Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 01

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

અંક ૧]
શ્રી વર્લ્ડમા–મહાવીર
ત્યારે સર્વસ્વ ત્યાગ કરવામાં અર્ધા ગાંડાધેલા અને જ્ઞાનાચાર પાંચ પ્રકારના છે. તેમાં સુતજ્ઞાનની અર્ધા ચક્રમ ગણાતા મહાત્મા નંદન ઋષિ ત્યાગના મુખ્યતા છે તેને અંગે આઠ વિભાગ પાડવામાં આદર્શ થઈ ગયાભારે ત્યાગને ભાગી થઈ અંદર આવ્યા છે : કાળ-જે કાળે જે ભણવાનું હોય તે ઊતરી ગયા અને દુનિયાની નજરે બાવરા લાગતા સમયે તે ભણવું, અભ્યાસના પુસ્તકો અને અભ્યાસ તદ્દન પલટાઈ ગયા. આવા આત્મવિકાસ પામેલા કરાવનારને મેગ્ય વિનય કરો, તેના તરફ સન્માન મહાસરવશાળી ધીર ગંભીર વિશિષ્ટ પદધારી મુનિ રાખવું, વંદનાદિ ક્રિયા કરવી. બહુમાન એટલે જ્ઞાનને નંદનાવિએ જીવનને અ તે આરાધના કરી તે હૃદયથી મેટા માનવા, તેમના તરફ સદભાવ અને નેધાયલી રહી છે તે મૂળ પુસ્તક અને આરાધના ભક્તિ રાખવા. ઉપધાન સૂ ભણવાની વ્યતા પન્નાને આધારે અહીં કાયમ કરવામાં આવે છે. મેળવવા માટે વિહિત તપ કરવું. નિવણું એટલે દરેક પ્રાણીને અંતે અહીંથી જવાનું છે તે વખતે વિદ્યાગુરને ઓળવવા નહિં, એનો ગુરુ તરીકે સ્વીકાર કેવી આરાધના થઈ શકે છે તેને ખ્યાલ આપવા કરવામાં શરમાવું નહિ, એ પોતાના ગુરુ છે એમ આ વિભાગ અહીં ખાસ વિસ્તારથી લખવામાં કહેતાં સંકોચ ધર નહિ. અભ્યાસના વિષયને આવ્યા છે, તેમાં હેમચંદ્રાચાર્યના મહાવીર ચરિત્ર શુદ્ધ ઉચ્ચાર કરે તે વ્યંજને અને તેને સાચે ઉપરાંત આરાધના પયન (સેમસૂરિ વિરચિત) અર્થ કરવી તે અર્થ અને ઉચ્ચાર અને એય બે અને શ્રી વિનયવિજયજીના પુણ્ય પ્રકાશના સ્તવનને બર કરવા તે તદુભય આ રીતે કાળ, વિનય, બહુમાન, નજરમાં રાખી વિસ્તાર કર્યો છે. સ્વજીવન માટે અને
ઉપધાન, નિન્તવણ, વ્યંજન અર્થ અને તંદુભવ એ સારા અંત-છેડા માટે એ ભાગ સ્વદષ્ટિયે ખૂબ
આઠે પ્રકારના જ્ઞાનાચારને અંગે મારાથી જે કાંઈ સમજવા યોગ્ય છે અને જાગૃતિ-સાધ્ય (શુદ્ધિ)
દેષ જાણતા અજાણતાં થઈ ગયું હોય તેને માટે હોય તે જરૂર અનુકરણ કરવા યોગ્ય છે. નંદન હુ ખેદ કરું છું, દિલગીરી દર્શાવું છું, માવું છું, મુનિએ નીચે પ્રમાણે અંત આરાધના કરી. ' માફી માગું છું, આ રીતે જ્ઞાનાચારની આલોચના
કરી અતિચારને અંગે ખમતખામણાં કરવાં, મિચ્છામિઅંત આરાધનાના દશ વિભાગ ( અધિકાર)
દુક્કડે દેવા (મિચ્છામિદુડ-એટલે મિથ્યા મેં પાડવામાં આવ્યા છે, એ પ્રત્યેક શ્રી નંદનમુનિએ
દુષ્કતં-મારું દુbyત (પા૫) મિથ્યા થાઓ. કરેલ સેવ્યા, હૃદયપૂર્વક સ્વીકાર્યા. એના પર આ વિસ્તાર
પાપને પશ્ચાત્તાપ, થઈ ગયેલ મંદતા માટે ખેદ છે એમ સમજી લેવું. દશ પ્રકાર નીચે પ્રમાણે છે:- અને ભવિષ્યમાં એ કે એવાં પાપ ન થવા દેવાની
૧. આચારના પાંચ પ્રકાર છે: જ્ઞાનાચાર, કે ન કરવાની અંતરની ભાવના એ મિચ્છામિ દુક્કડ દર્શનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપાચાર, અને વીર્યાચાર અર્થ છે એમાં અંતરની વેદનાને આવિષ્કાર છે. એ પાંચે પ્રકારના આચારને અંગે જે કાંઈ દેવ આલેચન છે, ભૂલ કે ખલનાને સ્વીકાર છે અને આ ભવમાં કે ભવભવમાં લાગ્યો હોય તેને માટે ભવિષ્યમાં તેવી ભૂલ ન થવા દેવાની ઈચ્છા કે હું ખમતખામણું કરું છું. આ ચારની મર્યાદાને ભાવનાને નિર્ણય છે. આ અતિ વિશિષ્ટ જીવનને ભંગ કરવામાં આવે તેને અતિચાર કહેવામાં આવે પ્રશ્ન છે, નમ્રતાને નમુનો છે, ભવ્ય ભાવનાને આદર્શ છે. બdવરત વિકાસ ઢથાન' તરક્ષT', આવી છે અને નીતિ વિભાગને અંગે નમુનેદાર વર્તાનને મર્યાદા કે નિયમ ભંગ થઈ ગયો હોય તેની નમુને પૂરો પાડે છે એ ચેડા કાઢવા છે કે આલોચના કરવી, તેને પ્રકટ કરવા, તેને ગુરુ કે હસીને વાંસામાં ધપે મારવા સાથે ધાંધલમાં કરવડીલ સમક્ષ કહેવા અને તેને માટે પશ્ચાત્તાપ કરવો વામાં આવતા ચાળા નથી. નીતિ વિભાગના આ તે આચાર આચના કહેવાય છે.
મિચ્છામિ દુક્કડના વિશિષ્ટ આદર્શને સમજવા આચ