________________
( ૩ ) કુમારિલ અને શંકરાચાર્યના સામા ધર્મયુદ્ધમાં જૈને ઉભા રહ્યા તે પણ તેણે માળવાના રાજાને પક્ષમાં લીધે અને લોકોમાં વેદ ધર્મને પ્રચાર થાય તેવી રીતે તે વખતના લોકોની આગળ ઉપદેશ શૈલીને આરંભ કર્યો. શંકરાચાર્યું કે જૈનાચાર્ય સાથે શાસ્ત્રાર્થ કર્યો નહિ પણ તેણે વેદધર્મને પ્રચાર થાય એવાં પુસ્તકો તથા શિષ્યો ઉભા કર્યા. જૈનાચાર્યોને ચાર તરફ લક્ષ દેવું પડતું હતું. એક તે વેદધર્મી આચાર્યોની સામે, બીજી તરફ બૈદ્ધધર્મિ સાધુઓની સામે, ત્રીજું પરસ્પરના મતભેદેની સામે. અને એથું પિતાને ધર્મ પ્રચાર કરવા બાબત. આ પ્રમાણે ચાર ઠેકાણે લક્ષ રાખીને જેનાચાર્યોએ પિતાના ધર્મની સંરક્ષા કરવા માટે ઉપાય ચાલુ રાખ્યા. વેદધર્મીઓના ઉપદેશથી કેટલાક રાજાઓ ખુલ્લી રીતે શિવના ઉપાસક થયા. જૈનધર્મના શુદ્ધાચાર ઉત્તમ નિયમ તરફ કેટલાક તામસ ગુણ રાજાઓને પ્રેમ ઘટવા લાગ્યો. દારૂ માંસની છૂટી વગેરેને તેઓ વિશેષ પ્રકારે ઈચછવા લાગ્યા તેથી રજોગુણી વાસનાઓની તૃપ્તિ થાય તે તરફ તેઓનું ચિત્ત ખેંચાયું. કેટલાક રાજાઓ જૈનધર્મ પાળવા લાગ્યા તે કેટલાક વેદધર્મને માન આપવા લાગ્યા. શંકરાચાર્યે વેદને કર્મકાંડને વિષય હવે જેને અને બૈઠે જ્ઞાનમાર્ગના સામા ભાન નહિ પામે એવું સમજી કર્મકાંડની ઉપેક્ષા કરી ઉત્તરમિમાંસાને માર્ગ પકડશે. શંકરાચાર્યે બૈદ્ધધર્મમાંથી કેટલાંક તત્ત્વો ગ્રહણ કર્યા અને ઉપદેશ દેવો શરૂ કર્યો તેથી તેની પાછળ થનાર રામાનુજ આચાર્ય શંકરના અદ્વૈત મત ઉપર શત દૂષણું નામને ગ્રન્ય ર અને શંકરાચાર્યને પ્રચ્છન્ન બૈદ્ધ કહ્યા. શંકરાચાર્યે જૈનાચાર્યોની સાથે વાદ કર્યો હોય એવું સિદ્ધ થતું નથી. શંકર ગ્નિવિજયમાં દિગંબર સાધુનું પાત્ર મૂક્યું છે, તે બેઠું છે. કારણ કે તે શ્વેતાંબર વા દિગંબર સાધુ સિદ્ધ થઈ શકતું નથી તેમજ શાંકર ભાષ્યમાં શંકરાચાર્યે જૈનતનું ખંડન કરવા પ્રારંભ કર્યો છે પણ તેઓ