________________
( ૯ ) કસૂરિ, વિક્રમ સંવત ૧૧૫૪, - આ આચાર્ય ઉકેશગચ્છમાં થયેલા દેવગુમસૂરિના શિષ્ય હતા; તેમણે હેમચંદ્રાચાર્ય તથા કુમારપાળ રાજાની પ્રેરણાથી ક્રિયાહિન ચૈત્યવાસીઓને હરાવીને ગચ્છથી બહાર કર્યા હતા. તે મહાવિદ્વાન તથા પ્રભાવિક હતા. તેમણે પંચપ્રમણિક તથા જિનચૈત્યવંદન વિધિ આદિક ઘણા ગ્રથો રચ્યા છે.
પુનમીઆ ગચ્છની ઉત્પત્તિ, વિક્રમ સંવત ૧૧૫૯
ચંદ્રપ્રભસૂરિ, મુનિચંદ્રસૂરિ, માનદેવસૂરિ અને શાંતિસૂરિ એ ચારે ગુરૂભાઈઓ હતા. વિક્રમ સંવત ૧૧૪૯ માં એક શ્રીધર નામના શ્રાવકને મારું ખરચ કરી જિનમુર્તિ બેસાડવાની ઈચ્છા થઈ; અને તેથી તેણે તેઓમાંના વડા ચંદ્રપ્રભસૂરિજીને કહ્યું કે, હે ભગવન્! આ મૂર્તિની પ્રતિષ્ટા માટેની વિધિ કરવા માટે આપ આપના ગુરૂભાઈ મુનિચંદ્રસુરિજીને આજ્ઞા આપે? તે શ્રીધર શ્રાવની એવી માગણીથી ચંદ્રપ્રભસરિને ઈર્ષા આવી, અને તેથી તેમણે તે શ્રાવકને કહ્યું કે, તેવાં પ્રતિષ્ઠા આદિક કાર્યોમાં સાધુએ પડવું ઉચિત નથી; માટે શ્રાવક મારફતે પ્રતિષ્ઠા કરાવવી. ત્યારબાદ વિક્રમ સંવત ૧૧૫૯ માં એક દહાડે ચંદ્રપ્રભાસ રિએ કહ્યું કે, આજ રાત્રિએ પદ્માવતી દેવીએ મને સ્વમમાં કહ્યું છે કે, તમારે તમારા શિOોને કહેવું કે, શ્રાવકે પ્રતિષ્ટા કરાવવી, તથા પૂર્ણિમાની પ્રાપ્તિ કરવી. એવી રીતે તે પુનમીઆ ગચ્છની ઉત્પત્તિ ચંદ્રપ્રભસરિથી વિક્રમ સંવત ૧૧૫ની સાલમાં થઈ છે. આયરક્ષિતજી તથા (વિધિ પક્ષગચ્છની ઉત્પત્તિ) વિક્રમ
સંવત ૧૧૬૯ મતાંતરે વિકમ સંવત ૧૨૧૩,
વિધિપક્ષગ૭ સ્થાપન કરનાર આરક્ષિતજીને જન્મ દંતાણી ગામના દ્રણ શેડની સ્ત્રી દેદીયી થયેલા હતા, તેમનું નામ પ્રથમ નરસિંહ આચાર્ય હતું, તથા એક આંખે તે અપંગ હતા. પ્રથમ તે પુનમીઆ ગચ્છના હતા; એક વખતે તેઓ જ્યારે મ્યુના નામના ગામમાં આવ્યા, ત્યારે એક નાથી નામની ઘણીજ પૈસાદાર સ્ત્રી તેમની પાસે પ્રતિક્રમણની ક્રિયા કરવાને આવી; પરંતુ તે વખતે તે પિતાની મુહપત્તિ ઘેર વિસરી ગઈ હતી; તે જોઈ આચાર્યજીએ કહ્યું કે, જો તમે મુપત્તિ લાવવી વિસરી ગયાં હો તો તે મુહપત્તિને બદલે તમારાં વસ્ત્રને છેડે ચાલી શકશે. ત્યારે તેણીએ પણ તે વાત કબુલ રાખી. તથા
