________________
( ૮૯ ) અભયદેવસર (મલ્લધારી), વિક્રમ સંવત ૧૧૫૦.
આ અભયદેવસૂરિજી મલ્લધારીના નામથી પ્રસિદ્ધ છે, તેમને ગુજરાતના રાન્ ક તરફથી મલ્લધારીનું બિરૂદ મળ્યું હતું; તથા સૈારાષ્ટ્રના રાજા ખેંગાર તરફથી પણ ઘણું માન મળ્યું હતું; તેમણે એક હજારથી પણ વધારે બ્રાહ્મણાને પ્રતિમાવ્યા હતા. તેમના ઉપદેશથી અજમેર પાસે આવેલા મેડતા નામના ગામમાં જિનમંદિર બાંધવામાં આવ્યુ હતુ. વળી તેમના ઉપદેશથી ભુવનપાળ રાજાએ જૈનમદિરમાં પૂજા કરનારા ઉપરના કર માફ કર્યા હતા. અજમેરના રાળ જયસિંહે પણ તેમના ઉપદેશથી પોતાના રાજ્યમાં વિહંસા કરવાની મનાઇ કરી હતી. શાકભરીના રાજા પૃથ્વીરાજે તેમના ઉપદેશથી અજમેર પાસે રથ ભારમાં સુવર્ણના ઇંડાંવાળું જિનમંદિર બંધાવ્યું હતું. આ મલ્લધારી અભયદેવસૂરિજી જયારે અજમેરમાં અનશન કરી સ્વર્ગે પધાર્યાં ત્યારે તેમના શરીરને ત્યાં બહુ માનપૂર્વક અગ્નિસ`સ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા; તે સમયે તેમના શરીરને ચંદનના રથમાં સ્થાપન કરવામાં આવ્યું હતું, તથા શહેરમાંના દરેક ઘરમાં ફક્ત એક એક માણસ ઘેર રહ્યા હતા, અને ખાકીનાં સઘળાં માણુસા તેમના માનાર્થે સ્મશાને ગયા હતા; તેમ જયસિંહરાજ પાતે પણ પોતાના કારભારીઓ સહિત સ્મશાને ગયા હતા. તેમના શરીરને સૂર્યોદય વખતે ઉચકવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ બહુજ ધીમે ચાલવાથી છેક પાછલે પહેારે સ્મશાને લાવવામાં આવ્યું હતું. અગ્નિસંસ્કાર થયા બાદ નજીક રહેલા ભક્તાએ તે રાખ વહેંચી લીધી હતી, કે જે રાખના પ્રભાવથી વર આદિક ઉપદ્રવાના નાશ થયા હતા. વળી જેને તે રાખ ન મળી, તેમએ તે જગાની માટી પણ ગ્રહણ કરી લીધી. આ ઉપર લખેલું સઘળુ વૃત્તાંત રણથંભારના જિનમદિમાં રહેલા શિલાલેખમાં ઊતરવામાં આવ્યુ છે. એવી રીતે આ શ્રી મલ્લધારીનુ' બિરૂદ ધરાવનારા શ્રી અભયદેવસૂરિજી મહાપ્રભાવિક થયેલા છે.
નેમિચ’દ્રરિ અથવા (દેવેદ્રગણી), વિક્રમ સવંત ૧૧૨૯ દેવ દ્રગણીજી મહારાજનું બીજું નામ નેમિચંદ્રસૂરિજી પણ હતું, તે વડગચ્છમાં થયેલા આદેવસરના શિષ્ય હતા; તેમણે વિક્રમ સંવત ૧૧ર૯ માં ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રપર ટીકા રચેલી છે. વળી તેમણે પ્રવચનસારદ્વાર, આખ્યાન JE૧૨
