________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રભાવિક—પુરૂષા અંતિમ રાજર્ષિ
मजं विसय कसाया, निद्दा विगहा यं पञ्चमी भणिया ।
( ૭ )
एए पञ्च पमाया,
जीवं पाडंति संसारे ॥ १ ॥ आर्यदेशकुलरूपबलायुबुद्धिबन्धुरमवाप्य नरत्वम् । धर्म-कर्म न करोति जडो यः, पोतमुज्झति पयोधिगतः सः ॥ २ ॥ “હે ભવ્ય જીવા! પ્રાતઃકાળથી આરંભી નિશાકાળની છેલ્લી ઘટિકા ચાને નિદ્રાના સ્વાંગમાં ચક્ષુ મીંચતાં પંતના કલાફામાં વધુ નહિં તે છે પાંચ ક્ષણના વિરામ પ્રાપ્ત કરી, એકાદ વાર પણ તમે ગે વિચાર કર્યો છે કે– સંસારમાં જીવા ર્યકારણે અમર્યાદિત કાળ સુધી પરિભ્રમણ રી રહ્યાં છે ? અથવા તે! સસારમાં
મા જાતની રૂલામણી કરાવનાર કઈ સ્તુએ છે ? ’
‘શું એ વાત મહત્ત્વની અને વિચારદીય નથી ? મહાનુભાવા ! સમજી રખા કે, સંસારમાં લાંબા સમય પર્યંત વાને દબાવી રાખનારા જો કોઇ પણ ત્રુઓ હાય તા તે નિમ્ન પ્રકારના પંચ આંતરિક શત્રુરૂપી હત્યારાઓ છે.
‘મદ-વિષય-કષાય-નિદ્રા અને સ્વસ્થા એ એના નામેા છે. પ્રાપ્ત થયેલ
વસ્તુની સુંદરતા કે ઉત્કૃષ્ટતા વિચારી અહંકારી બનવું-ગર્વ થી કુલાઇ જવુ એનુ નામ મદ. તેના ગેાત્ર (કુળ), જાતિ, રૂપ, ખળ,તપ, ઋદ્ધિ, વિદ્યા અને ઐશ્વર્ય -આ આઠ મુખ્ય પ્રકાર છે. કુળના મદ કર નાર એક સમયના મરિચી કેવી વિટ બનાના ભાજન થયેા ? એના પ્રત્યક્ષ અનુભવો હું પોતે તમારી સામે જ છું. ઋદ્ધિને મદ કરનાર એક વખતના રાજવી દશા ભદ્ર નુ પેલા બેઠા. મદના માઠા વિપાક સારુ આ કરતાં વધુ ઉદાહરણની આવશ્યકતા છે ખરી ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
:
વિષય તા વિષ કરતાં પણ ભૂંડા અને ‘ક્ષય ’ કરતાં પણ અતિ ભયંકર, એક જ વેળા પ્રાણના અ ંત વિષભક્ષણથી આવે, પ્રયાગદ્વારા એમાંથી પણ જીવડા ખેંચી જાય; પણ નાગપાસમાં બરાબર સાવી મારી, મીઠી છુરીની ગરજ સારનારા આ પાંચ ઇંદ્રિયાના ત્રેવીશ વિષયા તા એક બે ભવ નહિં પણ સંખ્યાબંધ ભવા પર્યંત આત્મા સાથે ચેટી રહી
વારંવાર એને પંચત્વ પમાડી રહ્યાં છે ! અધેાગતિનું ભાજન બનાવી રહ્યાં છે !
*
ક્ષયનું દરદ જીવલેણ ગણાય, પણ એક જ ભવ માટેનું; પરંતુ વિષયમાં લેવાયેલ આત્મા ભવાના ભવા સુધી
For Private And Personal Use Only
