________________
અવતરણનો માર્ગ સરળ થઈ જાય છે. પરમેષ્ઠીઓને આપણા નમસ્કારની કંઈ જરૂર નથી પણ આપણું મસ્તક કોઈની સમક્ષ ઝૂકે છે તે વાત ઘણી મહત્ત્વની બની જાય છે. અને મસ્તક નમાવવા માટે પરમેષ્ઠીથી વધારે સારું કર્યું સ્થાન આપણને મળવાનું હતું ? નમસ્કાર થતાં જ પરમેષ્ઠીના માર્ગનો સ્વીકાર થઈ જાય છે. નમન વિના ગ્રાહકતા નહીં. ગ્રહણ કર્યા વિના કંઈ પ્રાપ્તિ ન થાય. વસ્તુ કે વિચાર કંઈ પણ હોય તેની પ્રાપ્તિ માટે નમસ્કાર આવશ્યક બની રહે છે. નવકારમાં નમવાની ઘણી મહત્તા છે. તેથી પદે પદે ‘નમો’ આવે છે. વળી નમવાનું ગુણવાચક પાંચ પરમેષ્ઠીઓને તેથી નવકારને ‘પંચ મહાશ્રુત સ્કંધ’ એ રીતે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
નવકાર મંત્રના રટણ સાથે જ આપણી અંદરના ભાવો બદલાવા લાગે છે. નવકાર મંત્રમાં આવેલા અક્ષરોનું એવું સંયોજન થયેલું છે કે જે ભીતરના ભાવને સ્પર્શી જાય અને તેને શુભ કરી દે. નવકાર મંત્રના રટણ સાથે આપણે કોઈ પાપમાં નહીં ઊતરી શકીએ. તેમાંય જો ભાવથી મંત્રનું રટણ થતું હશે તો પાપ કરવાની આપણામાં તે સમયે તાકાત જ નહીં રહે. આ મંત્રાક્ષરોનાં ધ્વનિઆંદોલનો પણ શુભ ભાવનાં પ્રવર્તક છે. તેથી નવકારના આરાધકની લેશ્યા ઉત્તરોત્તર શુભ થતી જાય છે. શુભ લેશ્યા જીવને પુણ્યકર્મમાં જોડનારી છે. નવકાર મંત્ર જીવને અશુભથી બચાવી લઈને શુભમાં જોડી દે તે કંઈ જેવો તેવો લાભ છે?
નવકાર મંત્ર સાથે બીજી એક વૈજ્ઞાનિક વાત જોડાયેલી છે. નવકારના રટણથી જે સૂક્ષ્મ ધ્વનિતરંગો પેદા થાય છે તે વાતાવરણમાં રહેલાં શુદ્ધ અને શુભ તત્ત્વો સાથે અનુસંધાન કરી લે છે. આ વિશ્વ કયાંય ખાલી નથી. તે અનેક સારા-નરસા તરંગોથી વ્યાપ્ત છે. વાણી તો તેની પાછળ આંદોલન મૂકી જાય છે પણ વિચારેય તેની પાછળ સૂક્ષ્મ પરમાણુઓ છોડી જાય છે (મનોવર્ગણાના પરમાણુઓ). આ પરમાણુંઓ ઘણા લાંબા કાળ સુધી ટકી રહે છે અને અવકાશમાં ઘૂમરાયા કરે છે. નવકાર મંત્રના રટણ દ્વારા જે ધ્વનિતરંગોનું ટ્રાન્સમિશન થાય છે તે વાતાવરણમાં સંગૃહીત પાંચ પરમેષ્ઠીઓ દ્વારા છોડાયેલા પરમાણુઓ સાહ્ને અનુસંધાન કરી લે છે. પરમેષ્ઠીઓ મંગળના પ્રવર્તક છે. તેમણે જૈન ધર્મનું હાર્દ
૧૧૪
