________________
( ૧૧૮ ) વીને કહ્યું કે, આજે કુમારપાળરાજની નવી રાણીના મહેલમાં મધ્યરાત્રિએ પ્રાણઘાતક ઉપગ થવાનો છે, માટે આજે રાજાને ત્યાં જતા અટકાવ? અને આ બાબતની રાજા ને વધારે પૂછપરછ કરે તે અમારું નામ જણાવજો. ઉદયન મંત્રીએ પણ રાજને રાત્રિએ ત્યાં જતા અટકાવ્યા. અને તેજ રાત્રિએ ત્યાં વીજળી પડવાથી તે રાણીનું મૃત્યુ થયું. તે જ વખતે રાજાએ ઉદયનને બોલાવી પૂછયું કે, હે મંત્રી! આ ભવિષ્યજ્ઞાની માણસ તેમને કણ મળે? કે જેણે મને આજે વિતદાન આપ્યું. ત્યારે મંત્રીએ કહ્યું કે, હે રાજન! અહીં શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યજી પધાર્યા છે; અને તેમણે આ વાત મને જણાવ્યાથી મેં આપને ત્યાં જતા અટકાવ્યા છે. તે સાંભળી રાજાએ બહુ ખુશી થઈ આચાર્યજીને રાજસભામાં બોલાવ્યા. હેમચંદ્રજી પણ તરત ત્યાં ગયા, ત્યારે રાજાએ ઉભા થઈ તેમને વંદન કર્યું; તથા હાથ જોડી આંખોમાં અશ્રુઓ લાવી કુમારપાળે કહ્યું કે, હે ભગવન્! આપને મુખ દેખાડતાં પણ મને લજા થાય છેકેમકે આજદિન સુધી મેં આપને સંભાર્યા પણ નહીં; આપના ઉપકારનો બદલે મારાથી કોઈ પણ રીતે વળી શકે તેમ નથી. વળી હે પ્રભે! આપે પ્રથમથીજ મારાપર નિકારણ ઉપકાર કર્યો છે, અને આપનું તે કરજ હું કયારે અદા કરીશ ? ત્યારે આચાર્યજીએ કહ્યું કે, હે રાજન! હવે તમે દિલગર ન થાઓ? તમને ઉત્તમ પુરષ જાણીને મેં ઉપકાર કર્યા છેહવે અમારા ઉપકારના બદલામાં તમે ફક્ત જૈનધર્મ આરાધો છે એટલીજ અમારી આશિષ છે; ત્યારે કુમારપાળે કહ્યું કે, હે ભગવન! આપની તે આશિવ તે મને હિતકારી છે; એમ કહી રાજાએ જૈન ધર્મ સ્વીકાર્યા; એક વખતે કુમારપાળને પેલી જાનની વાત યાદ આવવાથી તેમણે લાડ જતિના સઘળા વણિકને માર મારી નગરથી બહાર કાઢી મેલ્યા; અને ફક્ત દયા લાવી તેઓને જીવતા મેલ્યા. આ કુમારપાળ રાજાના રાજ્યમાં સર્વ પ્રજા દયાધર્મ પાળવા લાગી. કુમારપાળ રાજાને જૈન ધર્મ પાળતે જોઈને મને ઈગ્યાથઈ આથી તેમણે પોતાના મંત્રતંત્રવાદી એવા દેવધ નામના આચાર્યને બોલાવ્યા. તેની સાથે હેમચંદ્રજીને ઘણું પ્રકારના વાદવિવાદ થયા, પરંતુ છેવંટે સર્વ વાદોમાં હેમચંદ્રજીએ તેને હરાવવાથી તે ઝાંખા પીને ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો. ત્યારબાદ કુમારપાળ રાજાનું જૈન ધર્મમાં દક ચિત્ત થવાથી તેમણે શ્રાવકનાં બાર તો અંગીકાર કર્યો. એક સમયે કુમારપાળ રાજા જ્યારે કાવ્યર્ગ ધ્યાનમાં હતા, ત્યારે તેમને પગે એક મંકો આવીને ચોટ. કાઉસગ્ગ પારીને તેમણે તે મંકોડાને ઉખેડવા માંડ્યો, પરંતુ તે ઉખો નહીં; ત્યારે તે દયાળુ રાજાએ તે જગાએથી પિતાનું તેટલું માંસ છેદાવીને તે
