________________
બુદ્ધિના આઠ ગુણે કેળવવાની જરૂર 1 ગ્રહણ એટલે કહેવાયેલાં વચનેને બરાબર પકડવાં. - એક કાને સાંભળવું અને બીજા કાને કાઢી નાખવું, એને
ગ્રહણ કર્યું કહેવાય નહિ. ' ધારણું એટલે પકડેલી વસ્તુને ધારી રાખવી, યાદ રાખવી.
ઊહ એટલે સાંભળેલા, ગ્રહણ કરેલા તથા ધારેલા વિષયને સમર્થનમાં તર્ક અને દષ્ટાન્ત વિચારવા.
અપેહ એટલે શ્રત, ગૃહીત અને ધારિત વિષયના અભાવમાં શી આપત્તિ, નુકશાન વગેરેને તક–દષ્ટાન્તથી વિચારવું. - અહીં અમે સ્પષ્ટ કરવા ઈચ્છીએ છીએ કે આ
જગતમાં માત્ર બે જ મનુષ્યોને પ્રશ્ન ઉઠતા નથી. એક તે -જે પૂરે પૂરે જડ છે અને બીજે જે પૂરેપૂરે જ્ઞાની છે. તે સિવાયના સર્વ મનુષ્યને પ્રશ્ન ઉઠવાના એટલે તેમનાં મનનું યોગ્ય સમાધાન થવું જ જોઈએ.
અહીં થંડી સ્વાનુભવની વાત કહીએ તે ઉચિત જ લેખાશે; અમે શાળામાં અભ્યાસ કરતા હતા, ત્યારે શિક્ષકેને પ્રશ્નો ખૂબ પૂછતા હતા. તેનું કેટલીક વાર ગ્ય સમાધાન થતું અને કેટલીક વાર ગ્ય સમાધાન થતું નહિ. ધાર્મિક વર્ગમાં પણ ઘણી વાર આવું બનતું, તેથી અમને એમ લાગતું કે આ પ્રશ્નોને તેમની પાસે કઈ જવાબ નથી, માટે અમને બેસાડી દે છે. તે જ વખતે અમારા મનમાં એવી શંકા પણ ઉત્પન્ન થતી કે તેઓ જે કંઈ શીખવે છે, તે સાચું હોવાની ખાતરી શી? એટલે પ્રશ્નોત્તર એ જ્ઞાનપ્રાપ્તિ
