________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
( ૮ )
કાલાવાલા તરફ ધ્યાન નહીં આપતા દાની તેા ગયા તે ગયા જ. કૃષ્ણે આશીષ આપ્યા કે, આવું જ ધન તને અનેક ભવા સુધી મળતુ રહે ! ત્યાંથી નીકળી એક ગરીબ બ્રાહ્મણને ત્યાં એ અન્ને જણ જઈ પહોંચ્યા. ગરીબ બ્રાહ્મણને જોઇ એને ખુબ આનંદ થયો. એક ફાટેલુ આસન આપી તેમને તેણે સત્કાર કર્યાં. જરા બેસવા કહ્યું. અને નજીકના ધરામાંથી ખાવાનું માગી લાવી એમને તૃપ્ત કર્યાં. એ બ્રાહ્મણુ પાસે એક વાછરી હતી તેની ઉપર એ બ્રાહ્મણના ઘણા મેહ હતા. કૃષ્ણે અને નારદ જ્યારે જવા નીકળ્યાં ત્યારે કૃષ્ણે આશીષ ઊઁચર્યા કે એ બ્રાહ્મણુની વાછરડી મરી ન ! નારદજી ખૂબ ચીઢાયા. આવા વિચિત્ર આશીષ ચારવા માટે કૃષ્ણુને પકા આપ્યો. અને કહ્યું કે જે દાનીએ આપણું હડહડતું અપમાન કર્યું અને ગથી આપણા તિરસ્કાર કર્યાં તેને ધન મળે એમ તમે કહ્યું અને જે ગરીબ બ્રાહ્મણે આપણને તૃપ્ત કર્યાં તેની વાછરડી મરવાનું તમે કહ્યું એને અશું ? આ ઉલટુ જ કા કહેવાય. ત્યારે કૃષ્ણજીએ ખુલાસા કર્યો કે, ધની અને દાની માણસ ઉન્મત્ત થઈ ગયા છે. અને એને ધન મળતા એ વધારે ઉન્મત્ત થતા જશે એના કડવા ફળે ભોગવવાના પ્રસંગ ઉપસ્થિત થતા એની સાન ઠેકાણે આવશે. અને પછી જ એને સાચા માર્ગ દેખાશે. એ માટે એને ધન મળે એવી આશાધમે આપી. અને પેલા ગરીબ બ્રાહ્મણ ઘણા જ સાત્વિક વૃત્તિને અને પુણ્યશાલી છે, અને સંસારમાં માહ રહ્યો નથી. એની વાછરડીમાં હજી એને જરા માહુ છે. એને એ મેાહુ જે જતા રહે, તેા એ જરૂર સંસારથી મુક્ત થઈ જાય. તેથી તે વાછરડીનુ મરવાનુ` મેં કહ્યું છે. બન્ને દાખલામાં મારા હેતુ બન્નેના કલ્યાણની જ છે.
આ નાની કથા આપણે તે। છાંત માટે જ લેવાની છે. એમાં ધનવાનની સાન ઠેકાણે લાવવા માટે જ્યારે એના હાથે ખૂબ દેજે! થશે ત્યારે જ તે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| કારતક
પેાતાના પાપકર્મોથી પતાવા કરવા માંડશે; ત્યારે જ તે ઉપદેશ સાંભળવાની મન:સ્થિતિમાં આવશે, અન્યથા નહીં. કારણ જેને ઉપદેશ કરવાના છે તેના મનની તે ઉપદેશ ગ્રહણ કરવાની તૈયારી થવાની જરૂર હોય છે. જ્યારે માણસ ક્રેાધ, લાભ, અહંકાર અગર માહ કે વિકારની અવસ્થામાં હોય છે. ત્યારે તેને ઉપદેશ સાંભળવાની કે તે ગ્રહણ કરવાની જરૃર હૈતી નથી. એવે સમયે જો ઉપદેશ આપવામાં આવે તે તે બ્ય જ જવાના હેાય છે. ભલે લોકપ્રવાહમાં તણાઇને અને બીએમાં સારો દેખાવ કરવા માટે સાંભળવા કેસે તે પણ તેનું ચિત્ત અસ્થિર અને બુદ્ધાહિત હવાને લીધે એ ઉપદેશ એના મનસુધી પહાંચતા જ નથી. એટલા માટે એ ધનીને ઘણુ દ્રવ્ય મેળવાની આશીપ આપવામાં આવી. કારણ એનું ચિત્ત ઉપદેશ સાંભળવાની સ્થિતિમાં એ રીતે જ આવે તેમ હતું. પ્રસ્તુત અવસ્થામાં તો એ ધનીને પુણ્ય કે સત્કાર્યો કરવાની જરૂર જણાતી જ ન હતી. એને તે ખૂબ દ્રવ્ય મળે, કીતિ અને નામના ખૂબ વધે એટલી જ આકાંક્ષા હતી. એને ખાત્રી હતી કે પેાતાનુ દ્રવ્ય અને વૈભવ કાઈ દિવસ ખુટવાનું નથી. અને મન હળવુ અને નમ્ર કરવાની કાંઈ જરૂર જણાતી નથી. દાનશાળાનું પુણ્ય પેાતાને ખુટતુ ધન પુરૂ પાડશે જ, એની એને આકાંક્ષા અને ઈચ્છા હતી.
ઘણા લેકાની ધારણા અને માન્યતા હૈાય છે કે, આપણને કાંઇ સુખ વૈભવ અને ધન મળતુ હાય તે આપણે ઉપવાસ કરીએ, સામાયિક આદિ અનુકાના કરીએ, દાન આપીએ, શીલ અને શુદ્ધ આચાર પાળીએ, અને તપાચરણ કરીએ. ભાવ કાંઇ ખાવ વસ્તુ નથી. એ તે। મન અને બુદ્ધિનુ કાર્ય છે. કાંઇ ફળ મળવાનું ન હોય, પ્રત્યક્ષ દ્રવ્યાદિ લાભ થવાના ન હોય તે અટલી ખટપટ કરવાની જરૂર જ શું છે! પુણ્ય કરવામાં મૂળત:જ હેતુ લાભના હોય તે એ કરેલું પુણ્ય પણ આગામી ઉન્મત્તાવસ્થાને જ નેતરે છે. કારણ કર્યું કરવાથી તેનું કાંને કાંઇ
For Private And Personal Use Only
