________________
( ૧૭ ) यतो कुलतो वइरितो शाखातो वाचकस्य नागनंदि सनिवर्तनं ब्रह्मधूतुये भटिमित्तस्स कुटुंबिनिये विकटाये श्री वर्धमानस्य प्रतिमा कारिता सर्वसत्त्वानं हितसुखाये ॥ તે ઉપરને લેખ શ્રી મહાવીર પ્રભુની પ્રતિમા પર કોતરેલો છે.
શ્રી મહાવીરની આઠમી પાટપર થએલા સુસ્થિત નામના આ ચાર્યે સુરિમંત્ર કટિવાર ગણીને કૌટિક નામના ગણુની સ્થાપના કરી હતી. તે ગણુ ( ગચ્છ)ના પેટમાં ચાર કુલ થયાં કે જેમાં ત્રીજા વાણિજ્ય કુળની વૈરી શાખા હતી.
કલ્પસૂત્રની સ્થવિરાવલીમાં–વાણિજ્ય કુળ વૈરી શાખા, કૅટિકગણું વગેરેની હકીક્ત આવે છે અને તેની સાથે મથુરાની ટેકરી પરથી ખોદતાં નીકળેલા લેખે મળતા આવે છે. તે ઉપરથી મથુરા વગેરે નગરીઓમાં પૂર્વે જૈનોની અપૂર્વ ઝાહોઝલાલી હતી તે આ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે. પૂર્વ દેશની નગરીઓમાં જૈન પ્રતિમાઓ પર પૂર્વે લેખો હતા તે મંદિરો અને પ્રતિમાઓને નાશ થવાથી હાલ જૈન શિલાલેખો જોઈએ તેટલા મળી શકતા નથી. કારણ કે પટના વગેરે નગરીઓની ખરાબી જલ પ્રલય તથા ધર્મયુદ્ધો વગેરેથી થઈ છે તેથી તે નગરીઓના લેખો મળી શકતા નથી કેટલીક નગરીઓ તો તણુઈ ગઈ છે અનેદટાઈ ગઈ છે. ખોદ કામ અને શોધ કામથી આગળ ઉપર ઇતિહાસપર અજવાળું પડશે એમ સમજાય છે. હાલ જૈનના પ્રાચિન શિલાલેખોની શોધ ચાલે છે તેથી ભવિષ્યમાં જૈનધર્મની પ્રાચિનતાપર ઘણું અજવાળું પડશે એમ આશા રાખી શકાય છે.
શ્રેણિક રાજાને પહેલાં ગૌતમબુદ્ધના ઉપદેશથી બોદ્ધ ધર્મની અસર થઈ હતી પણ પાછળથી ચેલણ રાણીના ઉપદેશથી અને શ્રી મહાવીર પ્રભુના ઉપદેશથી જૈનધર્મની પૂર્ણ શ્રદ્ધા બેઠી તેથી તે શ્રી વીરપ્રભુના
