________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અનાસક્તિ યુગ માં
લેખિકા-કુમારી મૃદુલા છોટાલાલ કેકારી-લીંબડી. વસ્તુને ત્યાગ એ ત્યાગ નથી પરંતુ વસ્તુમાં રહેલી આસક્તિનો ત્યાગ એ જ સાચે ત્યાગ છે. દરેક વસ્તુને ઉપગ કરવો છતાંય દિનપ્રતિદિન તેમાંથી પિતાની આસક્તિ ઓછી કરવાનો પ્રયત્ન એટલે અનાસકિત યોગ.
જડ અને ચૈતન્યરૂપ અનેક પદાર્થોથી અને તેના પ્રત્યેની અનેકવિધ ભાવનાએથી મનુષ્યનું ચિત્ત વિંટળાયેલું છે. પોતાના સંગમાં રહેલા દરેક પદાર્થમાં ઓછા કે વધતા અંશે તેને આસક્તિ હોય છે જ. એ આસક્તિને ઘટાડવા માટેના જે પ્રયત્નો તે અનાસક્તિ યોગ કહેવાય. મળ્યા અને તે પણ લૂખું, સૂ ને સ્વાદરહિત તેમજ સત્વરહિત જ, શીત, ઉષ્ણ અને બીવન પરીષહેની તે હદ જ નથી. બ્રહ્મયજ્ઞના આ અગ્નિહોત્રી પ્રભુને સંસ્કૃતિકાળના આ ચોથા સોપાનમાં તે બ્રહ્મત્વ પ્રાપ્ત કરવાનું છે એટલે કૈવલ્યજ્ઞાન અને કૈવલ્યદર્શન પ્રાપ્ત કરવાનું છે. એટલે અહીં પ્રમાદનો લવલેશ સંભવ જ નહોતે. જેવી દુઃખની પરાકાષ્ઠા હતી તેવી જ કર્મની નિર્જરા હતી. ક્ષમાની તે હદ જ નહોતી. પરાશ્રયનું સર્વપ્ન પણુ પ્રભુએ સેગ્યું નથી. ઈન્દ્રમહારાજ જેવાની મદદની આકાંક્ષા પણ રાખી નથી, પિતાના કર્મનું દેવું પિતાને જ વાળવાનું છે, અને અનંતભવે જન્મ મરણ કરાવનાર કર્મરૂપી પિતૃને આજે પિતૃયજ્ઞ પૂર્ણ કરવાનું છે. એટલે સમભાવ કેળવવામાં પણ પ્રભુએ બાકી રાખી નથી. કહ્યું છે કે –
कृतापराधेऽपि जने, कृपामन्थरतारयोः ।
इषद्बाष्पार्द्रयोर्भद्रं, श्रीवीरजिननेत्रयोः ।। અપરાધી અને પૂજક બને જેની દષ્ટિમાં સરખા છે, એટલું જ નહીં પણ અપરાધીના અપરાધને યોગે પિતામાં ક્ષમાનો ગુણ ઉભરાઇ જવાથી પિતાનાં અશ્રુ ભીંજાય છે, અહાહા ! કેટલી દયા ! કેટલી ક્ષમા ? પ્રભુમાં હવે સર્વ પ્રકારની સંસ્કૃતિને વિકાસ પૂર્ણ થાય છે, તેની સાથે પાંચ પ્રકારના ભાવ પણ પૂર્ણતાને પામે છે એટલે સર્વ કર્મ દળથી (ચાર પ્રકારનાં) મુકત થતાં પ્રભુ બ્રહ્મત્વને પ્રાપ્ત કરે છે, કેવળી બને છે, સ્વભાવદશાને પામે છે અને ચૌદ રાજલોકના સ્વરૂપને સર્વ પ્રકારે જોઈ શકે છે.
૫ સ્વભાવ સંસ્કૃતિ–પ્રભુ હવે સંસ્કૃતિની પરિસીમાએ પહોંચેલા હોવાથી અને સંપૂર્ણ જ્ઞાનદશા પ્રાપ્ત કરી હોવાથી જગતનાં જીવને તારવાના સદ્દભાવથી દ્વાદશાંગી વાણી પ્રગટ કરે છે, આ શાંત અને સ્વભાવસત્ય વાણીનું પાન કરી અનેક ભવિ જીવાત્માઓ સંસ્કૃતિની પરિસીમાં પ્રાપ્ત કરી પિતાનું શ્રેય કરી ગયા છે. આપણે પણ પ્રભુએ પ્રગટ કરેલા સંસ્કાર ભાવે આપણું જીવનમાં ઉતારીએ એ જ અભ્યર્થના.'
For Private And Personal Use Only
