________________
અધ્યાય છો
૨૮૩
तदा विनियतं चित्तमात्मन्येवाऽवतिष्ठते । નિઃસ્પૃB: સર્વમેરે યુવત્ત રૂત્યુતે તવા | ૧૮ . यथा दीपो निवातस्थो नेड्गते सोपमा स्मृता । योगिनो यतचितस्य युअती योगमात्मनः ॥ १९ ॥ यत्रीपरमते चितं निरुद्वं योगसेवया । यत्र चैवाऽऽत्मनाऽऽत्मानं पश्यन्नाऽऽत्मनि तुष्यति ।। २० ॥ सुखमात्यंतिकं यत्तद् (यत्र)बुद्धिग्राह्यमतीन्द्रियम् । वेति यत्र न चैवाऽयं स्थितेश्चलति तत्त्वतः ॥ २१ ।। यं लब्धा चाऽपरं लाभं मन्यते नाऽधिकं ततः । यस्मिन् स्थितो न दुःखेन गुरुणाऽपि विचाल्यते ॥ २२ ॥ तं विद्याददुःखसंयोगवियोगं योगसंज्ञितम् । स निश्चयेन योक्तव्यो योगोऽनिर्विण्णचेतसा ॥ २३ ।।
જ્યારે ચિત્ત થઈ તાબે, આત્મામાં જ કરે સ્થિતિ; નિઃસ્પૃહી સર્વ કામોથી, ત્યારે યોગી ગણાય છે. ૧૮ આત્માનો યોગ યોજંતા-નિયમીચિત્ત-યોગીના; જીવ, સ્થિર રહે જેમ, વાયુ હીણા સ્થળે દીવો. ૧૯ યોગસેવી નિરોધેલું, વિરમે ચિત્ત જ્યાં વળી; પેખી આત્માથી આત્માને, આત્મામાં તૃપ્તિ જ્યાં થતી. ૨૦ અનંત-ઈન્દ્રિયાતીત-બુદ્ધિથી ગ્રાહ્ય જે સુખ; તે વેદ જ્યાં-રહ્યો ત્યાં આ - ચળે ન આત્મતત્ત્વથી. ૨૧ જે મળ્યાથી બીજો લાભ ન વિશેષ મનાય છે;
જ્યાં રહ્યો ને ડગે આત્મા, મહા દુ:ખ થકી વળી. ૨ ૨ દુઃખ સંયોગ હીણી તે, યોગ સંજ્ઞા જ જાણવી;
સાવવા યોગ્ય નક્કી તે, યોગ; અખિન્ન ચિત્તથી. ૨૩ (વળી અર્જુન ! જેમ ત્યાં દુ:ખનો અભાવ છે, તેમ સુખ પણ છે જ. અને તેય સુખ એવું કે બીજે ક્યાંય ન મળે તેવું. પણ આવી યોગદશા કયારે સાંપડે છે, તે તું જાણે છે? જો તને હું કહું છું :) જ્યારે તાબે થયેલું ચિત્ત આત્મામાં જ સ્થિતિ કરે છે,
