________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ) મે !
આરોગ્ય વિષે થોડી સુચના અથાત–ભાજનમાં નરો, રિતુ મનમાં તે વીના કરતાં પણ ગુણમાં તે વધી જાય છે. આટલું જાણ્યા પછી જ તમ વિતંત્ર સગવડવાળા છે અને ખચિત જ લાભાકાંક્ષી છે તે તૈલ મર્દન ચાલુ કરી તેના અનેક લાભ ઉઠાવા.
ઉષ્ણ ઋતુમાં શાતિ અર્થે લેક કેલ્વીક હાઉસમાં જઈ, ઠંડી સોડા-લેમન–ગુલાબસરબત-જા-રાસબરી–આઇસક્રીમ-આઇસવોટર વિગેરે ઠંડા પીણાઓ પીએ છે; પણ એ કૃત્રિમ ઠંડી વસ્તુઓ જકરને કેટલું ઠંડું બનાવે છે તેનો વિચાર કેટલા મનુષ્યો કરતા હશે ? ખરી રીતે તે જઠરને પ્રદિપ્ત કરવાની જરૂર હોય છે તેને બદલે તેથી વિપરીત ક્રિયા-જઠરને ઠંડુ બનાવવાની ક્રિયા પૈસા દઈને કરવામાં આવે છે એ કેટલું હાસ્યજનક છે ? આપણી એ જિવાના રસિકપણાની સજા આખરે આપણે જ ભોગવવી પડે છે એ ન ભૂલવું જોઈએ. એવી વસ્તુઓથી જઠરને નુકશાન થવા ઉપરાંત દાંત અને પેઢાઓને પણ બહુજ ઉંડી ઈજા થાય છે. પરિણામે અકાળે દાંત પડવા માંડે છે. (અતિશય પાન ચાવવાથી પણ દાંતને ખૂબ નુકશાન થાય છે, એ પાનરસિકોએ બેંધી રાખવું જોઈએ. )
સારાંશ કે આરોગ્યના દકે ઉપર દર્શાવેલા કૃત્રિમ ઠંડા પીણાઓનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. તેને સ્થાને શાંતિદાતા અને અનેક ગુણોની ખાણ, મૃત્યુલોકનું અમૃત-છાશનું સેવન કરવું. તેના માટે કહ્યું છે કે –
તન્ન ડુમન્ ! છીશ તો ઇન્દ્રને દુર્લભ છે. છાશથી શાંતિ મળવા ઉપરાંત તે જઠરને તેજ કરે છે. ગાયના દહીંની બનાવેલી, થોડું નિમક અને ધાણાજીરૂ નાખેલી ઠંડી છાશ પીવી એ મૃત્યુલેકનું અમૃત પીવા સમાન ઉત્તમ છે.
સવાર સાંજ માથા પર અને આંખો ઉપર ઠંડું પાણી રેડવાથી મગજને તાજગી રહે છે અને આંખોને ઠંડક રહે છે. સ્નાન વખતે મસ્તક પર ગરમ પાણી ન નખાય તેવી સાવચેતી રાખવી, કારણ કે મગજના સ્નાયુઓને તેથી નુકશાન થાય છે. ઠંડા જળવડે સ્નાન કરવાથી શરીરમાં સકુતિ આવે છે.
આરોગ્ય વિષેની આ સૂચનાઓ જે વાંચકોને ઉપયોગી થશે તે લખ્યું સાર્થક થયું માનીશ. અસ્તુ.
રાજપાળ મગનલાલ હેરા.
નેટ –આરોગ્યના વિષયને અહીં સ્થાન આપવાનો હેતુ એ છે કે –આરોગ્યવાળા ન જ ધર્મસાધન, તપ, જપ વિગેરે સારી રીતે કરી શકે છે અને તેનું ચિત્ત ધર્મડામાં સ્થિર રહે છે, માટે આ શરીરને ધમયતન સમજી તેના આરોગ્ય માટે સાવચેતી
–તંત્રી.
For Private And Personal Use Only
