________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
SHRETURESSFEBRUFFFERESHBHREFER - જૈન સમાજનું “મૈતિક” ગ
UCUCULLULUCULUS
הכתב ובתבחכתכתבתב
શ્રી રાજપાલ મગનલાલ વોરા. ગત તા. ૨૬ મી માર્ચના દિવસે એક મિત્ર સાથે કેવળ અનાયાસે જ સ્વર્ગસ્થ મોતીચંદભાઈ વિશે અને તેમના સાહિત્ય વિષે વાત નીકળી. “જૈન”માં છૂટક છૂટક તેમણે લખેલ “વ્યાપાર કેશલ્ય” નાં લેખેને, તે જ નામે ગ્રંથસ્થ કરી “જૈન” પત્રે ભેટ તરીકે આપેલ તે પુસ્તક આ લેખકનાં ટેબલ પર પડયું હતું. અમે તેમાંથી, યત્ર તત્રથી ગમે તે વિષય પરત્વેનાં તેમના એ લઘુ લેખાંકે વાંચવા માંડ્યા. વ્યાપારમાં જાહેર ખબરનું પણ ચોકકસ સ્થાન છે. એટલે તે વિષે તેમણે લખેલ બે લેખકોમાંથી એક લેખ વાંચી અમે ખૂબ વિનોદ પ્રાપ્ત કર્યો. પણ તે વખતે એ કલ્પના પણ કયાંથી હોય કે તેઓ આવતી કાલે આપણુને છોડીને ચાલ્યા જશે અને આ સ્મરણો લખવાનો પ્રસંગ પ્રાપ્ત થશે !
નાનપણથી શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશમાં તેમનાં લેખો, નામના આદિ અક્ષરેસૂચક “મૈતિક” ઉપનામથી આવતા, તે રસપૂર્વક હું વાંચો અને ત્યારથી રહેજે તેમના પ્રત્યે આદર કેળવા ગયો. પછી તો કેન્ફરન્સ કેળવણી પ્રચાર કેન્દ્રસ્થ સમિતિમાં કામ કરવાનું બનતાં, તેમનાં સાજન્યને અનુભવ ઘણીવાર થયેલ છે.
પક્ષભેદમાં વહેંચાયેલ આપણાં નાના સમાજમાં તેઓ મહાન હતા. કેટલાક ને મહાનતા જન્મથી મળી જાય છે ત્યારે કેટલાક જાતે મહાન બને છે. મુરબ્બી મોતીચંદભાઈ દ્વિતીય પ્રકારનાં હતા. તેઓ સ્વપ્રયને મહાન બન્યા હતા એમ કહેવામાં કશું ખોટું નથી. શ્રી અને સરસ્વતીને સુભગ ચગ તેમણે સાથે હતા.
જૈન દર્શનમાં જ્ઞાનનાં જે વિવિધ પાસાઓ છે તે સર્વ ભણી તેઓ જીવનનાં આરંભકાળથી જ આકર્ષાયા હતા. અને એગ્ય વ્યક્તિઓ દ્વારા સુશિક્ષણ પામી, પછી તેઓ જાતે જ્ઞાનની પરબ જેવા બની ગયા હતા. તેમનું વિચિત અધ્યાત્મકપદુમ જુઓ કે સુંદર ગેય કાવ્યગ્રંથ શાંતસુધારસ ઉપરનું તેમનું વિવેચન વાંચે, સિદ્ધર્ષિ કથા વાંચે કે ઉપમિતિનાં વિવિધ પાત્રો જુઓ, હેમચન્દ્ર વિશે તેમને સાંભળે કે આનંદઘનજીનાં કાવ્યો વિષે તેમને વાંચે, બધે જ આપણને તેમની તદ્રુપતાનાં દર્શન થશે. ભારે વ્યવસાયી જીવનમાં જ્ઞાનનાં આ વિવિધ ક્ષેત્રો સાથે એકરૂપતા સાધવી એ ઓછું મુશ્કેલ નથી. ઈશ્વરદત્ત સહજ શકિત અને જ્ઞાન પ્રત્યેને ઉડે રસ આવા સુંદર ફલ આપી શકે છે.
જેન વે. કેન્ફરન્સના મંત્રી તરીકે તેઓ વર્ષો સુધી રહ્યા. એ દરમિયાન કડવા—મીઠા અનેક અનુભવો તેમને થતાં, પરંતુ પારકી કટુતાને એ કદી પોતાની
For Private And Personal Use Only
