે જ મળે છે, એવું નથી. તેનું' કેટલુંક ફળ તા તાત્કાલિક પણ મળે છે. બ્રહ્મ ચય પાળેા એટલે મતિ અને ક્રાંતિ બને સુધરવાની. સંયમ પાળા એટલે સતાષ અને આરાગ્યની પ્રાપ્તિ તરત જ થવાની. તપ કરી એટલે શરીર અને મનની શુદ્ધિના લાભ સત્વર મળવાને. એટલું જ નહિ પણ ભગવત્સ્મરણુ,
