________________
( ૧૧૩ ) હેમચંદ્રજી અને મહારાજા સિદ્ધરાજજયસિંહ,
એક વખતે આ શ્રી હેમચંદ્રજી મહારાજ તથા સિદ્વરાજને મેળાપ થયા; તથા વાતચિત થવાથી સિદ્વરાજને હેમચંદ્રજીપર ઘણી પ્રીતિ થઇ; તેથી તેણે હેમયજીને કહ્યુ કે, આપે હમેશાં મારી સમામાં અધી મને ધર્મોપદેશ કરવા; તેથી હેમયદ્રજી પણુ હમેશાં રાજાની સભામાં પધારીને તેમને ધર્મના ઉપદેશ દેવા લાગ્યા. સિદ્વરાજે તેમના ધમેાંપદેશ સાંભળીને શિકાર કરવાનેા ત્યાગ કર્યાં, તથા દર વર્ષે ધર્મકાર્ય માટે એક ક્રેડ સેનામે ડેરે તે ખરચવા લાગ્યા. ત્યારબાદ શ્રી હેમચંદ્રજી મહારાજે સસ્કૃત ભાષાનું એક અ યંત શ્રેષ્ટ વ્યાકરણ બનાવ્યું, તે જોઈ સિદ્ધરાજે ખુશી થઇ, તે પુસ્તકને હાથી ની અબાડીપર પધરાવી તેના મહે ઉત્સવ કર્યાં.
સિદ્ધરાજ અને કુમારપાળ
કુમારપાળ સિદ્ધરાજના પિત્રાઇ થછ્તા હતા, અને તે મડાગુણવાન માણુસ હતા; અને વારંવાર તે હેમયદ્રજી મહારાજ પાસે આવી તેમના ઉપદેશ સાંભળતા હતા. હવે સિદ્ધરાજને પુત્ર નહેાતા, તેથી તે વારવાર ચિંતાતુર રહેતા હતા; એક વખતે તેણે હેમચંદ્રજી મહારાજ પાસે આવીને પૂછ્યું કે, હે મુનીંદ્ર ! મને પુત્ર થશે કે નહીં? તે આપ જેવું હાય તેવું મને કહેા, તેજ વખતે હેમચંદ્રજી મહારાજે અખાદેવીનું ધ્યાન ધર્યું; ત્યારે તેણીએ કહ્યું કે, તેને પુત્ર થશે નહીં. પછી આચાર્યજીએ સિદ્ધરાજને કહ્યુ કે, હે રાજન! તમેાને પુત્ર થશે નહીં; અને તમારૂં
આ સધળું રાજ્ય કુમારપાળ ભાગશે. તે સાંભળી સિકુરાજને મનમાં ઘણ એક થા, પરંતુ તે વાત તેણે કોઈ ી પાસે પણ પ્રકાશી નહીં. છેવટે રાજસભામાં આવી ખીજા કેટલાક દ્વેષીઓને મેલાવી પૂછ્યાથી તેઓએ પણ કહ્યું કે, હું સ્વામી! આપને પુત્ર થશે નહીં; અને આપના રાજ્યના મલિક કુમારપાળ થશે. તે સાંભળી સિદ્ધરાજ તે અત્યંત ઉદાસ થયે. પછી છેવટે તેને એવી દુર્બુદ્ધિ આવી કે, હવે જો હું કુમારપાળને હજુ તે મને પુત્ર થશે, એમ વિચારી તે કુમારપાળને મારવાનેા ઉપાય શોધવા લાગ્યા; પરતુ કુમારપાળનું પુણ્ય પ્રબળ હાવાથી સિદ્ધરાજના તે સર્વ ઉપાયા ફ્રાગટ ગયા. છેવટે કુમારપાળને તે માઞતની ખબર મળવાથી તે દેશાંતરમાં નાશી ગયા, અને પેાતાના બનેવી કૃષ્ણદેવને ત્યાં ગુપ્તપણે રહ્યા.
