Jain Dharm Prakash 1951 Pustak 067 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

૧૪
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાર.
[ વૈશાખ
સ્થાપના થયા પછી તેમની સાથે સીધા નહીં તેા પારસ્પરિક પરિચય પણુ વધતે ચાર્થેા. અલબત્ત, તે પહેલાં તેમનાં કેટલાંક લખણેા મે સાંભળેલા, જેમાં શ્રી આનન્દ્વન્દ્વનનાં પદેોના વિવેચનનું પ્રાસ્તાવિક, જૈન દષ્ટિએ ચૈાગ, સિદ્ધર્ષિની પ્રસ્તાવના એ મુખ્ય ગણાય. વિદ્યાલયમાં તત્ત્વજ્ઞાન અને ધર્મીના અધ્યાપક તરીકે પ'. વ્રજલાલજી નિયુક્ત થયા હતા, જે મારા ચિરસાથી અને અંગત મિત્ર પણ હતા. વિદ્યાલયના કાર્યકર્તાએ, વિદ્યાર્થીએ અને બીજા કેટલાક ઉપર પશુ વ્રજલાલજીના અધ્યાપનને બહુ જ સારા પ્રભાવ પડેલે તે વિદ્યાલયનું તત્ત્વજ્ઞાન-ધર્મનું શિક્ષણુ રસપ્રદ પણુ બનેલું.
વખત જતાં એ રસ અને શ્રદ્ધામાં એટ આવી. શ્રી. મેાહનલાલ દેસાઈ જ નહીં પણ મેાતીભાઇ સુદ્ધાં મને મળે ત્યારે એક જ વાત કહે કે-હવે વ્રજલાલજી ઠીક કામ કરતા નથી; તમે ખીજો કાઇ અધ્યાપક બતાવે. મારે માટે આ સ્થિતિ ધસંકટ જેવી હતી. એક બાજુ ચિરકાલીન અંગત મિત્રની પ્રતિષ્ઠા અને સ્થિતિને પ્રશ્ન, અને બીજી બાજુ વિદ્યાક્ષયના સાર્વજનિક શૈક્ષણિક હિતાહિતના પ્રશ્ન. મારી મૂંઝવણ દૂર થઇ નહીં, અને અવારનવાર મોતીભાઇ આદિની માગણી પણ મટી નહીં. આમ લગભગ ૬-૭ વર્ષ વીત્યાં હશે, દરમ્યાન કેટલાંક પ્રબળ કારણસર મેં મારું વલણ વિદ્યાલયને પક્ષે જ વાળ્યુ, અને સ્પષ્ટ નિર્ણય કરી મિત્ર વ્રજલાલજીને કહી દીધુ કે–હવે આ ગાડુ આ રીતે લાંબે વખત નહીં ચાલે, તમે કાં તે સૌને પ્રથમની જેમ સતેષ આપા, નહી તેા છૂટા થાએ. અન્યથા હું ખીજો અથ્થાપક સૂચવીશ. ધણું કરી ૧૯૩૧ ૩ ત્યારબાદ થોડા સમયમાં જ પ. દરબારીલાલને લઇ હું માતીભાષ્ટની આફિસમાં ગયા. જરાપણ નનુનય કર્યા સિવાય માતીભાઇએ દરબારીલાલજી માટેની મારી માગણી કે શરતે મજૂર કરીને કહ્યું કે-તમે પગાર છૂટથી માગી શકેા. આ સાંભળી મારું મન વિશેષ આકર્ષાયું. અમે તે કહી દીધું કે, આથી વધારે પૈસાની અત્યારે જરૂર નથી. ખરી રીતે મેાતીભાઇ પ્રત્યેના ઊંડા આદરનુ આ પ્રથમ પગથિયું કહેવાય. પછી તેા પ, દરબારીલાલજીના કામથી વિદ્યાલય, વિદ્યાર્થીગણુ અને કાર્ય કર્તાઓએ બધા એટલા બધા પ્રસન્ન થયા કે તેથી મારે વિદ્યાલય સાથેને સંબંધ અજ્ઞાત રીતે જ ગાઢ ખતી ગયા-ખાસ કરીને ધાર્મિ ક શિક્ષણુના પ્રશ્ન પરત્વે.
મને યાદ છે કે, શ્રી. મેાતીભાઇ, શ્રી. મોહનલાલ દેસાઈ અને શ્રી. મેાહનલાલ ખી. ઝવેરી–એ બધા વિદ્યાલયમાં ચાલતા ધર્મોવગ પરત્વે જ્યારે પણુ પ્રસંગ આવે ત્યારે મારી સાથે છૂટથી ચર્ચા કરતા અને મારી વાતો ધ્યાનથી સાંભળતા. એક અથવા બીજા કારણે ધાર્મિક અધ્યાપકને બદલવાના કે રાખવાને પ્રશ્ન આવે ત્યારે હુ જ્યાં હાઉં ત્યાં તે છેવટે પત્ર લખીને પણ પૂછે અને મારા વિચાર જાણવા માગે. મારી દષ્ટિ પશુ વિદ્યાલયના આ અંગને વધારે પુષ્ટ કરવાની પ્રથમથી જ હતી. એટલે હું પણ એમાં રસ લેતા. દર ખારીલાલજી પછી લગભગ એક પછી એક છ-સાત ધામિક અધ્યાપક બદલાયા અને નિમાયા. લગભગ એ બધાની નીમણુક વખતે મારા અભિપ્રાયનું મૂલ્ય તેઓ વિશેષ આંકતા એવી છાપ મારા ઉપર હજી પણ છે, તેથી કરીને છું. પણ એ વિષેની મારી જવાબદારી