________________
ધમની ઉપાધ્યતા
છે. ભોગા પણ ભોગવતી વખતે મીઠા લાગે છે પરંતુ રિામે કખ ધન પ્રાપ્ત થાય છે અને અનેકવિધ દુઃખા ભોગવવાં પડે છે, એટલે તેનું પરિણામ સુંદર નથી.
૮-ધની ઉપાદેયતા
આપણી સામે જીવનના બે માર્ગ રહેલા છેઃ એક ભાગના અને બીજો ચેાગના. તેમાં લેગમાગ ને જ્ઞાનીઓએ નિઃસાર જણાવ્યો છે અને આપણા અનુભવ પણ એવા જ છે. બાકી રહ્યો ચાગમાગ. તેને જ જૈન મહર્ષિ આએ ધર્મ માગ કહ્યો છે અને તેની શતમુખે પ્રશંસા કરી છે. તે કહે છે કે—
ब्यसनशतगतानां क्लेशरोगातुराणां मरणभयद्दतार्ना दुःखशोकार्दितानाम् | जगति बहुविधानां व्याकुलानां जनानाम् । शरणमशरणानां नित्यमेको हि धर्मः ॥
૩૭
"
સેંકડા કષ્ટને પામેલા, કલેશ અને રાગથી પીડાતા, મરણના ભયથી હતાશ થયેલા, દુ:ખ અને શાકથી રીખાતા, એમ હું બહુ રીતે વ્યાકુળ થયેલા આ જગના અસહાય મનુષ્યાને એક ધર્મ જ નિત્ય શરણભૂત છે. ’
આ વચના અક્ષરશઃ સત્ય છે. અમારાં તેપન વર્ષોંનાં જીવન દરમિયાન અમને તેની પૂરી પ્રતીતિ થયેલી છે. અમે એવા અનેક મનુષ્યાને જોયા છે કે જે કાઇ દિવસ ધર્મોની વાત સાંભળવા પણ તૈયાર ન હતા, પરંતુ તેમનાં માથે એકાએક આફત ઉતરી પડી અને તેનુ