________________
( ૬ ) રામાનુજાચાર્યના વખતમાં અને મધ્વાચાર્યના વખતમાં દક્ષિણ, દ્રાવાડ, કર્ણાટક વગેરેના ઘણું જૈનો વટલાઈને વૈષ્ણવ ધર્મમાં દાખલ થયા અને વલ્લભાચાર્યના વખતમાં ગુજરાતને ઘણું જેને વટલાઈને વૈષ્ણવ ધર્મમાં દાખલ થયા. (રામાનુજ વલ્લભાચાર્ય વગેરેના ચરિતોથી આ વાત જાણવામાં આવે છે.) દશાલાડ, વીશાલાડ, ગુજર, મોઢ, દશાદેશાવાળ વગેરે ઘણી જાતના વણિકે પહેલાં જૈન હતા તેમાં કેટલેક ભાગ હાલ વૈષ્ણવ તરીકે પિતાને ઓળખાવે છે.
સં. ૧૮૬૬ ના ચૈત્ર માસમાં સુરતમાં વૈષ્ણવોની સભા મળી હતી તે વખતે માધવતીર્થ શંકરાચાર્ય સાથે વૈષ્ણવોને ઝઘડો ચાલતો હતો. તે વખતની સભામાં એક પંડિતે કહ્યું હતું કે “માધવતીર્થ શંકરાચાર્યે અમારી સાથે વિરોધ ન કરવો જોઈએ કારણ કે અમે એ કંઈ વેદધર્મીઓને વૈષ્ણવો બનાવ્યા નથી પણ હાલ જે ચાલીશ લાખ વૈષ્ણવો છે તેઓનું મળ તપાસીએ તો પૂર્વે તે જેને હતા. અમારા બાપદાદાઓએ જૈનને વટલાવીને વૈષ્ણવો બનાવ્યા છે તેથી શંકરાચાર્યો તે ખુશ થવું જોઈએ. આ વચનથી અમારા જન બંધુઓએ સમજવું જોઈએ કે આપણું જૈનાચાર્યોના ગચ્છના આદિ કલહ અને કુસંપથી આપણે કેટલા બધા જૈનેને ખોયા છે તેનો ખ્યાલ કરો અને આપણી પડતીનાં કારણે તપાસીને તેઓને ત્યાગ કરો.
મહેસાણામાં હાલ દશાદેશાવાડ વાણિયાઓ છે તે પહેલાં જૈન હતા. વિજાપુરમાં વેરાવાસણમાં જેટલા વણિક વૈષ્ણવો છે તે શ્રી રૂપસુંદરના ઉપાશ્રયના જૈને હતા. દશાલાડ વાણિયાઓ પહેલાં જેને હતા. તેમની પટ્ટાવલિયે વા હકીકતે જૈન ગ્રન્થમાંથી નીકળી શકે છે. અજમેર, જોધપુર અને ઉદેપુરમાં કેટલાક એશવાલાએ વૈષ્ણવ અને શંકરને મત સ્વીકારે છે. કાઠીયાવાડમાં કેટલાક દશાશ્રીમાલી જૈનોએ બોટાદ વગેરેમાં લગભગ પચ્ચાસ વર્ષ પહેલાં સ્વામીનારાયણ ને ધર્મ સ્વીકાર્યો છે.
