________________
( ૭૮ )
તમારે જોતું હોય તેા લ્યો, નહીં તેા અહીંથી તુરત ચાલ્યા જાઓ. ત્યારે સાધુઓએ કહ્યું કે, હું ધનપાળ! અમારે તેમ પૃછવાને આચાર છે, તમા શામાટે ઇર્ષ્યા કરેા છે? ઇર્ષ્યાથી મહાન દોષ થાય છે; અને પ્રિય વાકય એટલવાથી કીર્ત્તિ વધે છે. વળી જ્ઞાનીઓએ પણ કહ્યું છે કે, બે દિવસ પછી દહીંની અંદર વાની ઉત્પત્તિ થાય છે; ત્યારે તે બુદ્ધિવાન્ ધનપાળે કચુ કે, મને તેની ખાતરી કરાવી આપો? ત્યારે તે સાધુઓએ તે દહીંમાં જરા અળતાના રંગ નખાવ્યો, તેથી તેમાં રહેલા જંતુઓ ઉપર તરી આવ્યાં; તથા તરફડવા લાગ્યાં. તે જોઈ ધનપાળનેા મિથ્યાત્વરૂપી લેપ નીકળી ગયો; અને વિચાર્યું કે, અહે! આ જૈનલોકાના ધર્મ દયાથી ઉજ્જવળ છે! પછી તેણે સાધુઓને પુછ્યું કે, તમારા ગુરૂ કોણ છે? તથા તમે અહીં કર્યાં રહ્યા છે? પછી તે સાધુઓએ તે સઘળા વૃત્તાંત કહેવાથી ધનપાળ ગાભનાચાર્યજી પાસે ગયા; ધનપાળને આવતો હોઇ ગાભનાચાર્યે પણ ઉને તેને ઘણું સન્માન આપ્યું. પછી ધનપાળે પાતે કરેલાં વિપરીત આચરણના પસ્તાવા કયા; તથા શાભનાચાર્યના ઉપદેશથી ધનપાળે જૈનધર્મ અગીકાર કરી ઋષભદેવ પ્રભુનું મંદિર બંધાવ્યું, તથા પ્રભુ સન્મુખ ઋષભપંચાસિકા નામની નવીન સ્તુતિ રચીને કહી. પછી તેમણે બાર હજાર શ્લોકાના પ્રમાણવાળા ગદ્યકાવ્યરૂપ તિલકમંજરી નામના ગ્રંથ બનાવ્યા. ત્યારબાદ ભાજરાનએ તે તિલકમ’જરી ગ્રંથમાં પોતાનું નામ દાખલ કરવાનુ` કહેવાથી ધનપાળે તેમ કરવું કબુલ કર્યું નહીં; આથી રાજાએ તે ગ્રંથ તેની પાસેથી ઝુંટવીને અગ્નિમાં બાળી નાંખ્યો, ત્યારે ધનપાળ ગુસ્સે થઇ પાતાને ઘેર જઇ ગાકાતુર થઈ ભેડા ; ત્યારે તેની નવ વર્ષની ઉમરની પુત્રીએ તેની દિલગીરીનુ કારણ પૂછવાથી તેણે તે વાત જણાવી, ત્યારે તેણીએ કહ્યું કે, તમા તેની ચિંતા ન કરે? તે સઘળું પુસ્તક મારે ક છે. પછી પુત્રીના મુખથી સાંભળીને તે લખવા માંડતાં છેવટે તેમાંથી ત્રણ હમ્બર શ્લોકા ઓછા થયા, અને હાલ પણ તે નવ હાર શ્લોકાના પ્રમાણના ગ્રંથ માજીદ છે. પછી ધનપાળ પતિ તે ધારાનગર છેડીને સત્યપુરમાં ગયા. તેના જવાથી ભાજરાજાને પાછળથી પસ્તાવા થયા; તેથી તેને કરીથી તેણે સન્માનપૂર્વક ધારાનગરીમાં મેલાવ્યો. છેવટે ધનપાળ પતિ નિર્દોષપણે ગૃહસ્થ ધર્મ પાળી ધર્મધ્યાનપૂર્વક કાળ કરી સ્વર્ગે ગયા. .
આ મહાપ્રભાવિક ધનપાળ કવીશ્વર વિક્રમ સંવત્ ૧૨૨૯માં વિદ્યમાન હતા, કેમકે તે સાલમાં તેમણે પાયલચ્છી નામ માળા રચી છે. ગોભનાચાર્યજીએ પણ મહા ચમકવાળી અતિ અદ્દભુત શેાભનસ્તુતિ રચી છે; અને તેતી રચના તેમણે ગોચરી જતાં માર્ગમાંજ એક વખત કરી હતી; તથા તેનાપર ધનપાળ પડિતજીએટીકાચી છે.
