Jain Dharm Prakash 1937 Pustak 053 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/533625/1

Page #1

શ્રી જે૧ર
કાદ એ.. - * * *
કરો.
૧
હંસવાહિની
2---
, કાકી
સંવત
છે .
આધિન
મ
IS IT
*
*
વીર સંવત
કે
: -
ર
છે.
* બિન સ .
- જો તમારા
સરસ્વતી દેવી
છે.
પ્રકટકતા– થી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા.
મા છે ને ૨.

Page #2

થી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
વાર્ષિક લવાજને ' ડા ગામ માટે ? ૧-૧ - બાર અંક ન મેરના પારજ , પુસ્તક પણ
આશ્વિન
| વીર સં. ૨૩ અંક : ૨
|| વિક્રમ સં. ૧૯૯૩
अनुक्रमणिका ૧ શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન .. . .. (અજમલે ભાર) ર૧૯ ૨ ચંડકૌશિક નાગ અને પ્રભુ મહાવીર-પદ્ય ... (બાલચંદ હીરાચંદ ) રર૦ ૩ મતાનું મન .. . . .. ( મુમુક્સ મુનિ ) રર૩ ૪ પ્રશ્નોત્તર ” ... (પ્રક્ષકાર-નગીનદાસ પુનમચંદનાણાવટી) રર૭ ૫ સૂક્તમુતાવળી : : સિંદૂરપ્રકર . ( ભગવાનદાસ મનઃસુખભાઈ મહેતા ) રરર ૬ વ્યવહાર કૌશલ્ય. નાના લેખ છે. ૧૦૨-3... ... ... ( માનક ) ૨૩૬
૭ જીવન સુધારણા માટે ઉત્તમ બોધની વાનગી ... ( સ. કે. વિ.) ર૩૮ ( ૮ તનિશ્ચયામક વચનસંગ્રહ . . .. ( . ) ૨૪૦
૯ તત્વજિજ્ઞાસુને લક્ષમાં લેવા યોગ્ય સાર તત્વ . ( 4 ) ૨૪૧ ૧૦ પ્રભાવિક પુરુપ-અંતિમ રાજર્ષિ ઉદયન... (મોહનલાલ દીપચંદ ચોકસી) ૨૪૩ ૧૧ આરોગ્ય વિષે ડી સૂચના ... .. ( રાજપાળ મગનલાલ ગડારા ) ૨૪૭ ૧૨ મનન કરવા લાયક વાક્ય .. ... (અમીચંદ કરશનજી શેઠ) ૨૫૦ ૧૩ મુનિરાજશ્રી ચરણવિજયજીને સ્વર્ગવાસ.
. . ૨૫૦ ૧૪ કૃતન ( તેના ત્રણ પ્રકાર) .. .. (પોપટલાલ સાકરચંદ ) રપ ૧૫ હાલના વિજ્ઞાન જેવું અજ્ઞાન બીજું નથી . . (કુંવરજી ) ૨૫ વિનયના ૬૬ પ્રકાર–અગુરુલઘુ ગુણની સપષ્ટતા-પાણ આહારને ખુલાસે
. . ૨૨-૨૩૫-૨૪૨ ૧૬ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભાને પ૬ મે વર્ષના રિપોર્ટ... ૨૫૪ થી ૨૨
શ્રી જૈન બાળ વિદ્યાથી ભુવન ભાવનગરને સં. ૧૯૯૨ ને
રિપોર્ટ ને હિસાબ, આ રિપોર્ટ ને હિસાબ લક્ષપૂર્વક વાંચવા યોગ છે. ખાતું ઘણું ઉપકારક છે. આવકનું પ્રમાણ વધારીને વિદ્યાથીની સંખ્યા વધારવાની જરૂર છે. હાલ ૧૯ વિદ્યાર્થી છે. ઉપજ ખર્ચ જોતાં આઠસો લગભગ તટ પડેલ છે. પ્રારંભનું નિવેદન વાંચતાં ન આવી પડેલી આપત્તિમાંથી નિતાર પામવા માટે હજુ રૂ. ૧૧૦૦) ની જરૂર છે. ઉદાર દિલન ગૃહ સારી મદદ કરી છે, બાકીના ગૃહરાએ મદદ કરવા લાયક છે. તેની વ્યવસ્થા કમિટિ પ્રયાસ કરે છેદરેક સભ્ય ઉમા અને ઉમળી છે. અમે એ સંસ્થાની ઉજ”

Page #3

પુસ્તક ૫૩ સુ वि. स. १८८३
(6
a सम्यग्दर्शनज्ञान चारित्राणि मोक्षमार्गः बैन धर्म प्रडाशश..
{ याश्चिन }
આશ્વિન
श्री महावीरजिन स्तवन ।
जय जय प्यारा ! वीर जिनेश, जय जय प्यारा वीर जिनेश ॥ टेक ॥ जय जय प्यारा सतत सहारा, दुःखियाओं का दुःख निवारा | सकल जगत निज धर्म प्रसारा, हरदम हरत क्लेश ॥ जय० ॥ वीर जिनेश है जगतेश, दे उपदेश दया विशेष |
मेटा अधरम रहा न लेश, अब तक गुण गावत सब देश || जय० ॥ जो प्रभु तुं नहीं जग में आता, सच्चा मारग कौन बताता ? मोह निंद से कौन जगाता ? ब्रह्मा विष्णु महेश ॥ जय० ॥ तुंही है सब का हितकारी, नाम लेत मिटता दुःख भारी । मीलती है सुखसम्पति सारी, अध की चले ना पैश ॥ जय० ॥ परहित में नित ये मन लागे, इर्षा द्वेष सभी अव भागे । प्रेम निरन्तर घट में जागे, वर दो यही हंमेश
અંક છ મા વીર સ ૨૪૬૩
बुद्धि हमारी निर्मल कीजे, हमे चरण की सेवा दीजे ।
99
वीरभक्त की भी सुध लीजे, कृपा करो करुणेश ॥ जय० ॥
सं. राजमल भंडारी - आगर - (मालबा )
॥ जय० ॥
444444688

Page #4

ચંડ શિક નાગ
અને
પ્રભુ મહાવીર (કવિ–બાલચંદ હરચંદ માલેગામ )
( હરિગીત શ્રી વીરજિન કાઉસગ્ગ યાને રત થયા છે આત્મમાં, શમ શાંતિ શોધન વિરતિ સાધન જે કરે શુભ માર્ગમાં; છે ત્યાં રહ્યો અહિ ચંડકૌશિક દષ્ટિવિષ બહુ ઝેરિલે, જે પૂર્વ કર્મતણા ઉદયથી દેહ પામ્યો ડંખિલો. ૧ છે. કુર જે જીમ અગ્નિ વમતે પ્રાણહારક દષ્ટિથી, બહુ તીવ્ર વેગથકી ભયંકર કાળ સમ વિષ વૃષ્ટિથી; તે ચંડ કરતો ફેણ મોટી મણિ દશાંકે શોભતી, છે ભીતિ જીમ સાક્ષાત થાતી પ્રાણ—શક્તિ ભતી. ૨ છે કાળ બીજે ઈંદ્ર–પવિર વા પ્રખર અગ્નિ દાંપતો, આશ્ચર્ય પામી તે નિહાળી કેણ આ છે દીપતો ? મન ભીતિ જેને લેશ નહીં છે મરણની વા દુખની, બહુ કોણ ધીઠે એહ છે આશા ન જેને સખની. ૩ એ કાળ-મુખમાં અગ્નિ-ચયમાં સિંહ-મુખમાં કાં પડે ? વા ઉચ્ચ પર્વત શિખર પરથી મૃત્યુ-મુખમાં સાંપડે; બહુ વેગથી પ્રભુ ચરણ કરડે કોધમાં વિષ વેર, જાણે જગાવે વીર જિનને તારજો અઘ વેરતો. ૪ ચાલી તિહાં બહુ દુગ્ધધારા કરુણતા સાક્ષાત છે, ત્યાં લેશ પણ ન કષાય દીઠે રુધિરનામાં કયાંય છે; જે ધર્ય મેરુ સમાન દિસે સ્થિર સાગર સારિ. છે અચળ ધાતીત પ્રભુજી અતુલ શાંતિ અર્પતો. પ કરતા વિસર્જન ધ્યાનને સ્મિત સુખદ મુખથી ઉચ્ચરે.
1 ઝ અહિનાયક ! હજુ પણ પાપ કે તું આચરે ? ૧ કે ઉપર ૧૦ જે આંક હોય છે તે. ૨ ક. સપના જ.

Page #5

મે એફ ક
ચકાસક નાગ અને પ્રનુ મહાવીર
તે કાધના કિમે ટળે અવિચારથી
આવેશમાં
]
બાંધ્યુ કુકર્મ વિચિત્ર જે. જે ચીકણા
સાક્ષાત છે ?
કરતાં ન લા
આયા,
કર્મ ને જે બહુ વિકારા અંત ઘણા સવ પ્રાપ્ત કરતાં નકવાસા તે ક્રોધના સહુ ભેદને મ તીવ્રતાથી અતિશય વધાર્યા કર્મને કરી ચીકણા માથે ધર્યા. આશ્ચર્ય પામ્યા. ચકિત થઈને વીર વૃત્તિ નિહાળતા, સાક્ષાત મેરુ સલિલ સાગર શાંતતાને ખાતા; નિજ મ્હોં વિકાસી કરુણતાથી પ્રભુપ્રત તે જાય છે, કરુણાનિધિ પ્રભુ વીર આગળ દીન થઇ જીમ હાય છે. હું શું કરું તે કયાં જઉં પ્રભુ મુજ દયા કુણ લાવશે ? કઇંકેાતણામે પ્રાણ લીધાં. આશા કુણુ આપશે ? ઇકો રડાવ્યા ાળવ્યા છે કઈક જનને ક્રોધથી, મુજને હિતસ્વીર કોઇ નહીં છૅ જગતમાં મારું નથી. કરુણા કરે। પાપી ભયંકર મુજ સમે જગમાં નથી, તુજ ચરણમાં મુજ શિશ છે તુજ વીણ વાલી કોઇ નથી; કરુણાનિધિ મુખથી કરે છે અમૃતસરિતા વેગથી, જે દુષ્ટ પર પણ દયા કરતા સમ રહે શુભ યાગથી. ૧૦ સમતા હજી ધર ચિત્તમાં,
શાંતિ મેળવ ચિત્તમાં; જે ખાસ ક્ષણભંગુર છે, ખાસ જે ભવનાવ છે. ૧૧
હે ચંડકોશિક ! શ્રૃઝ તું સહુ ક્રોધના પરમાણુ છંડી કરી કે સમર્પણુ દેહ આ તું નામ જિનવરનું ભજી લે
ઘર
જગમાં ન જાણ્યુ કાઇનું કલ્યાણ થાયે ક્રોધથી,
ન
પત્થરતા વહાણે આ ક્રોધ ને કંકાસ થાયે અની વિવિધ માટે હવે તું પૂર્ણ નિજ કર્મ જૂનાં
1. રક્ષક. ૨. ભવસમુદ્ર તરવા માટે નાવ સમાન.
કેળવે, મેળવે,
કાઇ તાાિ દરિયાકી; ઘર વૈર અગ્નિ ખાળતા,
પ્રાણા
શાંતિ ને અહિંસા પાળજે, ચીકણા જે શમ ધરી સહુ બાળ;
'
કઈકના જે ટાળતા. ૧૨
૯
૧

Page #6

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાર.
[ આદિલ
પ્રભુ ધ્યાન કરતાં કમરાશિ પલકમાં દોરી જશે, કરી દેસુંદર એથી પણ અધિક રૂડ પામશે. ૧૩ માટે ધરી તું ધ્યાન કાયા સિરાવી રાખજે, કરૂણા તણા ફળ અમૃત સરિખાં દેવલોકે ચાખજે; વાણી સુણી શ્રી વીરજિનની ફણિધરે બહુ પ્રેમથી, મુખ બિલમાંહે રાખીને તનુ બહાર રાખી નેમથી. ૧૪ અન્યત્ર પ્રભુજી વિચરિયા ને અહિ રહ્યો નિજવાસમાં, લોકો નિહાળે ચકિત થઈને સપને સહવાસમાં, આ ફોધ મટીને શમ થયો કિમ કપટ શું આ કેળવે ? ધરી ધીર સ્પર્શે તેહને ત્યાં ચલન પણ નહી મેળવે. ૧૫ પૂજા કરે કે નાગની ફલ પુષ્ય ને ધૃત દુગ્ધથી, પશે સહ પણ સ્થિર નિરખી દેવ માને ભક્તિથી; ત્યાં ગંધાગે કીડીઓ આવી અસંખ્ય મળી હવે, અહિ-શરીર ઉપર દંશ કરતી દોડતી તે બહુ જવે. ૧૬ તે દષ્ટિવિષ ફણિધર મટીને સાધુ સમ વર્તન કરે, નહીં દુભવે કઈ જીવને નિજ ચલનથી શાંતિ વરે; જાણે દયાને પૂર્ણ સાગર અમૃતકુંભ ભર્યો દિસે, નિજ શરીરની પરવા નથી તે કર્મ સામે થઈ હસે. ૧૭ છિદ્રો કર્યા કીડી સમૂહે શરીરમાંથી કેરી, બહુ દંશ તીખા માંસમાંહે અમિત કીધા સંહરી; પણ તે ફણિધર સ્થિર ભાવે સહન કરતે શાંતિથી, તલ માત્ર ખેદ ન ચિત્ત રાખે કર્મ ખપ વેગથી. ૧૮ ત્યાં કમ સહુ કરમાઈને ભૂકો થયા હલકા અતિ, શમ વાયુવેગે ઊડિયા આકાશ માંહે વેગથી; પ્રભુ વિર જે છે કૃપાસિંધુ તેમના સહવાસથી, તે સુગતિ પામે ચંડકૌશિક પરભવે શમ શાંતિથી. ૧૯ જે ક્રોધને જય ખાસ કરશે વ્રત અહિંસા આદરી, તે સુગતિ પામી મુક્ત થાશે દુઃખ જાશે સંતુરી; પ્રભુ વીરની વાણી અને પમ મંત્ર સમ સુખ આપતી, ઇડ લક પરભવ ઉભયના સહુ અમિત દુ:ખો કાપતી. ૨૦

Page #7

૩
હું સમતાનું મહત્ત્વ છે
હe G૦૦૦૦
(જિજ્ઞાસુઓને અતિ બોધપ્રદ ) જેમ સ્ફટિકમણિ ઉપાધિ રહિત થતાં તેની નિર્મળતાને ગુણ પોતાની મેળે વિસ્તરે છે તેમ મમતાનો ત્યાગ થતાં જ સમતાને સ્વાભાવિક ગુણ પ્રકાશિત થાય છે.
આ જગતમાં “આ પ્રિય અને આ અપ્રિય” એવી જે ક૯પના છે તે વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ છે, પરંતુ નિશ્ચયનયથી જોતાં કઈ વસ્તુ ઈષ્ટ કે અનિષ્ટ છે જ નહિ. વ્યવહાર કલ્પનાને લઈને જે પદાર્થ ઉપર દ્વેષ હોય તે જ પદાર્થ ઉપર કાળે કરીને રાગ થઈ જાય છે એટલે જે જેને દ્વેષી હોય તે તેને રાગી થાય છે. નિશ્ચયનયની અપેક્ષાએ તે કોઈ વસ્તુ ઈષ્ટ કે અનિષ્ટ હોતી નથી તેથી સમતા રાખવી યોગ્ય છે.
જે વિષય પિતાના અભિપ્રાય પ્રમાણે પિતાને પ્રિય લાગતું હોય તે બીજાને તેની બુદ્ધિ પ્રમાણે અપ્રિય લાગે છે, એટલે પ્રિય અને અપ્રિય લાગવાને આધાર પિતાની બુદ્ધિ ઉપર છે તેથી સમતા ગુણની આવશ્યકતા છે.
આ જગતમાં પ્રિય અપ્રિય અથવા રાગ દ્વેષ એ મનની કલ્પનાથી જ છે; વસ્તુત: એ સત્ય નથી. જ્યારે મનના વિકપ વિરામ પામી જાય છે ત્યારે પ્રિય અપ્રિયને–રાગદ્વેષને તદ્દન ક્ષય થઈ જાય છે. કહેવાનો આશય એ છે કે વિકલ્પને નાશ કરનારી સમતા પ્રાપ્ત કરવી જોઈએ.
આ પ્રયજનની સિદ્ધિ મારે આધીન છે” એટલે હું હૃદયથી ધારણા કરીશ તે, એ પ્રયોજનની સિદ્ધિ અવશ્ય થવાની. જ્યારે હૃદયમાં આ આભાસ થાય ત્યારે તેના હૃદયના સંકલ્પ કે જે બહારના પદાર્થોને માટે વારંવાર ઊઠતા હેય છે તે પિતાની મેળે જ વિરામ પામી જાય છે. સંક૯પ-ઉત્થાન વિરામ પામ્યા પછી સમતાને પ્રકાશ સ્વયમેવ આવિર્ભાવને પામે છે. (પ્રગટ થાય છે.)
જ્યારે મનુષ્યને મેહને ભય દૂર થઈ જાય છે ત્યારે તેને પિતાને સ્વભાવ પ્રાપ્ત થાય છે, એટલે પિતાના શુદ્ધ સ્વરૂપનું ભાન થાય છે તે થતાં તેને પછી ગઢષ રહેતા નથી. જ્યારે રાગદ્વેષનો અભાવ છે ત્યારપછી અનાહત અખંડ) સમતા ઉપસ્થિત થાય છે.

Page #8

ન મ પ્રકાશ.
| | આધિન આ જગતની અંદર જેટલા જેવા છે તે બધાની અંદર રોગ–પ્રિય અય વિગેરે જે ભાવે દેખાય છે તે કનને લઈને દેખાય છે અથાત થવકારનયની અપેક્ષા દેખાય છે. જે શુદ્ધ નયની સ્થિતિ જોવામાં આવે તો તે દેખાતાં નથી. સમતાને પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છાવાળાએ આ જગતના જીવની અંદર રહેલ કર્મના કિવિધ ભાવને શુદ્ધ નયની રીતિથી અવકો કે જેથી તેનામાં અનાહત—અખંડ–અબાધિત સમતા ઉત્પન્ન થાય.
જ્યારે પિતાના આત્માના ગુણોનો વિચાર કરવામાં આવે અને એક શુદ્ધ અધ્યવસાય રાખવામાં આવે ત્યારે મન આત્માને વિશે જ વિરામ પામે છે. જ્યારે મન આત્માને વિષે વિરામ પામ્યું ત્યારે તેનામાં અપૂર્વ સમતા સ્વતઃ પ્રગટ થાય છે, તેથી ભવિ આત્માએ આત્મગુણોનું આત્મસાક્ષીએ મનન કરી શુદ્ધ અધ્યવસાય રાખવા કે જેથી આત્મારામ બની સમતા ગુણને પ્રાપ્ત કરી શકાય.
જ્યારે સમતા પરિપકવ અવસ્થાને પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે તેને શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધરૂપ વિષયે રુચિકર લાગતા નથી. જેથી તેમનામાં વાંસ અને ચંદનમાં સમાનભાવ પ્રાપ્ત થાય છે.
પિતાના આત્માની સિદ્ધિ સાધવા માટે તૈયાર કરેલી જે સમતા તે તેમની પાસે રહેલા નિત્ય વૈરવાળા પ્રાણીઓના વૈરનો પણ નાશ કરે છે.
જે હૃદયમાં સમતાને ગુણ ન હોય તે પછી તપ, યમ અને નિયમો સેવવા શા કામના છે ? એ સર્વ નકામાં છે. - સ્વર્ગનું સુખ દૂર છે અને મોક્ષનું સુખ તે તેનાથી પણ અતિશય દૂર છે, પણ જે સમતાનું સુખ છે તે તેમની નજીક સ્પષ્ટ રીતે જોવામાં આવે છે એટલે કે જે સમતા હોય તે સ્વર્ગ તથા મોક્ષના સુખને માટે દરકાર કરવી નહિ પડે. એ સુખ તે મનની સમીપ જ રહેલું હોય છે.
જ્યાં સમતા હોય ત્યાં દૃષ્ટિમાં કામવિકાર રહેતો નથી, ફોધ આવતો નથી અને ઉદ્ધતપણું હોતું નથી. સમતાધારી મહાત્મા દષ્ટિવિકાર રહિત, અકોલી અને અનુદ્ધત હોય છે.
જેમ દાવાનળથી સળગેલા વનની અંદર મેઘવૃષ્ટિ સુખદાયક થાય છે તેમ જરા–મરણરૂપ દાવાનળથી સળગેલા આ સંસારરૂપ વનમાં સમતા એ અમૃતના મેઘની વૃષ્ટિ સમાન સુખદાયક છે.
૧. કોઈ આવી વાંસલાવતી શરીરને છેદી જાય કે ચંદનવતી પુજી-અચી જાય તે બને પ્રસંગમાં બમભાવ રહે છે.

Page #9

૨૨૫
અંક " મેં.
ભરત રાજા વિગેરે એક સમતાને આશ્ચય કરીને સુખી કયા કલા ને કદ પ કણકારી અનુષ્ઠાન કરવું પડ્યું ન હતું.
જેમ દીપિકાથી અંધકાર દૂર થઈ, વાગે ચલાય છે તેમ સમતાથી અજ્ઞાન અંધકાર ફર થઈ, મોક્ષમાર્ગે જવાય છે. આત્માના સર્વ ગુણો સમતાની અંદર રહેલા છે.
જેઓ મોહાંધ બનેલા છે તેઓ પોતાના આત્મસ્વરૂપને જોઈ શકતા નથી. તેમના નેત્રદોષને નાશ કરવામાં દિવ્ય સમતા અંજનશલાકારૂપ છે. કહેવાનો આશય એ છે કે જે મનુષ્ય સમતાને પ્રાપ્ત કરે તે, મેહ રહેતા નથી અને તે પિતાના આત્મસ્વરૂપને જોઈ શકે છે.
ક્ષણ વાર ચિત્તને વશ કરી જે સમતા સેવવામાં આવે, તો તેને એવું સુખ પ્રાપ્ત થાય છે કે જે મુખે કહી શકાય તેવું નથી.
જેમ કુમારી સ્ત્રી પતિના ભોગસુખને જાણતી નથી તેમ સામાન્ય જનો અનુભવ કર્યા સિવાય યોગીઓના સમતાના સુખને જાણતા નથી, તેથી સમતાનું સુખ અવર્ણનીય છે.
જ્યારે સમતાને મહાન ગુણ પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે સમતાધારી આત્માને કેઈ નમે કે ન નમે, કેઈ સ્તવે કે ન સ્તવે તેને માટે કાંઈ છા રહેતી નથી. તે લેકેના માનની દરકાર રાખતા નથી.
જેમ સૂર્યની કાન્તિ અંધકારને ક્ષીણ કરે છે તેમ જે મનુષ્ય સમતા ગુણને સંપાદન કરે તે તેના કોટી જમેના કર્મો ક્ષણ વારમાં ક્ષીણ થઈ જાય છે.
જેમ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રરૂપ ત્રણ રત્નોની પ્રાપ્તિથી ભાવજેનપણું પ્રાપ્ત થાય છે તેમ અન્યલિંગ વિગેરે સિદ્ધોને આધાર સમતા જ છે.
જે નય પ્રમાણે વત સમતા ધારણ કરે છે, જ્ઞાનનું ફળ સમતા પ્રાપ્ત થાય છે અને નયમાગને છોડી દુરાગ્રહ કરે તો, સમતા નાશ પામી જાય છે. દાંત-જેમ અગ્નિથી ચંદન ભસ્મ થઈ જાય છે તેમ; તેથી નયાનુસારે સમતા ધારણ કરવી યોગ્ય છે.
સમતા ચારિત્રરૂપ પુરુષના પ્રાણ છે. જો એ સમતારૂપ પ્રાણ ચાલ્યા ગયો તે પછી ચારિત્રનું મરણ થઈ જાય છે. સમતા પ્રાપ્ત કર્યા સિવાય બીજી દોડાદોડી કરવી તે નકામી છે. ચારિત્રનું જીવન સમતામાં જ રહેલું છે. આ તપ, જપ, ધ્યાન વિગેરે જે કાંઈ કણકારી અનુષ્ઠાન કરવામાં આવે છે તે જ એક સમતાનો ત્યાગ કરી કરવામાં આવે તે, ખારી જમીનમાં વાવેલા

Page #10

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
૨૨.
બીજની જેમ નિષ્ફળ થાય છે; તેથી સર્વે ધાર્મિક જોઇએ. તે ન હોય તા કલે સર્વ શ્રમ લુધા છે.
[ આભિન ક્રિયામાં સમતા રાખવી
મુક્તિના મા ઉપાય એક સમતા જ છે તે સિવાયની જે જે ક્રિયાએ છે તા અધિકારી પુરુષના ભેદવડે સમતાની જ પ્રાપ્તિ કરવા માટે છે. જો સમતાને અભાવ હોય તેા ગૃહસ્થ કે મુનિ ગમે તેટલી ક્રિયા કરે તે સર્વ નિષ્ફળ છે.
જેમ કોઇ આંગળીવડે માર્ગ બતાવે પણ તે કાંઈ સાથે આવે નિહ તેમ શાસ્ત્રો સમતાના માર્ગ ને બતાવે છે. પછી સમતા રાખવી એ મનુષ્યના પોતાના હાથમાં છે; તેથી જે શાસ્ત્ર ભણી અથવા સાંભળી પાતાના અનુભવમાં લાવે તા, તે અનુભવના સામર્થ્ય થી તે સમતાધારી પુરુષ આ ભવાટવીના પારને પામી જાય છે.
સમતા રાખવાથી ગૂઢ આત્મતત્ત્વનું ભાન થાય છે. જયારે આત્મતત્ત્વનું ભાન થાય છે ત્યારે અનુભવ પ્રગટ થાય છે, તે અનુભવના ઉપયાગ સમતામાંજ કરવા કે જેથી પરથી પર એવા આત્મતત્ત્વની સંપૂર્ણતાની પ્રાપ્તિ થાય છે અને પછી મનુષ્ય આ સંસારસાગરને હેલાઇથી તરી મેાક્ષ-માર્ગને સાથી બને છે. સંગ્રાહક:—મુમુક્ષુ મુનિ
શ્રી ઉપદેશ રત્નાકર ગ્રંથાદ્ધતિ વિનયના ૬૬ પ્રકાર
પચારિક વિનયના એ પ્રકાર—૧ પ્રતિરૂપ ચેાગનું જોડાણ. ૨ અનાશાતના. પ્રતિરૂપ વિનયના ૧૪ પ્રકાર—૮ કાયયેાગના, ૪ વચનયાગના, ૨ મનયેાગના કાચયેાગ પ્રતિરૂપ વિનયના ૮ પ્રકાર—૧ અભ્યુત્થાન-ઊભા થવુ. ૨ અજળી જોડવી. ૩ આસનદાન-આસન દેવું. ૪ અભિગ્રહ ૫ કીર્ત્તિ. ૬ સુશ્રુષા. ૭ અનુગĐન. ૮ સંસાધન.
વચનયાગ પ્રતિરૂપ વિનયના ૪ પ્રકાર—૧ હિતવાદી. ૨ મિતવાદી. ૩ અક્ રૂસવાદી. ( અકઠારવાદી ) ૪ અનુવૃત્તિવાદી.
મનયેાગ પ્રતિરૂપ વિનયના બે પ્રકાર––૧ અકુશળ મનિનેધ, ૨ કુશળ મન ઉદીરણુ. પ્રતિરૂપ વિનય પરાનુવૃત્તિમય જાણવા. કેવળીને અપ્રતિરૂપ વિનય જાણવા
અનાશાતના વિનયના (પર) પ્રકાર—૧ તીર્થંકર, ૨ સિદ્ધ, ૩ કુળ, ૪ ગણુ, ૫ સંઘ, ૬ ક્રિયા, ૭ ધર્મ, ૮ જ્ઞાન, ૯ જ્ઞાની, ૧૦ આચાર્ય, ૧૧ સ્થવિર, ૧૨ ઉપાધ્યાય ને ૧૩ ગણિ. એ ૧૩ ના વિનય ૪ પ્રકારે−1 ભક્તિ, ૨ બહુમાન, ૩ વર્ણવાદ એલવા, ૪ આશાતનાપરિત્યાગ. કુલ પર-એકદર ૬૬.

Page #11

प्रश्नोत्तर
( પ્રશ્નકાર—ઝવેરી નગીનદાસ પુનમચંદ નાણાવટી )
પ્રશ્ન ૧—શ્રી આદીશ્વર પ્રભુનું જેટલુ આયુષ્ય ને શરીરપ્રમાણ છે તેટલું જ વીશે વિહરમાનનું મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં હશે કે આછુંવત્તુ હશે ? વળી તેમના કલ્યાણકની તિથિએ શ્રી આદીશ્વર પ્રભુ પ્રમાણે જ હશે કે ફેરફાર હશે ?
ઉત્તર-શરીર ને આયુનું પ્રમાણ તા શ્રી આદીશ્વર પ્રભુ પ્રમાણે હાય છે અને પાંચે કલ્યાણકની તિથિએ વીશે વિહરમાનની તા એક જ હોય છે પર ંતુ આદીશ્વર પ્રભુ પ્રમાણે હાવાને સભવ નથી. તેમના કલ્યાણકની તિથિએ વીશ વિહર માનના સ્તવને રૂપ વીશીમાં જોવી.
પ્રશ્ન ર—ઉત્કૃષ્ટ કાળે યારે ૧૭૦ તીર્થંકરા થાય છે ત્યારે પાંચ ભરત ને પાંચ એરવતના દશ તીર્થંકરોનું ને પાંચ મહાવિદેડના ૧૬૦ તીર્થં કરાનું આયુષ્ય ને શરીરપ્રમાણ સરખું હાય કે કેમ ?
ઉત્તર-પાંચ ભરત ને પાંચ એંવતના મળી દેશ તીર્થંકરાનુ તા ખીજા શ્રી અજિતનાથજી પ્રમાણે છર લાખ પૂર્વનું આયુ ને ૪૫૦ ધનુષ્યનું શરીર હાય છે. મહાવિદેહના ૧૬૦ તીર્થ 'કર માટે કેટલુ હાય તે વાંચવામાં આવેલ ન હોવાથી કહી શકાય તેમ નથી, પરંતુ ૮૪ લાખ પુત્રંતુ આયુષ્ય ને ૫૦૦ ધનુષ્યનું શરીર સંભવે છે.
પ્રશ્ન ૩-તીર્થંકરોના જન્માતિયમાં ચર્મચક્ષુવાળા તેમના આહારનિહાર જોઇ શકે નહીં એમ કહેલ છે. એટલે તે અતિશય જન્મથી પ્રાપ્ત થનારા ચાર અતિશયમાં છે. તા બાળકપણામાં તેમના આહાર-નિહાર તેમના માતા– પિતા વિગેરે જોઇ શકતા હશે કે નહીં ? છદ્મસ્થપણામાં એ હકીકત કઇ રીતે ઘટી શકે ?
ઉત્તર—જયાં અતિશય કહેવાય એટલે ત્યાં આપણી બુદ્ધિ કામ કરે જ નહીં. શાસ્ત્રાધારે તા જન્મથી જ ન દેખે એમ સ્પષ્ટ છે, તેથી તેમાં બીજી વાત કહી શકાય નહીં. ૩૪ અતિશયાને અંગે તા આવી અનેક બાબતે છે કે જે આપણે ગળે ઉતરે નહિ; પણ તેથી તેમાં ફેરફાર સમજવા નિહ.
પ્રશ્ન ૪—તીર્થંકરાના શરીરનું રુધિર દૂધ જેવા શ્વેત વર્ણવાળુ જન્મથી ડાય છે તેમ બીજા સામાન્ય કેવળીના શરીરનું કેવળજ્ઞાન થયા પછી પણ શ્વેત ચતું હશે કે નહીં ?

Page #12

* *
થી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ આધિને ઉત્તર--એ અતિશય તીર્થ કરવાનો છે અને જન્મથી જ છે. કેવળજ્ઞાન થયા પછી નથી, તેથી સામાન્ય કેવળનું રુધિર તે રાતું જ હોય.
પ્રશ્ન પ–શ્રી સ્થળભદ્રની બહેન યક્ષા સાધ્વી શ્રીયકના મરણથી પિતાને શું પ્રાયશ્ચિત્ત લાગ્યું તે પછવા મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જઈ શક્યા તે એવી દેવસહાયથી સિદ્ધશિલા જેવા માટે જઈ શકાય કે નહીં ?
ઉત્તર—બાર દેવેલેક સુધીના દેવે ગમનાગમન કરે છે તે પણ ઉપર તે પિતાના વિમાનની વજા સુધી દે છે ને ગમન પણ ત્યાંસુધી સ્વશક્તિએ કરી શકે છે. નવ વેયક ને પાંચ અનુત્તર વિમાનના દેવો તે ગમનાગમન કરતા જ નથી. વળી અહીંથી મહાવિદેહમાં જવું છે તે માત્ર ૫૦૦૦૦ યાજનથી ઊણ છે અને સિદ્ધશિલા તે અહીંથી સાત રાજ ઊંચી અસંખ્ય પેજન દૂર છે. ત્યાં જવાની કોઈ પણ દેવની શક્તિ છે જ નહીં.
પ્રશ્ન –તીર્થકર દીક્ષા લીધા પછી કેવળજ્ઞાન થતા સુધી પ્રાયે મન રહે છે તે તે વખતે તે શેનું ધ્યાન કરતા હશે?
ઉત્તર–ધર્મધ્યાન ચાર પાયાનું ધ્યાન કરે છે અને કેવળજ્ઞાન થવાની નજીકમાં શુક્લ ધ્યાનના પ્રથમના બે પાયાનું બયાન કરે છે. કેવળજ્ઞાન થયા પછી યોગનિરોધ ન કરે ત્યાં સુધી માનાંતર દશા છે-કાંઈ પણ ધ્યાન કરતા જ નથી. તેમાં ગુણસ્થાનને અંતે કુલ ધ્યાનના ત્રીજા અને ચાદમે ગુણઠાણે તેના ચોથા પાયાનું ધ્યાન કરે છે.
પ્રશ્ન –તીર્થકરને કેવળજ્ઞાન થાય ત્યારે તો દેવ આવે ને સમવસરણ કરે, તેથી તેમને કેવળજ્ઞાન થયાની ખબર પડે પણ સામાન્ય કેવળીને કેવળજ્ઞાન થયાની ખબર કેમ પડે ? તેને માટે નિશાની કાંઈ છે ?
ઉત્તર–સામાન્ય કેવળીમાં પણ જે મહત્ત્વશાળી હોય છે તેને માટે દેવે સ્વર્ણકમળની રચના કરે છે અને તેના પર બેસીને તેઓ દેશના આપે છે. બીજા કેવળીને કેવળજ્ઞાન થયાની ખબર તેમની સાથે વાત થવાથી, પ્રશ્ન કરવાથી અને તેઓ અતીંદ્રિય પદાર્થોનું સ્વરૂપ કહે તેથી પડી શકે છે; તે સિવાય પડતી નથી. તેને માટે કાંઈ નિશાની હોતી નથી.
પ્રશ્ન–શ્રી ગૌતમસ્વામી શ્રી અષ્ટાપદની યાત્રાએ ગયા તે પોતે ચરમશરીરી છે એવી ખાત્રી કરવા માટે જ ગયા કે બીજું કાંઈ કારણ હતું ?
ઉત્તર–પ્રભુએ તેમની ગેરહાજરીમાં દેશનામાં કહ્યું હતું કે-જે મુનિ

Page #13

અંકે ક મ ]
પ્રોત્તર
૨૨૯ પિતાની લબ્ધિવડે અષ્ટાપદ પર જઈ શકે તે મારીરી હાય. આ હકીકત સાંભળીને તેની ખાત્રી કરવા સારું પ્રભુની આજ્ઞા લઈને તેઓ અષ્ટાપદ તીર્થ ગયા હતા અને પિતાની લબ્ધિથી ઉપર ચડી ભરતેશ્વરે ભરાયેલા ૨૪ તીર્થ કરને વંદન કર્યું હતું. બાકી પ્રાયે દરેક ગણધર ચરમશરીરી જ હોય છે.
પ્રશ્ન –વીરપ્રભુએ પંદર સો તાપસને જે ગૌતમસ્વામીના સંસર્ગને લાભ મળે તે જ કેવળજ્ઞાન થાય તેમ છે એમ ધારીને ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે દેશનામાં કહ્યું હશે કે સામાન્ય રીતે જ કહ્યું હશે ?
ઉત્તર–પ્રભુએ તો સામાન્ય રીતે જે મુનિ જાય તે પિતાની લબ્ધિઓ અષ્ટાપદ પર ચડે તેને માટે કહ્યું હતું, બાકી તે નિમિત્ત ૧૫૦૦ તાપસોને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ માટે થયું એમ સમજવાનું છે.
પ્રશ્ન ૧૦–મનુષ્યલોકની અશુચિને લઈને પ્રાયે દેવો કારણ વિના મનુષ્યલોકમાં આવતા નથી, પરંતુ ચારણશ્રમણો તે ગમનાગમન કરે છે. તેમને તે દુર્ગધી જણાતી નહીં હોય ?
ઉત્તર–એ મુનિઓ તે મનુષ્યલકમાં જ જન્મેલા છે તેથી તેમને તેની અશુચિની ગંધ સહેવાઈ ગયેલ હોય છે. વળી તેઓ અશુચિ ભાવના ભાવવાવડે તે અશુચિથી ઉદ્વેગ પામતા નથી. એ અશુચિ માત્ર પાંચ ભરત ને પાંચ એરવત ક્ષેત્રની નથી પરંતુ આખા મનુષ્ય ક્ષેત્રની છે એમ સમજવું
પ્રશ્ન ૧૧–ઊકલેકના વૈમાનિક દેવો કારણ વિના અહીં આવતા નથી પરંતુ એ અશુચિની ગંધ અહીં મનુષ્યલોકમાં જ રહેતા અનેક જાતિના તિર્ય - ¢ભકાદિ વ્યંતર દે, કહો ને કૂટ પર નિવાસ કરનારા દે ને દેવીઓ તેમજ તારા પર રહેનારા વિદ્યાધરોને જણાતી હશે કે નહીં ?
ઉત્તર–તે બધાને જણાય છે ને સહન કરે છે.
પ્રશ્ન ૧૨–જેવી રીતે પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિએ સાતમી નરકાગ્ય દળ એક અંતર્મુહૂર્તમાં મેળવ્યા અને બીજા અંતર્મુહૂર્તમાં તે સર્વ દળ તેમજ પ્રથમના સત્તામાં રહેલા ચાર ઘાતિક ખપાવ્યા એવા બીજા દાખલાઓ પ-૭ જણાવશો.
ઉત્તર–એવા અનેક દાખલાઓ પુન્ય ને પાપવડે અશુભ ને શુભકર્મ બાંધનારના શાસ્ત્રમાં છે. જુઓ અનમાળી, દ્રઢપ્રહારી એ પ્રથમ મહાપાપી
તા તે પાછા પાપથી ઓસરીને વીરપ્રભુના પસાયથી ધર્મ પામી સદગતિના ભાજન થયા છે. એકલા પાદિયથી ચારિત્ર ને તપ વિગેરેની શક્તિને નાશ

Page #14

કરી જેન ધર્મ પ્રકાશ
[ આધિન
કરનારના પણ ઘણા દાણાના છે. અાભના ઉદયથી ચારિત્રથી પતિત થઈને પાછા સ્થિર થનાર તરીકે અથડા નાત. ન દિપણ, મિ. રિસ ડગુફાવાસી મુનિ વિગેરેના દાતા છે.
પ્રશ્ન ૧૩–ીએ પ્રતિકમણ કે પિષઘ પ્રસંગે માગુ કરવા જતાં વસ્ત્ર બદલતી નથી ને તે જ લુગડે ધર્મક્રિયા કરે છે તે તેવી છૂટ તેને હોય તે પુરુષને કેમ ન હોય ? એમાં ફેરફારનું કારણ શું ?
ઉત્તર–ખાસ કરીને તે અપવિત્ર થયેલ વસ્ત્ર ધર્મક્રિયામાં સ્ત્રીઓએ કે પુરુષોએ ન જ વાપરવું જોઈએ, પરંતુ ત્રીજાતિને ત્રણ વસ્ત્રો બદલવા ને બીજા પહેરવા વિગેરેની અગવડને લઈને અશકયપરિહાર તરીકે તેવી પ્રવૃત્તિ હોય તે તે લાભ પુરુષ લઈ શકે નહીં, કારણ કે પુરુષને એક વસ્ત્ર બદલવું શકય છે.
પ્રસંગે પાત જણાવવાનું કે એવું અપવિત્ર થયેલ વસ્ત્ર જિનપૂજામાં તે સ્ત્રીઓએ કે પુરુષોએ કેઈએ પણ વાપરવું નહીં.
પ્રશ્ન ૧૪–શાંતિસ્નાત્ર, અષ્ટોત્તરીનાત્ર, પ્રતિષ્ઠાદિ મહોત્સવને પ્રસંગે ફળ, નૈવેદ્ય અને પુષ્પાદિ અનેક પ્રકારના લાવવામાં ને મંગાવવામાં આવે છે તેમાં કેટલુંક નૈવેદ્ય બગડી જાય છે, ફળો વધારે પાકી જવાથી બગડે છે અને પુષ્પો વાસી પણ આવે છે તો એને માટે છે ખરચે અને ઓછી ચીજોથી એવી ક્રિયાઓ થાય તે તેથી અનેક પ્રકારને લાભ થાય અને હાનિથી બચી જવાય. આ બાબતમાં તમારો વિચાર જણાવશો.
ઉત્તર–-જેનેની તમામ ધર્મકિયા વિવેક અને જ્યણાપૂર્વક જ કરવાની હોય છે તેથી તેમાં વિવેકી જનોએ વિવેક વાપરે, જયણાને ભૂલવી નહીં. બાકી ખાસ પ્રતિબંધકારક તે કાંઈ પણ નિર્ણય લખી શકાય તેમ નથી. વળી એમાં ઉદારતા વાપરવાની પણ આવશ્યકતા છે.
પ્રશ્ન ૧૫– ઉમણાની પ્રવૃત્તિને અંગે ચંદરવા ૫ડીઆએ મુખ્ય સ્થાન લીધું છે. તેમાં સેંકડે ને હજારો રૂપિયા ખર્ચે છે તેના પ્રમાણમાં જ્ઞાનના ખાસ આરાધનરૂપ ધર્મ પુસ્તક મૂકાતા નથી, નવા લખાવાતા નથી ને છપાવાતા નથી. વળી માટી કિંમતના ચંદરવા પંડી આ પ્રાયે તેજુરીમાં પડ્યા રહે છે. જે તે માગવા આવી શકતા નથી કે જેને તેને આપતા પણ નથી. વળી કોઈપણ ઉપાશ્રયના સમુદાયને સોંપી શકાતા નથી જેથી કેટલીક વખત પરિણામ અનિષ્ટ પણ આવે છે. આ બાબતમાં સુત્ર જનોએ સુધારા કરવાની જરૂર છે કે નહીં ?

Page #15

અંક છ મ ]
'
પ્રશ્નોત્તર.
૨૩૧
ઉત્તર—એ બાબતનો ખાસ જ છે પરંતુ એના સુધારા આપણા પૂજ્ય પુરુષોના ડાધમાં છે. તે જ્યારે ઉપરના ભભકા કરતાં અદરના લાભને-આત્મિક લાભને ઉચ્ચ સ્થાન આપી તદ્દનુસાર ઉપદેશ આપશે ત્યારે સુધારો થઇ શકશે. તે વિના તા ઉદ્યાપન કરનાર પાને સુજ્ઞ હાય ને તે લાંબી નજર પહોંચાડીને ચંદરવા પુંડીઆમાં પિરિમિત દ્રવ્યના વ્યય કરે—સંખ્યા વધારે અને જ્ઞાનના સાધન પુસ્તકાદિ સારી સંખ્યામાં મૂકી બહેાળે હાથે જૈન બંધુએને તેમજ સાધુ સાધ્વીને અને સસ્થાઓને ભેટ આપશે ત્યારે અનુક્રમે સુધારો થઇ શકશે.
પ્રશ્ન ૧૬—જૈન મંદિરોમાં ધૃજારી તરીકે જૈન ધર્મ પાળનાર સિવાય અન્ય કામને રાખવામાં આવે છે તએ જિનભક્તિ કરતા નથી પરંતુ અના દર કરે છે, વખત પર અન્ય દેવી દેવને ઘુસાડી દે છે આમ અનેક સ્થાને બનેલ છે. એકદર લાખો રૂપિયા તેના પગારમાં જાય છે તા કેઇ પણ રીતે જૈનને જ પૂજારી તરીકે રાખવાને પ્રાધ થાય અને તેને પગાર દેવદ્રવ્યમાંથી આપવામાં વાંધો ન આવે તેમ ધવાની જરૂર આપને જણાય છે કે નહીં ? ખીજા ખાતાઓમાં તેમજ પેાતાને ત્યાં પણ નાકર તરીકે જૈનાને જ રાખવાનું ધારણ અખત્યાર થવાની જરૂર છે કે નહીં ?
ઉત્તર-જૈનેતર પૂજારીએથી થતી આશાતના ને અનાદર દરેક જૈન જોઇ શકે તેમ છે. તેમાં પણ બ્રાહ્મણ જાતિના પૂજારી તે પ્રાયે અવજ્ઞાથી જ કાર્ય કરે છે, કારણ કે તેને વિરુદ્ધધમ ના વાસ લાગેલ હાય છે તેથી કાઇપણ રીતે પ્રથમ કેળવીને—સમજાવીને જૈનધમી ને જ જો પૂજારી તરીકે રાખવાની વ્યવસ્થા થાય તા તે ઇચ્છવાયાગ્ય છે.
એ સિવાય બીજા ખાતાઓમાં તેમજ પેાતાને ત્યાં પણ જૈન બંધુઓને ગોડવવાનો વિચાર ઘણા ઉત્તમ છે. શ્રીમંત જૈને જો એ વિચાર પર આવે તે ઘણા એકારી રાજગાર વિનાના જૈન મધુએ કામે લાગી જવા સંભવ છે, પરંતુ આ સંબંધમાં ઉપેક્ષા ભાવ નજરે પડે છે.
જૈનધીને માટે પગાર દેવદ્રવ્યમાંથી આપવા તે ચેાગ્ય લાગતુ નથી, બંને માટે બીજી ગાડવણ થવાની જરૂર છે અને તે થઇ શકે તેમ છે, પરંતુ આગેવાનાનું તે તરફ લક્ષ ખેંચાવુ જોઇએ.
કુંવરજી
---+>{a

Page #16

-
ક સુક્તાવલી :: સિંદૂર પ્રકાર : | સમકી ભાષાંતર (સભાવાર્થ) - - - ( ૭ ) અસ્તેયદ્વાર છે -
માલિની અભિલપતી જ સિદ્ધિ ઋદ્ધિ તેને વરે છે. અભિસરતી સુકીર્તિ જન્મ પીડા ત્યજે છે; સ્પૃહતી સુગતિ દેખે દુર્ગતિ. ના જ અત્ર,
ત્યજતી વિપદ તેને જે ગ્રહ ના અદત્ત. ૩૩ જે અદત્ત લેતા નથી તેને સિદ્ધિ અભિલખે છે-છે છે, સમૃદ્ધિ વરે છે, સત્કીર્તિ અનુસરે છે, સંસાર-પીડા ત્યજે છે, સદ્ગતિ પૃહે છે, દુર્ગતિ સામુ જેતી નથી, વિપત્તિ ત્યજે છે.”
જે અદત્તાદાન નથી લેતા તે પરાકમવંત પુરુષના ગુણ પ્રત્યે મુગ્ધ થઈ સિદ્ધિ-સુંદરી તેને ઇચ્છે છે; બદ્ધિ-રમણી સ્વયં વરે છે; કીર્તિ-કાંતા તેની સામે મળવા જાય છે; સુગતિ-કામિની તેની પૃહા કરે છે ; કુલટા જેવી સંસાર-પીડા તેને ત્યાગ કરે છે. દુર્ગતિ દુષ્ટા તેની સામે પણ જેતી નથી અને વક-ગામિની વિપત્તિ તેને છોડી દે છે. અદત્તાદાન-ચારી ત્યજનારને આવું સદ્ભાગ્ય સાંપડે છે. ૩૩.
શિખરિણું અદીધું ના લે જે સુકૃત કરનાર જગતમાં, વરે ત્યાં સત્નણ જ્યમ જ કલહંસી કમળમાં વિપદ તેથી ભાગે દિનકરથી રવી જ્યમ અને,
શિવશ્રી સ્વર્ગશ્રી ભજતી જ્યમ વિદ્યા વિનતને. ૩૪
જે અદત્ત લેતા નથી તે પુણ્યવંત જનમાં શુભ પરંપરા-જેમ કમળમે કલહંસી વસે છે તેમ, આવીને વસે છે; રાત્રિ જેમ સૂર્યથી દૂર પલાયન કરી જાય છે, તેમ વિપત્તિ તેનાથી દૂર ભાગી જાય છે અને વિદ્યા જેમ વિનયવંતનો આશ્રય કરે છે તેમ સ્વર્ગલફમી અને મોક્ષલમી તેનો આશ્રય કરે છે.”
જેમ કલસી કમળથી આકૃષ્ટ થઈને ત્યાં વાસ કરે છે, તેમ ધ્રુતિ-સ્મૃતિ-કરિન કાંતિ–લમી-મેધા-વિદ્યા આદિ અનેક શુભ પરંપરાઓ અથવા સર્વ પ્રકારની “ ભાવ સંપત્તિ, અદત્તાદાન ત્યજનાર પુણ્યવંતના પુણ્યથી આકર્ષાઈને તેનામાં વાસ કરે

Page #17

અંક 9 મે ]. મુક્તમતાલી :: મ ર ાકર.
૨૩૩ - સૂર્યની પ્રભા ઉભેદ થતાં-હા ફાટતાં જેમ ગાવિ પલાયન કરી જાય છે. તેમ વિપત્તિ પ્રસ્તુત પુણ્યવંતથી - ભાગી જાય છે. જેમાં વિદ્યા વિનયવંતને માશ્રય કરે છે ( શ્રેણિક રાજા અને ચાંડાલનું છત અત્ર સુપ્રસિદ્ધ છે) તમ સ્વર્ગ અને મોક્ષની સંપત્તિ તે પુણ્યવંતને ભજે છે. ૩૪.
શાર્દૂલવિક્રીડિત કીતિ ધર્મ પમાડતું નિધન જે.સે પાપનુ સાધન. જેનાથી વધબંધન, સ્વમનનું જે દેટય ઉદબોધન; જે નિબંધન દુર્ગતિનું, મુગત સંબંધ સધન,
ને કલેશાત્મ અદત્ત એવું ધન તે જ નહિં ધી ધન. ૩૫
જે કીર્તિ અને ધર્મને નિધન-મૃત્યુ પમાડે છે, જે સર્વ પાપનું સાધન છે, જેનાથી વધ-ધન પ્રાપ્ત થાય છે, જે ચિત્તના દુષ્ટ આશયનું ઉધન-પ્રકાશન કરે છે, જે દુર્ગતિનું કારણ છે, જે ગતિના સંબંધને રોધનારું છે, જે કલેશ ઉપજાવનારું છે એવું અદત્ત ધન બુદ્ધિમાન કરી છે નહિં.”
અદત્તાદાનથી શું શું હાનિ થાય છે તે અત્રે પ્રદર્શિત કર્યું છે. તે કીર્તિને અને ધર્મને વિનાશ કરે છે. ચોરી કરનારની કીર્તિ કેવી હોય છે તે તો આખું જગત જાણે છે. અને જે ચોરી કરે છે તેના ધર્મને વંસ થાય એમાં તો કાંઈ નવાઈ નથી; કારણ કે ખોટું ન બોલવું, ચોરી ન કરવી, એ આદિ તે ધર્મના પ્રાથમિક સુરે છે, ધર્મની બારાખડી ને કકકારૂપ છે; એટલું પણ સદાચરણ જે ન આચરી શકે તેનાથી વિશેષ ધર્મ તે શું સાધી શકાવાનો હતો?
ચેરી સર્વ પાપના સાધનરૂપ છે. જ્યાં ચેરી હોય છે ત્યાં તેના આનુષંગિક અન્ય પાપ પણ આવીને ઊભા રહે છે. પૂર્વે કહ્યું હતું તેમ હિસા, અસત્ય, સ્તય આદિ એક જ વંશના સંતાન છે, એક જ કુટુંબના સભ્ય છે, એટલે એક હાય વાં અન્યનું અસ્તિત્વ હોય જ છે.
ચોરી કરનારને આ લોકમાં અનેક પ્રકારના દંડ-શિક્ષા, વધ-ધન-તાડન આદિ સહવા પડે છે એ સર્વવિદિત છે અને પરલોકમાં પણ નરક-તિર્યંચ આદિ દુર્ગતિમાં નાના પ્રકારની યાતના વેઠવી પડે છે, જેનું વર્ણન શાસ્ત્રકારોએ અત્યંત વિસ્તારથી કરી બતાવ્યું છે.
ચોરી કરનારનું માનસ જ એવું કિલષ્ટ બની જાય છે કે એમાં અનેક પ્રકારના શયને સ્વયં ઉભવ થાય છે; અનેકવિધ દુર વ્યવસાયનું તેમાં ઉત્થાન થાય છે.

Page #18

- જૈન અને પ્રકાશ.
[ આતિ ચારીથી પાપનું પહેલું મેં , અને ત્વના ગુરૂત્વથી અધોગતિ નાં પડે છે. જેની પુણ્યને અભાવ અને પાપના પ્રાદુનાવ માય છે, એટલે તિને વિરહ થાય છે.
ચારી પોતે જ કલેશરૂપ છે, અને તેનાં પરિણામ પણ કલેશરૂપ છે. આમ અનેક પ્રકારે દુઃખદાયક ચારી બુદ્ધિમાન કરી કરે નહિં. ૩૫.
| હરિણી વૃત્ત પરમન પડેઘાન સ્થાન હિંસનનું અતિ, જલદરૂપ જે વિશ્વવ્યાપી વિપત્તિ લતા પ્રાતઃ કુર્માતપણે જે મુક્તિ ને સ્વર્ગ દ્વારનું અર્ગલ બને.
ઉચિત ત્યજવું એવું ચર્ય સ્વઆત્મહિતાથને. ૩૬ “પરમનપીડાનું જે કીડાવન છે. જે હિ સારૂપ ભાવનાનું મંદિર છે, જગકવ્યાપક વિપત્તિરૂપ લતા પ્રત્યે જે મઘમંડળરૂપ છે, યુગતિ ગમનને જે માગે છે, જે મુક્તિ અને સ્વર્ગનગરીના દરવાજાને આગળઆરૂપ છે, એવું ચર્ય આત્માથી એ ત્યજવા યોગ્ય છે.'
ચારી બીજા જનના મનને પીડા ઉપજાવનાર છે, કારણ કે જેની વસ્તુ રાય છે તેને અત્યંત આઘાત પહોંચે છે. ઘનાદિ વસ્તુ જનના બ્રાહા પ્રાણ ગણાય છે. એટલે પરધન હરણથી પ્રાણ જવા જેવું દુ:ખ ઉપજે છે, જે પરધન હરે છે તે તેના પ્રાણ હરે છે. કહ્યું છે કે
" अर्था नाम य एते प्राणा एते वहिश्चराः पुंसाम् । हरति स तस्य प्राणान् यो यस्य जनो हरत्यर्थान् ॥"
-શ્રી પુરુષાર્થસિદ્ધિ ઉપાય એટલા માટે ચેરીને અત્રે પરપીડનનું કીડાવને કહ્યું છે.
ચારીને કારણે હિંસાભાવનાનો ઉદ્દભવ થાય છે. ચોરી અર્થે અનેક ખૂન અને હિંસ કાર્યો થાય છે તે તે આ જગતના દૈનિક બનાવી છે. એટલે ચોરીને હિંસાનું ભુવન કહ્યું તે વાસ્તવિક જ છે.
ચારીથી અનેક પ્રકારની આપત્તિ ફાલીલી નીકળે છે, એટલે ચારીને વિપતિલતા પ્રત્યે મેઘની ઉપમા આપી છે.
ચેરી કુગતિ નગરી પ્રતિ જવાનો ધેરી માર્ગ છે, અને મુક્તિ અને સ્વર્ગ પુરીના દરવાજા આડે આગળિયારૂપ છે.
આમ અનેક દોષયુક્ત એવી ચોરી આમહિત ઇચ્છનારે કો પણ આજ ચોગ્ય નથી.

Page #19

કછ માં
મુક્તમુક્તાવલી : સિં પ્રકર
अवितीर्णस्य ग्रहणं परिग्रहस्य प्रमत्नयोगाद्यत् । तत्प्रत्येयं स्तेयं सेव च हिंसा वयस्य हेतुत्वात् ॥ —શ્રી પુરુષાથસિદ્ધ ઉપાય “ પ્રમાદયોગથી અદત્ત પરિંગનુ જે ત્રણ તે ચારી, અને વધના કારણપાને લઇને તે જ હિંસા છે. ”
પારકી વસ્તુ લેવી તેનું નામ ચેરી, એ વ્યાખ્યાં પરમા ષ્ટિએ ઘટાવીએ તા આત્માથી વ્યતિરિક્ત ( જુદી ) એવી કાઇ પણ પવસ્તુનુ ગ્રહણ તે ચારી. અનાદિકાળથી આ આત્મા આવી ચાય વૃત્તિ જ કરતા આવ્યા છે, કારણ કે પાતાના નહિ એવા પરવસ્તુરૂપ પુદ્ગળ ક્ષેત્રમાં એણે માથું માર્યુ પરવસ્તુની ચારી કરી, એટલે ક પરિણામ મહારાજાએ ગુસ્સે થઇને તે ‘ સ સારીજીવ ચારને ’ દેહપિ ંજરમાં પૂરી, ચતુઽતિરૂપ યાતનામય સ્થાનમાં ઠેર ઠેર ભમાવી, તેના ગુન્હાને અનુરૂપ દંડ આપ્યો છે. હવે તા એ ચાર જ્યારે પાતાની ગત ભૂલનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરે અને પુનઃ તેવુ ન કરે તો જ તેને છૂટકારો થાય ! અસ્તુ ! ૩૬.
આ શ્લાક ચતુષ્ટયના સારસમુચ્ચયઃ—
દારા
અદત્ત ત્યજતાં શુભ બધુ, ભજતાં અશુભ જ હોય; એમ ગણી આત્માીએ, ત્યજછુ' અદત્ત ઞાય. || વૃત્તિ સ્તયદ્વાર ॥
૨૩૫
ભગવાનદાસ મન:સુખભાઈ મહેતા
અગુરુલઘુ ગુણની સ્પષ્ટતા
સિદ્ધના જીવાને ગેાત્રકર્મના ક્ષયથી અગુરુલઘુ ગુણ્ પ્રગટે છે તે ગુણના અમાં કેટલાક સુજ્ઞ પણ અરૂપીનાં અગુરુલ ગુણ ( પર્યાય ) તરફ ખેંચાઇ જાય છે, પણ તે ગુણના અર્થ શ્રી આત્મપ્રબોધ ગૃધના ચાચા પરમાત્મ પ્રકાશમાં આ પ્રમાણે કહેલ છે:—
ઉચ્ચ ગાત્રના ઉદયથી જીવ ઉચ્ચ કહેવાય છે ને નીચ ગેાત્રના ઉદયથી જીવ નીચ-હલકા ગણાય છે, તે બંને પ્રકારનુ ગાત્ર કર્મ સર્વથા ક્ષય થવાથી અગુરુલઘુ ગુણ પ્રગટે છે જેથી સિદ્ધના જીવા ઉચ્ચ કે નીચ કહેવાતા નથી, સર્વ સિદ્ધોમાં સમાન ભાવ હાય છે.'
પુગળના ૨૨ પ્રકારના પરિણામમાં વર્ણ, ગંધ, રસ ને સ્યના ૨૦ પ્રકાર ઉપરાંતુ વાયુ જે તિા વહે છે તેને ગુરુલઘુ પરિણામવાળા અને સિદ્ધશિલા તથા ન્યુતિષીના વિમાન વિગેરેને અનુરુલઘુ પરિણામવાળા ત્રો સમવાયાંગસૂત્રમાં કહ્યા છે.

Page #20

می ماندند
ان
:]
કે વ્યવહાર–કેશલ્ય કે
લેખક–ક્તિક
- D૮:
با
تشنج ( 125 )نج
“ ભૂલ શોધવા સાર દુનિયામાં ભમવા માટે જિંદગી ઘણી મુકી છે, તમારી પોતાની ભૂલોની શોધ પણ બધો વખત લઇ લે તેવું કામ છે.'
ઘણું માણસાનું માનસ આખા સુંદર શરીરમાં જે એકાદ જગ્યાએ એબ કે ખોડ હોય તો તે શોધી તેના ઉપર ભાર મુકવા તરફ રહે છે. સર્વાંગસુંદર શરીરમાં આંખ વાંકી-કાંગી હોય તો તેની નજર તેના ઉપર પડશે. કાઈના રાંટા પગ જોશે, તે કેના ભમર આડા શે; ડાઈના ગાલમાં ખાડા જોશે તે કોઈના નાકની ડાંડી વળાટ ખાધેલી જોશે.
આ તે શરીરની વાત થઈ. પણ એવી જ રીતે વર્તનમાં સામા માણસની એકાદ ભૂલ કે ખાટી ખાસિયત હશે તો તેના ઉપર એ ચીવટથી ધ્યાન આપશે. બોલવામાં એ ઉતાવળે છે, કામ કરવામાં એ ઢીલા છે. સામાને ઉતારી પાડવામાં એ તત્પર છે, કામ લેવામાં એ કદી આવી આવી વાત શોધી કાઢી એ અન્યથા ગુણવાન માણસને ઉતારી પાડવામાં પિતાની આવડત, શક્તિ અને વિચારણાને ઉપગ કરશે. અને તે સારી વાત કરતાં
એકાદ નબળી બાબત હશે તે એના મન પર તરી આવશે. એને ખબર નથી કે એમ નબળી વાત જોયા કરીએ તે સર્વત્ર નબળાઈ, ભૂલ અને દો જ દેખાયા કરશે. દુનિયામાં સર્વગુણી તે કોઈ નથી. એ તે મહામાં પુરુષો જ-વીતરાગ જ તેવા હોય. બાકી તો કોઈને નળી ચુ અને કાઈનાં નવાં ચુવે. એમ જોઈએ તે આરો આવે તેમ નથી. જેયા કરે અને તે પર મીટ માંડે એટલે કે કોઈ દોષ તે એક કે બીજા આકારમાં મળી આવશે જ.
પણ એવું તે કેટલું જોશો ? કયાં સુધી શે ? એને છેડા ક્યાં આવશે? એમાં મા નથી. અરે ! બાનના દોષો જોવાની તે વાત બાજુ પર રાખે, તમારા પિતાના જ દે તપાસશે તે પણ આરો નહિ આવે. જેમ જેમ વધારે પૃથક્કરણ કરશે, અને નિરીક્ષણ કરશો, આંતર પર્યાલોચના કરશે તેમ તેમ અનેક નબળાઈ, કોપ અને અ૯પતાના થરના થર મળી આવશે.
એ બન્ને વાતમાં મન નથી. મજા તો ગુણ શોધવામાં છે. જેટલા બને તેટલા સારી ગુણ શે; નાના ગુણને મહત્વ આપ; ગુણના રાગી થાઓ. મરેલ કુતરો સડે અને દુર્ગધી હોત તો પણ તેના દાંતની પંક્તિ ની પ્રશંસા કરનાર શ્રી કૃષ્ણ મહારાજનું અનુકરમાં કરો. આ જીવનનો ઉદેશ કાદવ ચુંથવાનું નથી, પણ ઉતગામી છે, ગુરુપરીક્ષાને છે સાધ્યસમીપ પ્રગતિ કરવાનો છે. આખી જિંદગી ગાઈ ગાઈને કચરો ચુંથએ તે પણ આવે તેમ નથી અને પાંચ પચીસ વર્ષ હિસાબ તે ચૂકવવા પડવાના જ છે. ત્યારે કે કાદવ રોગો તેના હિસાબ આપો ? એનાં સરવાળા કે ગુણાકાર નહિ થાય, એમાં નરી બાદબાકી જ થરો અને સમજુ, ગણતરીબાજ કુશળ મનુષ્ય યોગ્ય સામગ્રી મામાને :

Page #21

અંક 9 મા ].
કાકીના હિસાબ ન જ કરે છે શોધવા એ કલા ! ન કરે છે, ઇ તે તીરનારને તફાવત વિવકર્વક કરે. ગંદુ કામ તા : તે સાંપ છે, કુળ જન તે નિરંતર સાફ થતો જાય અને સાફ સ્થાન નઈ - આનંદ મા.
“Lile is too short to go about the worid looking for faulis, even looking for your own is a iull time job."
(10-2-17. )
લેકે હમેશાં ફળવાળા ઝાડ તરફ જ પથરો ફેકે છે. " દુનિયાને વિચિત્ર લાગતો . આ કમ ખરેખર સાચે છે. બાવળીઓ કે હશે, કાંટાથી ભરેલો હશે તેને કાઈ વતાવશે નહિ, પણ પાંદલ કેરીથી ઝૂકી પડેલા આંબા તક પથ્થર ફેંકશે. દુનિયાની નજર પોતાના સ્વાર્થ તરફ છે. એને તે ગમે તેમ કરીને ફળ ખાવાં છે અને ભકતી મળી જાય તે ખીસામાંથી એને કદી કાઢવાં નથી. ફળ વગરનાં ઝાડને જતાં કરી ફળવાળા ઝાડ પર પથ્થર ઉગામતાં દુનિયાને કાચ કે શરમ થતાં નથી. એમ કરવામાં પોતે ઝાડને અને પોતાની વિવેકશક્તિને અન્યાય કરે છે. એવી તેના મનમાં કે વિચારમાં ખ્યાલોત પણ થતી નથી.
એ જ રીતે દાન આપનાર પર દુનિયા આક્ષેપ વરસાવશે. મોટું જ્ઞાતિનું જમણ આપનારની તૈયારીમાં જરા કઢી બગડી હશે તો તેના પર હદ વગરના આક્ષેપો એ કરી નાખશે. સે રૂપિયા દાનમાં કે બક્ષીસમાં લેવા કરનારને સામે માણસ દશ રૂપિયા આપો તે તેને લોભી કે અભિમાનીની ઉપસંજ્ઞા આપી તેને બે ચાર ચેપડશે. સારા પ્રોફેસર જરા ઉિતાવળથી નોટ લખાવશે તો એની શીવ્રતા પર એ વાપ્રહાર કરશે. આવા દુનિયાને મિ છે. નકર શેડના સંબંધમાં પણ એ જ વાત જોવાય છે અને કોઈપણ સંસ્થાના ઈતિવાસમાં ઊંડા ઉતરતાં જણાશે કે એના વગરસ્વાર્થે કામ કરનાર કાર્યવાહક તરફ અને તેની સામે દુનિયા આક્ષેપના ગુલબાનો ઉડાવ્યા જ કરતા હશે.
તમે ઝાડની નજરે જુઓ. આપનારની નજરે જાઓ. જમાડનારની નજરે જુઓ. એ પથરા કે આક્ષેપ ફેંકનારની હકીકત ધ્યાનમાં રાખી ફળ આપવાનું બંધ કરશે ? એ ઉદારતાનું કહે લાવી લેશે? એ જમણું આપવાનું માંડી વાળશે ? કદી નહિ. આપનાર તે આપવાનો જ છે. નળ ઉપર ઉભા રહી ચકલી ફેવો કે પાણીના ઢગલા નીકળી જ આવશે. એના નળ પર પથરા માટે કે ઘણ મારો ; એને આપવાનો સ્વભાવ જ પશે છે, એટલે એ તો આપ્યા જ કરશે. આંબાને કેરી આવે ત્યારે એની ડાળો નીચી થાય છે. અને તે જેમ ફળ આવે તેમ એની નમ્રતા વધે જ જાય છે. સોનાને વધારે તપાવે તેમ તે વધારે વાનું થતું જાય છે તેમ પરોપકારી સજજનો આક્ષેપ થતાં વધારે ઉપકાર કરનારા થતા
છે. મધ હોય ત્યાં માખી આવે જ છે અને કેક માખીઓ ચટકાએ પણ મારે છે, છે તેથી પુ.પ મધ આપતું કદી બંધ થતું જ નથી. એ તો એની કસોટી જ છે. એમાં * 'માનો કે આક્ષેપકની વિવેકશક્તિ પર ગમે તેટલી ટીકા કરવામાં આવે તેની વાત જુદી જ

Page #22

છે કે on s none --
૦૦ ૦૪ 1605ee-૩ -
-- Se 4 ee eeee eee
જીવનસુધારાગ માટે ઉત્તમ
ધની વાનગી •••૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ - ---૦::૦૦=૦૦-c: ----- n૦૦૦૦૦તે સામાન્ય કરતાં પાક નિ:શ્વાર્થ પ્રેમ ઉરચ છે. તે કરતાં પણ ફરજનું યથાર્થ
ભાન અતિ ઉચ્ચ છે. ૨ અંતર'. મુખ ઉપર વધારે લક્ષ આપવું. તેને જ વધારે ખીલવવું કે જેથી સંસારનું
શાન સુખ મેળવતાં કાયમના મેસબ માટે અવકાશ મેળવી રોકાય. ૩ મિસ્ત્રી, પ્રમાદ, કરણ અને મધ્યસ્થતા એ ચારે ભાવના ધમની પ્રાપ્તિ, રક્ષા ને પુષ્ટિ માટે અપૂર્વ રસાયણનું કામ કરે છે. એથી દુ:ખ માત્ર દુર થાય છે અને
પતિમાં વૃદ્ધિ થવા પામે છે. યોગશાસ્ત્રાદિકમાંથી તેનું સવિસ્તર વર્ણન વાંચીવિચારી જીવનમાં ઉતારનારનું શ્રેય થાય છે.
ખરી મિત્રતા એટલે ગાંડ-જોડાણ. તે જે તૂટે તો તે મિત્રતા શેની કહેવાય ? પ પોતાની પત્ની પણ મિત્રવત્ એક જ અંગરૂપ છે, તેને વિચાર ભેગો જ આવે. ૬ માર એ છે કે સમજુ સહનશીલતાનું સેવન કરવું, સ્વાર્થ-ત્યાગને પાસે ને પાસે જ
રાખવા. આવી ઉત્તમ ભાવના જ દાંપત્ય અને મૈત્રીના યથાર્થ નમૂના ઉપજાવી શકે છે. ૭ શુદ્ધ પ્રેમ સુક્ષ્મ વિષયને અવલંબે છે અને ઉચ્ચ સ્થિતિ તરફ લઈ જાય છે. વળો
વધતાં વધતાં સૂક્ષ્મ વિષ ઉપરથી સર્વ જીવ તરફ સમદષ્ટિ રાખવા તરફ દેરી જાય છે. તેવી ચિ-લાગણી રાખવી એ સુનાનું કર્તવ્ય છે અને ભવ તરવાના અનેક કારણો
માંનું એક કારણ છે. ૮ વૈર્ય, હિમ્મત અને ખેતભર્યો પ્રયત્નથી અશક જેવા જણાતાં કાર્યો પણ શકય બને છે. કે દરેક માણસની એક પવિત્ર ફરજ છે કે પોતે પિતાને માટે તેમજ જગતને માટે કાંઇક કરવું જ જોઈએ. જે ન કરે તો તેને જે અન્યને શિરે પડે છે અને પોતે પૃથ્વીને.
ભારરૂપ ગણાય છે. છે . જે ફરજનું ભાન ભૂલાશે તે ઘાંચીના બળદની માફક એકની એક સ્થિતિએ રહેશે અથવા
છે, પણ આપનારને તે આપવું જ છે. અને આપીને રાજી થવું છે, એને પરના અન્ય દમાં જ મેજ માણવી છે, જનતા તે સામાન્ય ભૂમિકા ઉપર રહેશે, પણ ઉન્નત સ્થાને છે નન્ન બનેલ ફળવૃક્ષ પોતાનું ગૌરવ કદી છોડશે નહિ. એમાં એની મહત્તા છે. એનું ગૌરવ છે. મધ અને ફળે વધારે, અપાય તેટલું આપ, પથર પડે કે આક્ષેપ થાય તે પણ આમ આપવાથી ખૂટવાનું નથી અને પથ્થર પડવાના ભયથી અટકવાનું નથી.
People throw
tones only at trees with fruits on them."
( 18-12–36. )

Page #23

એક છે . ]
જીવનસુધારણા માટે બેધ. ના દિને ગમે છે. માટે જ ક માણસ પોતાના અને મા ઉન્નત કરવા નારા સામણી એકડી કરી જ એ અને આ પા તેમજ આસપાસના પ્રાંત ક કાવવી જે એ. મતાથી વિનયપૂર્વક અર્વની સાથે વર્તવું પણ તને અતિયોગ થાય તે બુરામતખરમાં ખપાએ. મનુષ્યને સત્યવાદ થવા કરતાં પ્રિયવાદી થવાનું વધારે ગમે છે કે
જેથી અન્યને ખોટું ન લાગે. પર સત્યના પાલનથી ધમનું રક્ષણ નહિ થાય તે શું સત્યના ઉલ્લંધનથી થશે ? નહિ જ.
બીજ માણસની પ્રીતિ ભળતું બોલવાથી કદાચ આપણી ઉપર થાય તો તે કેવી– સાચી છે ૧૩ સત્ય પણ પ્રિય અને હિતકર હોય તે જ વચન ઉચ્ચારવું, જેથી વેપનું અહિત
થવા ન પામે. ૧૪ પ્રિયનો આશ્રય કરી હિતકર ને સત્ય છોડી દેવાથી જ દેખાતે બધો દંભ પ્રવેશ પામ્યો છે. ૧૫ જરૂરી સગુણા ધારણ કરીને અન્ય જનને અનુકરણ યોગ્ય બને એવું આચરણ સેવવું. 1 ઊંઘ, આળસ ને ગા છે પ્રાપ્ત સમયનો સદુપયોગ કરવો. વખતની કિંમત સમજી લેવી. tછ યત્ન કરવો, પણ નકામી ચિન્તા કરવી તે ખરેખર આપણી ભૂલ છે. ઘણાં તે ભૂલના
ભોગ થઈ પડે છે. ૧૮ ઉદ્યમ તથા કુળ બને જુદી જ વસ્તુ છે. ઉદ્યમ આપણા હાથનું કાર્ય છે. ફળ અન્ય
નિમિત્તાધીન છે. કે મનુષ્યસ્વભાવના બે જુદી દષ્ટિવાળા વલણ છે. અમુક ભાગ સર્વ સ્થળે સારુ જ જોયા કરે છે, બીજને સર્વ = દુ:ખની જ કલપના થયા કરે છે. તેમાં કંઈ પણ ફેરફાર થઈ શકે
ખે પરંતુ તે તથા પ્રકારના ઉદ્યમથી થઈ શકે. છે જે કામ બતું હોય તેને મૂકી દેવુંતેમાં મેટાઈ કે માણસાઈ નથી. તેવી પડતી સ્થિતિ માંથી ઉચ્ચ સ્થિતિએ પાણી પ્રેમી વસ્તુઓને આણવી તેમાં અપૂર્વ બળ, સ્વાર્થ ત્યાગ
ને ધીરજની જરૂર છે. છે મોહનીકમ આપણને ભૂલ ખવરાવે છે. એ પ્રસંગે મિત્ર કે વિશ્વાસુ સાથીને ખપ પડે છે. રે એકબીજાના ધર્મ-કર્મ સામે આક્ષેપ કરી અંટસ વધારે ન જોઈએ. એકબીજાના સામાન્ય લાભ માટે કાંઈ કરવું હોય ત્યારે બધાએ ભેગા મળી કાર્ય કરવાની ખાસ જરૂર છે. કાંઈ જુદાઈનો અંશ હોય તેને કાપી નાંખી એક પ્રજાજન તરીકે બનવાની ખાસ આવશ્યકતા છે. તે વગર આર્યાવર્તાને આ સ્થિતિમાંથી ઉદ્ધાર કે શકય નથી. સંપના અભાવે થતી પધવડે સ્વાર્થીઓએ આપણને પાયમાલ કર્યો છે. એથી આપણે
નબળા પડ્યા છીએ એ સ્વતઃ સિદ્ધ છે. * પાનના એ શું શું કાર્યો કર્યાં છે ? તે જાણી તેમનું ઉચિત અનુકરણ કરવું એ જ
પ્રથમ કર્તવ્ય છે. પાના ડોહમાં કોઈ દિવસ ધમાં સમાયેલું છે એમ સમજવું નહિ, તેથી દેશહિત શિખો ને ચત કરે.
દતિશમ્

Page #24

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
[ આધિન “તત્ત્વ-નિશ્ચયાત્મક વચન સંગ્રહ” ૧ આત્મપરિણામની સવિશેષ સ્થિરતા થવા વાણી અને કાયાને સંયમ ઉપગપૂર્વક
કરો ઘટે છે. ૨ ત્રણે કાળમાં જે વસ્તુ જાયંતર થાય નહીં તેને શ્રી જિન દ્રવ્ય કહે છે. ૩. કોઈ પણ દ્રવ્ય પર પરિણામે પરિણમે નહીં. વપણાનો ત્યાગ કરી શકે નહીં. જ પ્રત્યેક દ્રવ્ય (દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવથી) પરિણામી છે. નિયત અનાદિ મર્યાદાપણે વર્તે છે. ૫ જે ચેતન છે તે કોઈ દિવસ અચેતન થાય નહીં, જે અચેતન છે તે કોઈ દિવસ
ચેતન થાય નહીં. જે આ જીવ (રાગ-દ્વેષાદિ ) વિભાવ પરિણામને ક્ષીણ નહીં કરે છે તે આ જ ભવને વિષે પ્રત્યક્ષ દુઃખ વેદશે. ૭ જે જે પ્રકારે આત્માએ ચિંતન કર્યું હોય તે તે પ્રકારે તે પ્રતિભાસે છે. ૮ વિષયાર્તાપણાથી મૃઢતાને પામેલી વિચારશક્તિવાળા જીવને આત્માનું નિત્યપાનું ભાસતું
નથી, એમ ઘણું કરીને દેખાય છે, તેમ થાય છે તે યથાર્થ છે; કેમકે અનિત્ય એવા વિધ્યને વિષે આત્મબુદ્ધિ હેવાથી, પિતાનું પણ અનિત્યપાનું ભાસે છે. ૯ વિચારવાનને આત્મા વિચારવા લાગે છે. શુન્યપણે ચિન્તન કરનારને આત્મા શૂન્ય લાગે
છે. અનિત્યપણે ચિન્તન કરનારને અનિત્ય લાગે છે. નિત્યપણે ચિન્તન કરનારને
નિત્ય લાગે છે. ૧૦ ચેતનની ઉત્પત્તિના કંઈપણ સંયોગો દેખાતા નથી તેથી ચેતન અનુત્પન્ન છે. તે ચેતન
વિનાશ પામવાનો કંઈ અનુભવ થતો નથી માટે અવિનાશી છે. નિત્ય અનુભવસ્વરૂપ
હોવાથી નિત્ય છે. ૧૧ સમયે સમયે પરિણામાન્તર પામવાથી ચેતન અનિત્ય છે. ૧૨ વ-સ્વરૂપને ત્યાગ કરવાને અયોગ્ય હોવાથી મૂળ દ્રવ્ય છે. ૧૩ સર્વ કરતાં વીતરાગનાં વચનને સંપૂર્ણ પ્રતીતિનું સ્થાન કહેવું ઘટે છે. કેમકે જ્યાં
રાગાદિક દોષને સંપૂર્ણ સ્ય હોય ત્યાં જ સંપૂર્ણ જ્ઞાન સ્વભાવ પ્રગટે છે. ૧૪ શ્રી જિનને સર્વ કરતાં ઉત્કૃષ્ટ વીતરાગતા સંભવે છે. ૧૫ સર્વ દર્શનની શિક્ષા કરતાં શ્રીજિનની કહેલી બંધ-મક્ષના સ્વરૂપની શિક્ષા જેa
અવિકળ-અબાધિત ભાસે છે તેટલી બીજ દર્શનની પ્રતિભાસતી નથી, અને જે
અવિકળ–અબાધિત શિક્ષા છે તે જ પ્રમાણસિદ્ધ છે. ૧૬ અન્ય સર્વ દર્શનમાં માનવા માત્રથી અધિકળતા ન કરે, જેનું પ્રમાણ વડે અવિકળેપર A હોય તે જ અવિકળ કરે.

Page #25

અંક છ મ ]. તત્ત્વ નિશ્ચયાત્મક વચન સંગ્રહ.
૨૪૧ ૧૭ સિદ્ધ આત્મા લોકાલે પ્રકાશક છે પણ લોકલાકેભ્યાપક નથી. એક તો સ્વરારીરની
અવગાહના પ્રમાણ છે. જે મનુષ્યદેહે સિદ્ધિ પામ્યા તે શરીરના બીજા ભાગે કણ તેના આત્મપ્રદેશનો ઘન થાય છે એટલે આત્મદ્રવ્ય લોકાલોકવ્યાપક નથી પણ લોકાલોકપ્રકાશક એટલે લોકલકત્તાયક છે. લોકલેકપ્રત્યે આત્મા જ નથી અને કલેક કંઈ આત્મામાં આવતાં નથી. સર્વે પોતપોતાની અવગાહનામાં સ્વસત્તામાં રહ્યાં છે. તેમ છતાં આત્માને
તેનું જ્ઞાન-દર્શન થાય છે. ૧૮ આત્માને અગુરુલઘુ ધર્મ છે. તે ધર્મને દેખતાં આત્મા સર્વ પદાર્થને જાણે છે, કેમકે
સર્વ દ્રવ્યમાં અગુરુલઘુ ગુણ સમાન છે એમ કહેવામાં આવે છે. ૧૯ વર્તમાન કાળની પેઠે આ જગત સર્વ કાળ છે. પૂર્વકાળે ન હોય તે વર્તમાનકાળે
તેનું હોવાપણું હોય નહીં. વર્તમાન કાળે છે તે ભવિષ્ય કાળમાં તે અત્યંત વિનાશ પામે નહીં. પદાર્થ માત્ર પરિણામી હોવાથી આ જગત પર્યાયાંતર દેખાય છે, પણ મૂળપણે તેનું સદા વર્તમાનપણું ( વિદ્યમાનપણું ) છે.
ઈતિશમ્
સુજ્ઞ તત્ત્વજિજ્ઞાસુ ભાઈબહેનોને લક્ષમાં લેવા યોગ્ય
કંઈક સાર-તત્ત્વ ૧ નિશ્ચય ધ્યાન-ધ્યાનમાં એકાગ્રવૃત્તિ રાખીને ઉત્તમ સાધક નિઃસ્પૃહ વૃત્તિવાન એટલે
સર્વ પ્રકારની ઈચ્છાથી રહિત થાય તેને પરમ પુરુષો નિશ્ચય ધ્યાન કહે છે, ૨ ભગવદ્ ગીતામાં અનેક સ્થાને પૂર્વાપર વિરોધ છે તે સૂક્ષ્મ અવલોકનથી
જણાઈ આવશે. ૩ પૂર્વાપર અવિધિ-વિરોધ વગરનું એવું દશન, એવાં વચન તે વીતરાગનાં જ છે. Yષદશનસમુચયની પ્રસ્તાવનામાં મણિભાઈ નથુભાઈએ લખી દીધું છે કે
હરિભદ્રસૂરિને વેદાન્તની ખબર ન હતી. વેદાન્તની ખબર હત તે એવી કુશાગ્ર બુદ્ધિવાળા હરિભદ્રસૂરિ જૈન તરફથી પોતાનું વલણ ફેરવી વેદાન્તમાં ભળત. ગાઢ મતાભિનિવેશથી મણિભાઈનું આ વચન નીકળ્યું છે. હરિભસૂરિને વેદાન્તની ખબર હતી કે નહીં એ મણિભાઈએ હરિભદ્રસૂરિને ધર્મ સંગ્રહણી ગ્રંથ જોયો હોત તે ખબર પડત. હરિ. ભદ્રસૂરિને વેદાન્તાદિ બધાં દર્શનેની (પાણી) ખબર હતી. તે બધાં દર્શનના પર્યાલોચનપૂર્વક તેમણે જેનદર્શનને પૂર્વાપર અવિરોધી પ્રતીત કર્યું હતું એ સૂક્ષ્મ અવલોકનથી જણાશે. પદર્શનસમુચ્ચયન ભાષાન્તરમાં દોષ છતાં તે ભાષાન્તર ઠીક કર્યું છે, તે સુફશુળ જાણકારવડે સુધારી શકાય તેમ છે. 4 વર્તમાન કાળમાં ક્ષયરોગ વિશેષ વૃદ્ધિ પામ્યો છે અને પામતો જાય છે એનું મુખ્ય કારણું બ્રહ્મચર્ય—પાલનની ખામી, આળસ-નિરુદ્યમતા અને વિષયાદિકની આસક્તિ છે. યોગ-નિવારણનો મુખ્ય ઉપાય બ્રહ્મચર્ય સેવન શુદ્ધ સાત્વિક આહારપાન અને નિયમિત વર્તન છે. (તેવા રોગીને ઉક્ત સુચના કરવી જરૂરની છે).

Page #26

થી જે ધર્મ પ્રકાર.
[ આધિન ૬ યથાર્થ જ્ઞાનદશા, સ ત્ય – શા અને ઉપરામ-દશા ( ત્યાગ- બે-પાયજાય
તે તે જે ખરા મુમુક્ષુ જીવ સત્પના સમાગમમાં આવે તે મા-બાપન શકે. ૭ જેમને ઉપદેશે તેવી ઉત્તમ દશાના અંગે પ્રગટે તેમની પોતાની દિશામાં તે તે ગુણો 'કવો ઉત્કૃષ્ટપણે રહેલા હોવા જોઇએ તે વિચારવું ગામ છે. અને એકાન્ત યાત્મક
અસંગત-કપોલકલ્પિત-મિથ્યા આગ્રહભર્યો જેમને ઉપદેશ હોય તેનામાં તેવી એક પણ દશા પ્રાપ્ત થવી સંભવિત નથી. સતપુરુષ-નાની મહારાયની વાણી પર્વ નવોત્મક વર્તે છે. ૮ તથા૫ પ્રત્યક્ષ સદ્દગુસ્યોગે અથવા કોઈ પૂર્વના દેઢ આરાધનથી જિનાજ્ઞા વથાર્થ સમજાય,
યથાર્થ પ્રતીત થાય અને યથાર્થ આરાધાય તે મેલ પ્રાપ્ત થાય એમાં સંદેહ નથી. ૯ જ્ઞાન-પ્રજ્ઞાએ સર્વ વસ્તુ જણીને પ્રત્યાખ્યાન-પ્રજ્ઞાએ પચ્ચખે તેમને પંડિત કહ્યા છે તે યથાર્થ છે. જે જ્ઞાન કરીને પરભાવ પ્રત્યેનો મેહ ઉપશમ અથવા ય ન થયો તે
જ્ઞાન અજ્ઞાને કહેવા યોગ્ય છે. અર્થાત જ્ઞાનનું લક્ષણ પરભાવ પ્રત્યે ઉદાસીન થવું તે છે. ૧૦ ઉચિત ક્રિયાને અનાદર કરીને એકાન્ત જ્ઞાનને મોક્ષસાધક માને તેને
મિથ્યાત્વી કહ્યા છે, તેમ સમ્યગ જ્ઞાનનો અનાદર કરી એકાંત કિયાને મોક્ષ સાધક
માને તેને પણ મિથ્યાત્વી કહ્યા છે. ૧૧ જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર અને તપ એ ચાર કારણ મોક્ષનો કહ્યાં છે તે સંયુક્ત બને,
અવિરોધપણે પ્રાપ્ત થયે, સર્વ કેલઇ કર્મને સર્વથા અંત કરી મોક્ષદાયક બને છે. ૧ર ભાવ-અધ્યાત્મની શૈલી–વસ્તુતત્ત્વ યથાર્થ સમજાયે પરભાવથી આત્મનિ.
નિવૃત્તિ કરવી તે ખરો અધ્યાત્મ માર્ગ છે. જેટલી જેટલી પરભાવથી નિવૃત્તિ થશે
પામે તેટલા તેટલા ખરા અધ્યાત્મ–માર્ગના સત્ય અંશ છે. ૧૩ મુદ્દગલસે રાતે રહે ” –પુદ્ગલ (પરભાવ) માં રક્તપણું (આસક્તિ ) તે મિયાત
ભાવ છે. અંતરાત્મપણે પરમાત્મ સ્વરૂપ ધ્યા-વીતરાગ ભાવે ભજે તો તે આમ પરમાત્મા થાય. ઇતિશમુ.
સ, ક, વિ.
પાણઆહારને ખુલાસો ચાર આહારની વ્યાખ્યામાં પણ આહારમાં પીવા યોગ્ય પ્રવાહી વસ્તુ પાણી, દૂ છાશ યાવત્ મદિર સુધાં કહેલ છે. પરંતુ દિવસના એકાસણા વિગેરેના પ્રત્યાખ્યાનમાં એક સણું કર્યા પછી, તિવિહાર ઉપવાસમાં અને રાત્રિના તિવિહારના પચ્ચખાણમાં છે પાણીયારની છૂટ છે તેમાં શુદ્ધ અચિત્ત કે સચિન જળ જે સમજવું. તેમાં બીન પ્રી પદાર્થની ફુટ સમજવી નહીં. તેમાં પાણી સિવાય બીજી કોઈ પણ પ્રવાહી વસ્તુ તે પ્રત્યાખ્યાન ભાગે એમ સમજવું.

Page #27

પ્રભાવિક—પુરૂષા અંતિમ રાજર્ષિ
मजं विसय कसाया, निद्दा विगहा यं पञ्चमी भणिया ।
( ૭ )
एए पञ्च पमाया,
जीवं पाडंति संसारे ॥ १ ॥ आर्यदेशकुलरूपबलायुबुद्धिबन्धुरमवाप्य नरत्वम् । धर्म-कर्म न करोति जडो यः, पोतमुज्झति पयोधिगतः सः ॥ २ ॥ “હે ભવ્ય જીવા! પ્રાતઃકાળથી આરંભી નિશાકાળની છેલ્લી ઘટિકા ચાને નિદ્રાના સ્વાંગમાં ચક્ષુ મીંચતાં પંતના કલાફામાં વધુ નહિં તે છે પાંચ ક્ષણના વિરામ પ્રાપ્ત કરી, એકાદ વાર પણ તમે ગે વિચાર કર્યો છે કે– સંસારમાં જીવા ર્યકારણે અમર્યાદિત કાળ સુધી પરિભ્રમણ રી રહ્યાં છે ? અથવા તે! સસારમાં
મા જાતની રૂલામણી કરાવનાર કઈ સ્તુએ છે ? ’
‘શું એ વાત મહત્ત્વની અને વિચારદીય નથી ? મહાનુભાવા ! સમજી રખા કે, સંસારમાં લાંબા સમય પર્યંત વાને દબાવી રાખનારા જો કોઇ પણ ત્રુઓ હાય તા તે નિમ્ન પ્રકારના પંચ આંતરિક શત્રુરૂપી હત્યારાઓ છે.
‘મદ-વિષય-કષાય-નિદ્રા અને સ્વસ્થા એ એના નામેા છે. પ્રાપ્ત થયેલ
વસ્તુની સુંદરતા કે ઉત્કૃષ્ટતા વિચારી અહંકારી બનવું-ગર્વ થી કુલાઇ જવુ એનુ નામ મદ. તેના ગેાત્ર (કુળ), જાતિ, રૂપ, ખળ,તપ, ઋદ્ધિ, વિદ્યા અને ઐશ્વર્ય -આ આઠ મુખ્ય પ્રકાર છે. કુળના મદ કર નાર એક સમયના મરિચી કેવી વિટ બનાના ભાજન થયેા ? એના પ્રત્યક્ષ અનુભવો હું પોતે તમારી સામે જ છું. ઋદ્ધિને મદ કરનાર એક વખતના રાજવી દશા ભદ્ર નુ પેલા બેઠા. મદના માઠા વિપાક સારુ આ કરતાં વધુ ઉદાહરણની આવશ્યકતા છે ખરી ?
:
વિષય તા વિષ કરતાં પણ ભૂંડા અને ‘ક્ષય ’ કરતાં પણ અતિ ભયંકર, એક જ વેળા પ્રાણના અ ંત વિષભક્ષણથી આવે, પ્રયાગદ્વારા એમાંથી પણ જીવડા ખેંચી જાય; પણ નાગપાસમાં બરાબર સાવી મારી, મીઠી છુરીની ગરજ સારનારા આ પાંચ ઇંદ્રિયાના ત્રેવીશ વિષયા તા એક બે ભવ નહિં પણ સંખ્યાબંધ ભવા પર્યંત આત્મા સાથે ચેટી રહી
વારંવાર એને પંચત્વ પમાડી રહ્યાં છે ! અધેાગતિનું ભાજન બનાવી રહ્યાં છે !
*
ક્ષયનું દરદ જીવલેણ ગણાય, પણ એક જ ભવ માટેનું; પરંતુ વિષયમાં લેવાયેલ આત્મા ભવાના ભવા સુધી

Page #28

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
[ આકિ
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકારા. એની મલામાંથી છૂટવા નથી પામતા. સમશે મહાત્માઓ અને કેવળ નિવાર હોશે હોશે મુગ્ધ બની પિતાના હાથે જીવન જીવનારા સંતા પણ એનું જ પિતાને બંધન વધુ મજબૂત કરે કારમી અસરથી મુક્ત નથી હોતા. અરે છે, તે પછી ક્ષય જેવા મહારોગથી એ દ્રવ્ય કે વિલાસના સાધનમાં તે રે વધુ દારૂણ ગણાય જ.
કુટ્ટિની ભલે નાચ નચાવી રહી હોય પણ ચાર કષાય એ તો ખરેખર સંસાર, આત્મકલ્યાણના હેતુભૂત ધર્મકરણી ? રૂપ વિશાળ મકાનના અતિ મજબત તપઆચરણમાં જ્યારે એના દર્શન થાય પાયા સમાન છે. સારીયે સંસારી મહે છે ત્યારે તે એના બહુરૂપી પણ પર લાત એના પર જ નિર્ભર છે. એ જ્યાં તિરસ્કાર છૂટે છે. હાલ્યા ત્યાં આને કકડભૂસ થતાં જરા પાંચ પ્રકારની નિદ્રા અને ચાર પણ વિલંબ ન સમજ. એના નામોથી પ્રકારની વિકથા છે કે આગળના ત્રણ ભાગ્યે જ કોઈ અજ્ઞાત હશે. ક્રોધ-માન- જેટલી દારૂણ ન ગણાય, એમ છત માયા અને લોભ. એ સંભારતાં અને એના સાથી તરિકેના ગૌરવને ભારે એ ચંડાળ ચોકડીના દારૂણ કર્તકે યાદ તેવી તો ખરી જ. જે ચેતતા ન રહ્યું
તે તે પીઠ પાછળ ઘા કરતાં રે કરતાં ભલભલાના હૃદય કંપી જાય તેમ છે. મહારાજાના એ ત્રણ પત્રિોએ માત્ર વિલંબ ન કરે. આત્માને બેભાન અને માયા ત્રિીએ સારાયે વિશ્વમાં
છે , જેવી હાલતમાં રાખી એ પોતાનું કાઈ એવી તે ભીષણતા-ભયંકરતા અને
કાઢી લ્ય. નિદ્રા ને વિકથા રૂપ પ્રમી ભયાતુરતા વિસ્તારી મેલી છે કે એનાથી
બેલડીમાં તે હરકોઈ આત્મા ઓછા
* અશે ફસાયેલે જ છે. એમાંથી બચવા ગમે તેવા મહારથીઓ પણ ધ્રુજી ઊઠે છે!
સારુ સતત જાગૃત રહેવાની જરૂર મા અરે ! મૂળ પર લીંબુ ઠેરવનારા અને કે
એનો સદુપયોગ કરી લેવાનું દૃષ્ટિબિન સમરાંગણમાં વારંવાર વિજયશ્રી વરનારા એક વાર નિશ્ચિત કરી લેવાય તે પ પ્રવર મહારથીઓ કે પ્રબળ સુભટો પણ એ યુગલની ધાસ્તી રાખવાનું કારણ એના મીઠા પાશમાં ફસાઈ જાય છે કે હે ભવ્ય જીવો! આ પાંચ પ્રકાર જેથી એને તાગ પણ શોધ્યા જડે પ્રમાદ સંસારમાં દરેક જીને પાડે તેમ નથી. માયા ડાકિનીને તે ખરેખર છે એમ યથાર્થ પણે સમજી લ્યો. એમ કઈ વિચિત્ર સ્વભાવની વ્યંતરી જ બચવાના સાધનોનો સધિયારો સમજી લ્યો. તે જોતજોતામાં એવી તો તમને આ દેશ, ઉત્તમ કુળ, 1 અદૃશ્ય રીતે આત્મામાં પ્રવેશી જ. સુંદરતા, એગ્ય શક્તિ, દીર્ઘ આમ અ જમાવી દે છે કે એનાથી સારાસાર સમજવાની બુદ્ધિ, સેડ * સારી આત્માઓનું તે શું કહેવું પણ બન્ધવર્ગ અને મનુષ્યપણું પ્રાપ્ત છે

Page #29

અજ્ઞાાતર પુર્વા-મામ રાજ૧૧.
* ' **]
એને પૂર્ણ લાભ ઉડાવી હ્યા. ઉપ રક્ત સામગ્રીને સર્ચાળ ધર્મકરણીમાં ઋતુકૂળતા આપે છે. અનાર્ય દેશોમાં કે ટકા કુળામાં ધ એ કઇ ચીડીયાનું છે? એ પણ જીવા જાણતા નથી.
२४५
નામ
સાકથી પણ અતિ સીડી વાણી શ્રવણ કરીને પઢામાંથી સંખ્યાળ ધ માનવી ઊભા થયા. ચરમ તીતિ શ્રી મહાવીરદેવ સમક્ષ જાતજાતના વ્રત-પચ્ચખ્ખાણ ગ્રહણ કરાયા. કેટલાકે મંગોની હીનતા કે અશક્ત દેહ ને અલ્પતા સંસારને સદાને માટે લાત મારી, સંયમરૂપી કલ્પવૃક્ષની શીળી છાયામાં વસવાના નિરધાર જણાવ્યેા. સાગ પર નજર રાખી, કોઇ કોઇને તરતજ પવિત્ર દીક્ષાના દાન કરાયા, જ્યારે બાકીના સારું પચમુષ્ટિ લેચ કરતાં પૂર્વે -ભાગવતી દીક્ષા આપતાં પૂર્વ-માતા-પિતા યાને વિલની સંમતિ માટેની ખાસ આવશ્યકતા વિચારવામાં આવી.
આયુષ્યવાળા જીવા ધર્મ પામ્યા છતાં શુ આચરી શકતા નથી. બુદ્ધિને દુરુપયોગ કરીને કે ભ્રાતૃગણમાં કલેશની હુતાશન પ્રગટાવીને સાચે જીવન વિષ્ણુ માડી નાંખનારા કયાં આપણી નજર બહાર છે ? તિર્યંચા ધારે તે પણ કૃત્ય તેમનાથી દોઢસા ગાઉ દૂર છે! વળ માનવ જિંદગીને જ એ અનુકૂળતા શ્રી છે. એમાં જ્યારે ઉપરેાક્ત સાધનાની વિપુળતા હાય તેા પછી કા આત્મા ગભાગીહાય કે જે ધર્મ ન સેવે? એવા યોગ મળ્યા છતાં પ્રમાદ કરનારની દશા કિનારે સુંદર વહાણુ માજીદ છતાં સાગર ાર કરવા સારુ સમુદ્રમાં ભુસકા મારવા જેવી મૂર્ખાઇ કરવા ખરાખર છે. ભુસકેા રી સાગર જેમ ન તરાય તેમ ઉપરની અનુકૂળતાઓને લાભ ન લેવાય તે! આ વન નિષ્ફળ જ જાય. એવું અવળું કાર્ય શુભ્ર આત્મા તો ન જ કરે. એમ થાય 1 પછી ચેતન અને જડ વચ્ચે ફેર શે ? “ તેથી જ મહાનુભાવા ! ‘સાંભળ્યાનું વિરતિ યાને યથાશક્તિ ગુણ ગ્રહણ ી દોષને ત્યજવામાં છે એ વાત વગર અવધાવી લઇ મનુષ્ય જન્મને ફી કરવા ઉજમાળ થશે.”
તરતજ નરેશ ઉદાયને ઊભા થઈ, હસ્તદ્વય જોડી નમ્ર સ્વરે પ્રભુશ્રીને ત્યાગજીવનરૂપી સુંદર ને મનારમ વિટકામાં પ્રવેશવાને સ્વ મનેરથ જણાવ્યા અને પેાતે રાજકાર્ય ના ભાર અન્ય શિરે સેપી એ સંબધી સર્વ તૈયારી કરી લેય ત્યાંસુધી વીતભયપટ્ટણના એ ઉદ્યાનમાં સ્થિરતા કરવાની વિન`તિ કરી. શ્રી મહાવીર દેવને તે એ જ જવાબ હતા કે ‘ એક સમય માત્ર પણ પ્રમાદ ન કરશે.’
રાજવીની ચિરકાળ સંચિત આશા નવપલ્લવિત થવાના સુયોગ કમાડ ઠાકવા લાગ્યા. એના હર્ષના પાર ન રહ્યો ! ભાણેજને પોતાની ગાદી પર સ્થાપન કરી સત્વર પોતે રાજકાજના ભારથી મુક્ત મની પ્રભુહસ્તે દીક્ષિત થયા.

Page #30

૨૪
“ નવાઘર અભય ! એ ઉદયન તે હું પાત આજે હાર સમક્ષ મારું વન વર્ણવી રહ્યો છું. હવે માત્ર એક જ પ્રસંગ! સસારના સબધ કેવા છે એ પર એક જ સર્ચ લાઇટ ફૂંકવ!પ પ્રયાસ ! !
શ્રી જૈન ધર્માં પ્રકાશ.
64
.
હકદાર પુત્રને રાજ્ય ન સોંપતા બ્લેનના પુત્રને રાજ્ય આપ્યું ને હું ચાલી નીકળ્યેા. કર્મ તેાડવા સારું જાતજાતના તપ આરંભ્યા. એકદા પારણાથે હું એ જ વીતભયપટ્ટણની ભાગોળે આવી ચઢ્યો ! અહા ! માનવની કેવી લેાલુપતા ! એ જ ભાણેજે રાજ્ય પાછુ માંગવાની કુશકાએ મને આહારમાં વિષદીધું ! સગાઇ ને ઉપકારના એ રીતે બદલા વાગ્યે ! ! એ તા મારા સુભાગ્યે અચાનક દેવસાનિચ્ચ મળી ગયું અને વિષની કારમી અસરથી હું મચી ગયા, નહું તે આરંભ્યા અધવચ જ રહેત ! પ્રભુ શ્રી મહાવીર દેવના વચને · સૈા સ્વાર્થના સગા છે. કાઇ કાઇને સાચુ પ્રિય નથી. સ`સાર અસાર છે. સંસારી સમાગમ તે! પંખીના મેળા કે મુસાફરના સાથ સમેા છે.’ તે ત્યારથી મારી છાતીમાં પથ્થરના શિલાલેખ સમ કેતરાઇ ગયા છે. એ જ દીપિકાની રોશનીથી આજે હું મારા જીવનને ઉજવાળી રહ્યો છુ. અભયકુમાર બોલ્યા-‘મહાત્મા! મારા જેવા ઉપાધિમાં રચ્યાપચ્યા રહેનાર જીવને
,,
[ આધિ
આપની આવનકડાણી માર્ગદ ભામિયાની ગુજ સારશે. આપ જીવનમાંથીજ મારા જીવનસૂત્રની ગુરુ વાયેલી આંટી ચુતરાં ઉકલી જાય પિતાશ્રી બિંબિસાર સમક્ષ જ્યાં પ્રત્રજ્યા વાત રજૂ કરું છું ત્યાં એક જ અ ધરવામાં આવે છે કે— પહેલાં મને સંયમ સ્વીકારવા દે, પછી ત્હારી વા અગર હું અને તું સાથે જ શ્રી વીર ્ શિષ્યા બનશુ’ રાજર્ષિ ! મને પિતાશ્રીને સસારાસક્તિ જોતાં એમાં તથ્ય ન દેખાતું; પણ વડીલના વચનમાં શંકા કરાય ? આજ્ઞાપ્રાપ્તિ વિના ધાર્યું થાય? પણ આપની કધનીએ હૃદયના ઉઘાડી નાંખ્યા છે. પ્રભુ શ્રી વર્ધમાન સ્વામીએ આપને અંતીમ રાજિષ ક છે એટલે હવે આ ભવમાં શ્રેણિક ઋષિ અને એ અસંભિવત છે. જોડતાં સત્ય દેખાઇ ચૂક્યુ છે. એ પ્ર પિતાશ્રીનુ ઉચિત ધ્યાન ખેંચવા ફરજ બજાવ્યા વિના હવે બીજો આ પણ નથી.'
કે
આ પ્રમાણે કહી વંદના કરી મંત્રીને અભય સિધાવી ગયા. રાજષિ ઉદષ કૈવલ્ય પામી સિદ્ધશિલાવાસી અ ત્રીજા ગુચ્છકનુ રાજવી મનુષ્યનું એ ચેક પુષ્પ પૂર્ણતાને પામ્યું. ચામ તાટ-ઉદયન રાજિષનું અવસાન તેમના ભાણેજ કેશી રાજાના વિષપ્રયાગથી જ થયું કે તેણે ત્રણ ચાર વાર દહીં સાથે વિષે આપ્યુ. દેવ થયેલ પ્રભાવતીએ એ ત્રણ વાર હરી લીધું. વાર પ્રમાથી વણ ન હતાં તે વવાળુ દહીં લેવાતાં પ્રાણ ગયા તેથી ક્રોધ પામી પ્રભાવતી દેવ થયેલ છે એ લ ી ીતભય નગરી કરી દીધી. જુઓ ! ક્રોધનું પરિણામ ! ત

Page #31

XIURETANO TRATAMIEZIMUMAPIGODNIE MULTIDOBLADIMEX IKUNGAN ANTONI X3
આરોગ્ય વિષે થોડી સુચના ZUALNA TAIZAINALDIKONIDEST MULIAHONUMIDEX İNANANANDEZ શારીરિક સર્વ રાતિની જનેતા એક માત્ર નિદ્રા છે. ઘસઘસાટ આવેલી નિદ્રા ઘણા સમયના થાકને હરી લઈ, શરીરને હલકું કુલ જેવું બનાવી દે છે, તેથી પૂર્ણ નિદ્રા લેવી એ આરોગ્ય માટે જરૂરી છે. આનો અર્થ કાઈ એમ ન કરે કે આળસુની માફક પથારીમાં પડ્યા રહેવું અથવા દિવસ રાત સુઈ રહેવું. એમ હોય જ નહીં, પરંતુ કહેવાનો મતલબ એ છે કે તેના સમયે–રાત્રિના સમયે નિરાબાધપણે–સ્વપ્નાદિ દોષ રહિત-અખલિતપણે આવેલી નિદ્રા ખૂબ જ શાન્તિપ્રદ હોય છે અને એવી નિદ્રાની તે મનુષ્ય માત્રને જરૂર હે છે; માટે ઘસઘસાટ ઊંઘ આવે તેમ કરજો. જે ધ અપૂર્ણ થઈ હશે, તો તેની અસર મળને કબજીયાત કરવામાં, માથું દુ:ખવામાં, શરીર ભાંગવામાં, સુસ્તી રહેવામાં થશે. આ સર્વ થાય ત્યારે તે કામ પડતા મેલીને પણ શાંતિ મેળવવા માટે નિદ્રાદેવીને ખોળે જજો.
ખરી નિદ્રાને પલંગ કે ગાદલા-રજાઈની જરૂર નથી હોતી. તે તે ગમે તે સ્થાનમાં પણ તેના ઈકને નિદ્રસ્થ કરી દે છે. શરીરના સર્વ ધર્મો ત્યારે સુષુપ્ત અવસ્થામાં પરિણમે છે અને એ રીતે અપૂર્વ તાજગી પછી મનુષ્ય નવા કામ માટે તૈયાર થઈ શકે છે. - . જેને નિદ્રા સાથે અવજોગ-વૈર હોય અર્થાત જેને નિદ્રાદેવી સુસાધ્ય ને હેય, નિદ્રા જેનાથી રીસાણી હોય તેની તંદુરસ્તી માનજે કે જોખમમાં છે.
ખાસ કરીને ચિંતાતુરને નિદ્રા સુસાધ્ય નથી હોતી અને નિદ્રાદેવી વશિભૂત થયા વિના શરીરરૂપ ઘડીયાળના સર્વ ચકો અનિયમિત રીતે-ઉલટ સુલટ ગતિ કરે છે, તેથી આરોગ્યચાહક ચિતાને ભાવિ ઉપર છોડી દઈ શાંતિની પ્રાપ્તિ અર્થે નિદ્રાને ભજવી જોઈએ..
જે ઉત્તમ પ્રકારે આરોગ્ય જાળવવું હોય તે કદી પણ ક્રોધ નહીં કરવાનો નિશ્ચય કરવા પડશે. ઘણાને નવાઈ લાગશે કે ભલી, તન્દુરસ્તીને અને ક્રોધને શું સંબંધ છે ? માધાન આ રહ્યું.
પ્રિય ભાઈ ! નીચેના પ્રશ્નના જવાબ આપશે ? ક્રોધ વખતે મુખ લાલચોળ થઈ જાય છે ? ધિ વખતે ને રક્તવણું થાય છે ? ક્રોધ વખતે શરીર કંપવા માંડે છે ? ક્રોધ વખતે મરવા-મારવાની વૃત્તિ થાય છે ?
ઉપરના પ્રશ્નોનો જવાબ નકારવાચક છે તે જાણજો કે શરીરને કલાકો સુધી બેચેન 1:વનાર–નિષ્ક્રિય કરનાર–શિથિલ બનાવનાર એ સર્વ બાબત છે.

Page #32

૨૩૮
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
[ આધિન ઉ. કોધ કરીને એક માતા તુરતજ પોતાના બાળકને ધવરાવવા બેઠી અને થોડી જ વારમાં એ નાજુક અંગ્યું ત્યુ પામ્યું. આ વાત તમે જાણો છો ? એ એક બનેલી બીના છે. અને એમ થવામાં મુખ્ય કારણ માતા ઉગ્ર કોધ છે, કારણ કે કોધથી સમગ્ર શરીરમાં તીવ કેર વ્યાપી જાય છે. એવા વિષમય દુધનું પાન કરનાર નાજુક બાળક કહે, કઈ રીતે જીવી શકે ?
ક્રોધના અનેક કડવાં ફળ તો હોય જ છે પણ અત્રે આપણે તેની સાથે આરોગ્ય પૂરતો સંબંધ જેવા માગીએ છીએ. મતલબ કે–તન્દુરસ્તીને ખૂબ જ હાનિકત એવા ક્રોધને ઘટમંદિરમાં કદી પણ પ્રવેશ કરવા ન દેવા માટે સાવચેતી રાખવી ખાસ જરૂરી છે. ચોરને ન પેસવા દેવા માટે ચોકીદાર રાખનાર આ મહાચરને અટકાવવા કશું પણ નથી કરતાં એ કેવું આશ્ચર્યજનક છે ? અલબત્ત આ કાર્ય મુશ્કેલ તો છે જ તે પણ તે માટે મક્કમ લક્ષ હોય–આંતરચોકી હેય તે કાળાંતરે પણ ફેર અવશ્ય પડી શકે છે, તેથી ઉત્તમ આ ઈચ્છકે શાન્તિને સર્વદા સેવવી. (એમ કરવાથી તેને પ્રતિપક્ષી ક્રોધ વિદાય લઈ જ લેશે–એક સ્થાને એ બન્નેનું અસ્તિત્વ અસંભવિત છે.)
ડાબે પડખે સૂવાનો નિશ્ચય કરે. જો કે શરૂઆતમાં એથી કંટાળો જરૂર આવશે, પરંતુ રોજના અભ્યાસે તે અસાધ્ય નથી; પછી તો જમણે પાસે કે સીધા સૂવાનું મન જ નહીં થાય. ડાબે પડખે સૂવું એ તન્દુરસ્તી માટે જરૂરી છે.
ખૂબ ખૂબ ચાવીને ખાવાનો નિશ્ચય કરે, એમ કરવામાં પણ શરૂઆતમાં કંટાળો આવશે, પરંતુ તેના ફાયદા આગળ એ કંટાળો કાંઈ બીસાતમાં નથી. દાંતનું કામ હાજરી પાસે કરાવવાથી જઠર થાકી જાય–પાછું પડી જાય–મંદગતિવાળું બને એમાં શું નવાઈ છે ? તેથી ખૂબ ચાવીને ખાવું અને એમ કરીને જઠરનું કામ સરળ કરવું એ આરોગ્ય માટે પ્રથમ પદે આવે તેવી આવશ્યક બાબત છે.
શરીરને તન્દુરસ્ત રાખવું હોય, બળવાન બનવું હોય, કાન્તિ–તેજ મેળવવા ભાવના હોય, ગરુડ જેવી તિક્ષ્ણ દષ્ટિ વધારવી હોય, એવા એવા અનેક ફાયદા મેળવવા હોય તે મનુષ્ય સર્વદા તૈલ મર્દન કરવું જોઈએ. પ્રાચીન ઋષિ મુનિઓ-આયુર્વેદાચાર્યો વિગેરેએ તે વિષયમાં ખૂબ લખ્યું છે–તૈલ મર્દનના અનેક ફાયદાઓ બતાવ્યા છે. જેમ જેમ એ બાબતમાં વધતા જશે તેમ તેમ ફાયદે વધતે જશે. કહ્યું છે કે– ખવર્ધન
એ સૂત્ર અનુભવીઓનું કહેવું છે. વળી તૈલાભંગ માટે આગળ વધીને એટલે સુધી કહેવાયું છે કે
घृतात् श्रेष्ठतमं तैलं, मर्दने न च भोजने ॥

Page #33

અંક ) મે !
આરોગ્ય વિષે થોડી સુચના અથાત–ભાજનમાં નરો, રિતુ મનમાં તે વીના કરતાં પણ ગુણમાં તે વધી જાય છે. આટલું જાણ્યા પછી જ તમ વિતંત્ર સગવડવાળા છે અને ખચિત જ લાભાકાંક્ષી છે તે તૈલ મર્દન ચાલુ કરી તેના અનેક લાભ ઉઠાવા.
ઉષ્ણ ઋતુમાં શાતિ અર્થે લેક કેલ્વીક હાઉસમાં જઈ, ઠંડી સોડા-લેમન–ગુલાબસરબત-જા-રાસબરી–આઇસક્રીમ-આઇસવોટર વિગેરે ઠંડા પીણાઓ પીએ છે; પણ એ કૃત્રિમ ઠંડી વસ્તુઓ જકરને કેટલું ઠંડું બનાવે છે તેનો વિચાર કેટલા મનુષ્યો કરતા હશે ? ખરી રીતે તે જઠરને પ્રદિપ્ત કરવાની જરૂર હોય છે તેને બદલે તેથી વિપરીત ક્રિયા-જઠરને ઠંડુ બનાવવાની ક્રિયા પૈસા દઈને કરવામાં આવે છે એ કેટલું હાસ્યજનક છે ? આપણી એ જિવાના રસિકપણાની સજા આખરે આપણે જ ભોગવવી પડે છે એ ન ભૂલવું જોઈએ. એવી વસ્તુઓથી જઠરને નુકશાન થવા ઉપરાંત દાંત અને પેઢાઓને પણ બહુજ ઉંડી ઈજા થાય છે. પરિણામે અકાળે દાંત પડવા માંડે છે. (અતિશય પાન ચાવવાથી પણ દાંતને ખૂબ નુકશાન થાય છે, એ પાનરસિકોએ બેંધી રાખવું જોઈએ. )
સારાંશ કે આરોગ્યના દકે ઉપર દર્શાવેલા કૃત્રિમ ઠંડા પીણાઓનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. તેને સ્થાને શાંતિદાતા અને અનેક ગુણોની ખાણ, મૃત્યુલોકનું અમૃત-છાશનું સેવન કરવું. તેના માટે કહ્યું છે કે –
તન્ન ડુમન્ ! છીશ તો ઇન્દ્રને દુર્લભ છે. છાશથી શાંતિ મળવા ઉપરાંત તે જઠરને તેજ કરે છે. ગાયના દહીંની બનાવેલી, થોડું નિમક અને ધાણાજીરૂ નાખેલી ઠંડી છાશ પીવી એ મૃત્યુલેકનું અમૃત પીવા સમાન ઉત્તમ છે.
સવાર સાંજ માથા પર અને આંખો ઉપર ઠંડું પાણી રેડવાથી મગજને તાજગી રહે છે અને આંખોને ઠંડક રહે છે. સ્નાન વખતે મસ્તક પર ગરમ પાણી ન નખાય તેવી સાવચેતી રાખવી, કારણ કે મગજના સ્નાયુઓને તેથી નુકશાન થાય છે. ઠંડા જળવડે સ્નાન કરવાથી શરીરમાં સકુતિ આવે છે.
આરોગ્ય વિષેની આ સૂચનાઓ જે વાંચકોને ઉપયોગી થશે તે લખ્યું સાર્થક થયું માનીશ. અસ્તુ.
રાજપાળ મગનલાલ હેરા.
નેટ –આરોગ્યના વિષયને અહીં સ્થાન આપવાનો હેતુ એ છે કે –આરોગ્યવાળા ન જ ધર્મસાધન, તપ, જપ વિગેરે સારી રીતે કરી શકે છે અને તેનું ચિત્ત ધર્મડામાં સ્થિર રહે છે, માટે આ શરીરને ધમયતન સમજી તેના આરોગ્ય માટે સાવચેતી
–તંત્રી.

Page #34

૫૦
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
મનન કરવા લાયક વાગ્યે
સવાલ—સાથી મીડી ચીજ કઇ ? ઉત્તર-ગરજ સ. ફતેહ શામાં છે ? ઉ. પાતાને જીતવામાં
સ. સૌથી સારી સલાહ આપનાર કોણ ? ઉ. આપણા આત્મા સ. કિંમતીમાં કિંમતી વસ્તુ કઇ ? . આબરૂ સ. ભયંકર ભય કેાના ? ઉ. દુષ્ટ કીના
સ. કેાની સાથે લડવું ? ઉ. પેાતાની ખરાબ લાગણીએ સાથે
સ. ભૂલ કેાની કાઢવી ? ઉં. પેાતાની
[
આભિન
સ. શું કરવું ? ઉ. સારાં કામેા કે જેથી આત્મહિત થાય
સ. શું વિચારવું ? . કેટલાં પાપ કર્યાં તે
સ, મેાત કરતાં ભયંકર એવી કઇ વસ્તુ છે ? ઉ. દુષ્ટ ક(અ. કે.)
મુનિરાજ શ્રી ચરણવિજયજીના સ્વવાસ
આ ચારિત્રપાત્ર, ગુરુભક્તિપરાયણ, શાસનસેવારસિક, જ્ઞાન-ધ્યાનમાં સદાદ્યમી મુનિરાજના વડાદરાખાતે ભાદ્રપદ શુદ્ધિ ૧ રવિવારે સ્વર્ગવાસ થયા છે. એમની અંતસમયની ભક્તિ શ્રી વડાદરાના શ્રી સ`ઘે બહુ શ્રેષ્ઠ રીતે ઉત્સવપૂર્વક કરી છે,
એમના જન્મ સં. ૧૯૬૧ માં થયા હતા અને દીક્ષા ભાવનગર ખાતે સં. ૧૯૭૭ માં પરમ પૂજય પ્રવર્તક મહારાજશ્રી કાંતિવિજયજીને હાથે થઈ હતી. આચાર્ય મહારાજશ્રી વિજયાન દસૂરીશ્વરના પરિવારમાં એ એક કિંમતી રત્નતુલ્ય હતા, આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિના જમણા હાથ જેવા હતા. એએશ્રી વિજયવલ્લભસૂરિના શિષ્યના શિષ્ય હતા, પરંતુ આચાર્યશ્રી સાથે જ વિચરતા હતા અને તેમના દરેક કાર્યોંમાં અવલંબનભૂત હતા. શ્રી ખ ભાતખાતે વ્યાધિ ઉદ્દભવતાં વડાદરે લઇ જવામાં આવ્યા. ત્યાં અનેક સુજ્ઞ વૈદ્યો તેમજ ડાક્ટરોએ ભક્તિપૂર્વક સારવાર કરી, પરંતુ પરિણામે તે સારવાર સફળતાને પામી નહીં.
એ મુનિરાજ સરળ, શાંત, અનુભવી, દીર્ઘદૃષ્ટિવાળા અને શાસનને શેશભા તેવા હતા, પર ંતુ કાળની વિષમતાથી એવા ઉત્તમ મહાપુરુષના અભાવ થયા છે. જૈન શાસનને પણ તેમની ખામી જણાય તેમ છે, પરંતુ ભવિતવ્યતા ખળવાન હાવાથી જે બને તે સહન કર્યે જ છૂટકા છે.
આત્માનંદ જન્મ શતાબ્દિના મહેત્સવ પ્રસંગે વડાદરામાં પણ તેમણે વિશે ભાગ લીધેા હતા તેમજ આત્માનઢ શતાબ્દિ અકને વિશેષ ઉપયોગી હતા માટે પણ પૂરતા પ્રયત્ન કર્યા હતા. અમે એમના આત્માને શાંતિ ઇચ્છીએ છીએ

Page #35

૦૦૦૦૦૦-૦૦vans, bounte
|pararoope...-----વહટ-ય
કૃ ત ન
( જે પના કરેલા ઉપકાર લે તે
2૦૦૦૦૦૦૦૦
0000000200aans
કૃતશ્રીના ત્રણ ભેદ છે: ૧ ગૃહકૃતજ્ઞી, ૨ પરકૃતજ્ઞી, ૩ ધમ કૃતઘ્ની. તેની વિસ્તારથી સમજણ નીચે પ્રમાણે:
(૧) ગૃહકૃતઘ્ની—માતા-પિતાએ બાળક અવસ્થામાં ઘણી મહેનતથી ઉછેરીને મોટા કર્યાં. શીયાળા, ઉનાળા, વર્ષાઋતુ વિગેરે કાળમાં અનેક પ્રકારે રક્ષણ કર્યું, યુવાન થયા પછી તે માતાપિતાના ઉપકાર ભૂલી જવા, તેમના પ્રત્યે દ્વેષભાવ કરી જુદા થવું, તેમના અવિનય કરવા, કડવાં વચન કહેવાં, તેમને દુ:ખ દેવું, ોભાવ રાખવા, વળી માતા-પિતા ન હેાય અને અન્ય કુટુંબી જનાએ નાનપણમાં અનેક પ્રકારની ખાવાપીવાની, સુવા-બેસવાની, જ્ઞાન આપવાની(ભણાવવાની), વસ્ત્રાભૂષણાદિની સગવડ કરી આપીને અનેક પ્રકારે રક્ષા કરી, એમ માન્યુ હોય કે ‘ એ મોટા થયે અમારી સારસ ંભાળ લેશે, અમારી વૃદ્ધાવસ્થામાં ચાકરી કરશે, અમારુ પાલન--પાષણ કરશે, આજ્ઞા માનશે, અમને વડીલ માની સેવા ઉઠાવશે, અમારા કરેલા ઉપકારને નહિ ભૂલે, છતાં જ્યારે યુવાન થઈ કમાણી કરવાની શક્તિ આવી ત્યારે જેમણે પાલણપાષણ કરેલ અને શક્તિ પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરેલ તે કુટુબીજાને ભૂલી જાય અને તેમને દુ:ખી કરવામાં પ્રવર્તે તે ગ્રહકૃતઘ્રી.
(૨) પરકૃતજ્ઞી—કાઇ પરાયા માણસે આપણને ભૂખ્યા દેખી અન્ન આપ્યુ, નગ્ન દેખી વસ્ત્ર આપ્યાં, રાજગાર વિનાના દેખી રાજી આપી, ધન વિનાના જાણી ધન આપ્યુ, રાગી દેખી દવા આપી નિરોગી કો-એવી રીતે અનેક પ્રકારે મદદ કરી સુખી કર્યા. પછી શુભ કર્મના ઉદયથી પાતે શક્તિવાન થયે ત્યારે પોતાની ઉપર કરેલા ઉપકારને ભૂલી જઈ તેના જ પ્રત્યે દ્વેષ કરે—તેની સામેા પડે–તેને હેરાન કરવાના પ્રયત્ન કરે તે પરકૃતઘ્ની.
(૩) ધ કૃતઘ્ની—મહાન અજ્ઞાની દેખી, પાપ કરતા જોઇ, પરભવમાં નરકે જશે એમ જાણી, કોઇ ધર્માત્મા દયાભાવથી આપણને અજ્ઞાનથી છેડાવીને જ્ઞાન આપે, પાપકર્મ થી ખચાવી ધર્મના રસ્તા બતાવે, લેાનિઘ્ર આચારથી છે।ડાવે, શુભ આચારમાં પ્રવતાવે, મનમાં એમ ઈચ્છે કે—આ જીવ સુખી થાય તા કીક, તેથી સારાં નિમિત્તો મેળવી ઊંચે રસ્તે ચઢાવે. પછી પેાતાને સારું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું, માસ્ત્રનું રહસ્ય જાણ્યું, પાંચ માણસમાં પૂછાતા થયા એટલે અભિમાન આવ્યુ નાન ખ'ડિત થવાના ભયથી જેની પાસેથી જ્ઞાન મેળવ્યુ, મેાટી પદવીને પામ્યા

Page #36

હાલના વિજ્ઞાન જેવું અજ્ઞાને આ જગતમાં બીજું કેાઈ નથી
આ વાકય વાંચતા વાચકને આશ્ચર્ય ઉપજ તેમ છે પરંતુ તમાં આવેલા વિજ્ઞાન શબ્દથી હાલમાં સાયન્સને અગે થયેલી અનેક પ્રકારની શોધ-રેલવે, મેટર, સ્ટીમર, એપ્લેન વિગેરે સમજવાના છે અને અજ્ઞાન શબ્દથી તે તે સાધનોથી થતા પરિણામેાનું-મનુષ્યાના વિનાશનુ અજાણ પણું-વિચાર રહિતપણું અથવા છતી આંખે નહીં દેખવાપણું-આંખમીંચામણી કરવાપણું છે તે સમજ વાનું છે; કારણ કે ખરું અજ્ઞાન જ તે છે.
૧. જ્યારે નવી શેાધને અંગે રેલવે રારૂ થઇ નહાતી ત્યારે આપણે બીજા વાડનાથી દેશ-પરદેશ જતા-આવતા હતા અને આપણા વેપાર-વ્યવહાર ચાલતા હતા. તેમાં વર્ષ આખરે વાહનેાધી થતા મરણની સંખ્યા કેટલી હતી ? અત્યારે રેલવે થયા પછી તેના અકસ્માત વિગેરેથી મનુષ્યની સંખ્યા કેટલી મરણ પામે છે તેના આંકડા મૂકો ને પછી વિચારે કે કદી રેલવેથી બીજે ફાયદા થાડે ઘણે અંશે થયા હોય પરંતુ મનુષ્ય જાતિના મરણની પાસે તે લાભ શું હિસાબમાં છે ?
૨. જ્યારે મોટરકાર શરૂ થઇ નહેાતી ત્યારે પણ આપણા વેપાર વ્યવહાર ઘોડાગાડી, બળદગાડી વિગેરેથી ચાલતા હતા. તેમાં વર્ષ આખરે મનુષ્યજાતિના મરણે! કેટલા થતા હતા ? અત્યારે મેટરના અકસ્માતેાથી દરરેાજ એકંદર મરણ કેટલા થાય છે અને વર્ષ આખરે કુલ સંખ્યા કેટલી થાય છે? તેના આંકડા મૂકા ને પછી વિચાર કરો કે મેટરે લાભ કેટલે કર્યા ને હાતિ કેટલી કરી ? આ હાનિ જેવી તેવી નહીં પણ આપણા બંધુ તરીકે ગણાતા અનુધ્યેાના મરણરૂપ છે તે લક્ષ્યમાં રાખશે.
તેને તેમજ પોતાની પૂર્વ સ્થિતિને ભૂલી જઇ પાતાની ઉપર ઉપકાર કરનાર પ્રત્યે દ્વેષભાવ કરે, તેને હલકા પાડવાની વૃત્તિ કરે, પાતે નહાન્ જાણકાર છે એક અન્યને મહાવે અને પોતાને જ્ઞાન આપનાર પ્રત્યે અભાવ કરે તે ધમ કૃતઘ્ની.
ઉપર જણાવેલા ત્રણે પ્રકારના કુલ્લાં મહાપાપી ગણાય છે. માટે કૃત પણાને કે તરવા યોગ્ય છે. પોપટલાલ સાકરચંદ શ

Page #37

અંક
સ
હાલના વિજ્ઞાન જેવું બીજું કોઇ અજ્ઞાન નથી.
૨૫૩
૩. એરપ્લેન નહાતા કાર થયા ત્યારે પણ આપણા વ્યવહાર તા ચાલતા જ હતા પરંતુ તેમાં મનુષ્યજાતિના મરણની વાત નહોતી. અત્યારે એરોપ્લેન કેટલાક બળી જાય છે, કેટલાકી જાય છે, કેટલાક પરસ્પર અથડાઇને નાશ પામે છે, તેમાં મનુષ્યજાતિના કેટલા મરણા થાય છે ? જરા નેત્ર મીંચી ન રાખતાં આંખ ઉઘાડીને ઝુએ, પછી તમને ગમે તેમ કરો. એમાં કાંઇ આગ્રહનું કામ નથી.
૪. જ્યારે નાની કે મોટી અથવા જંગી સ્ટીમરેશ નહેાતી ત્યારે વહાણ વિગેરેથી પણ વેપાર-રાજગાર ચાલતા હતા. અત્યારે એક ર્માની હરિફાઇથી જંગી સ્ટીમરા બનાવવા લાગ્યા છે. તેમાંની કેટલીએ સ્ટીમરે! આખી ને આખી સેંકડા તેમજ હજારો મનુષ્યા સાથે જળશરણ થાય છે, તેમજ સ્ટીમરને તળીએ જઈને એબ મૂકવાની પણ નવી શેાધ થઇ છે, તે પણ કેટલીએ લશ્કરી સ્ટીમરોને તે સંખ્યાબંધ મનુષ્ય સાથે નાશ કરે છે. આને એક દર સરવાળા મૂકાય તા ખબર પડે.
૫. એરાપ્લેન થયા માદ ઝેરી ગેસની નવી શેાધ કરવામાં આવી અને તેને પરિણામે એરપ્લેનદ્વારા આકાશમાં રહીને ઝેરી ગેસ નીચે ફેંકી લાખા મનુષ્યાના પ્રાણ લેવામાં આવે છે. ઇટાલીએ કરેલા એબિસિનિયા ઉપરના અસહ્ય જુલમ તાજો જ છે કે જેને બીજા રાજ્યે છતી આંખે નિવારણ ન કરતાં જોઇ રહ્યા ને કેટલાક રાજ્યે તેા રાજી પણ થયા. આવી આવી નવી શેાધેાની કેટલી હકીકત લખાય ? હું તેા એવી હકીકતના પૂરા જાણનાર પણ નથી, પરંતુ મને ખાત્રી થઇ છે કે જેટલી નવી શેધા થઇ છે તે બધી-એક પણ અપવાદ સિવાય મનુષ્ય જાતિના ઘાર સંહાર માટે જ થઇ છે,
અત્યારે આ હકીકત અટકી શકે તેમ નથી, એ તા હજુ આગળ વધનારી છે, પરંતુ તેવી શેાધાના વખાણ કરનારાઓ કે જેમાં જૈન બધુએ પણુ હોય છે તેઓ કાંઇક આંખ ઉઘાડે અને એવા પાપકાર્યની શરૂઆત પાતે તે ન કરે, ન કરાવે અને કરનારના વખાણ ન કરે એવા શુભ ઇરાદાથી આ કું લેખ લખવામાં આવ્યા છે. જૈન શાસ્ત્ર બતાવેલા ૧૫ કર્માદાનના ત્યાગમાં યંત્રપીલન કર્મ'માં આના સમાવેશ થઇ શકે એમ મારું માનવુ છે.
આવી મનુષ્ય-હત્યાએથી જેમના હૃદય કંપી ઊડતા હાય તેએ આ ત્રંબધમાં આ લેખને પુષ્ટિ આપવા પાતાની લેખિનીના ઉપયોગ કરશે એવી હું આશા રાખું છું.
કુંવરજી

Page #38

મ કક: ce
& eA A
છે. 8
3
sc૮૦૦ ૨૯ccc e-002
-- 0, 000,
કાર, ,
ક
,
cરદoo t ;
;
; &
”
0
, ; 00°°°°300°° ૬ ક.
0 ,
“
.200
-S
e -
e
શ્રી ભાવનગર શ્રી જૈનધર્મ પ્રસારક સભાનો રિપે ( [ સં. ૧૯૯૨ ના ચૈત્ર શુદિ ૧ થી સ. ૧૯૯૩ ના છે છે ફાગણ વદ ૦)) સુધીને ૫૬ મા વર્ષને ] છે
જનરલ કમિટિ આ સભામાં ગયા વર્ષ આખરેક પેટ્રન, ૩૦૬ લાઇફ મેમ્બર, ૧૩૯ પહેલા વર્ગના, બીજા વર્ગના ને ૧ ઓનરરી કુલ ૪૫૮ સભ્યો હતા તેમાં ગુજરી ગયેલા તથા ફી ન આવવાથી કમી કરેલા તે બાદ કરતાં અને નવા થયા તે ઉમેરતાં વર્ષ આખરે ૩ પેટૂન, ૩૧૩ લાઇફ મેમ્બર, ૧૨૯ પહેલા વર્ગના મેમ્બર, ૬ બીજા વર્ગના મેમ્બર ને 1 ઓનરરી માર કુલ ૪પર રહ્યા છે, તેમાં ૩૧૮ બહાર ગામના ને ૧૩૪ ભાવનગરની છે.
૧ શેઠ માણેકલાલભાઈ મનસુખભાઈ અમદાવાદ ૨ સર કીકાભાઈ પ્રેમચંદ
મુંબઈ ૩ શેઠ નાગરદાસ પુર્ષોત્તમદાસ રાણપુર
મેનેજીગ કમિટિ
પ્રમુખ ૧ શા. કુંવરજી આણંદજી.
ઉપપ્રમુખ ૨ ૨. રા. જીવરાજભાઈ ઓધવજી મંત્રી
ઉપમંત્રી ૩ ગાંધી અમચંદ ઘેલાભાઈ ૪ મહેતા ચૂનીલાલ નાગરદાસ
ખજાનચી ૫ કા નેમચંદ ગિરધરલાલ

Page #39

હું શો. ગુલાબચંદે ણ ૬૮
શેઠ નાનચઢ કુવરજી
9
૮ શા. જીવરાજ રા
હું શેઠ ટાલાલ નાનચઢ 1૦ પી. ચૂનીલાલ દુર્લભજી
૫૫
સભાસદો
11 શા. પાનાચંદ ખુશાલ ૧૨ વારા પરમાણંદ તારાચદ ૧૩ શા. પેપટલાલ સાકરચંદ ૧૪ શા. વિઠલદાસ મૂળચ ંદ ૧૫ શા. ફતેચંદ ઝવેરચંદ
૧૬ શા, નાનાલાલ હિરદ
પ્રસ્તુત વમાં મળેલી મિટીંગામાં થયેલા કામકાજના સાર
૧ સંવત ૧૯૯૨ ના જેઃ શુદિ ૧૦ મેનેજીંગ કમિટ
૧ ત્રીજા માળમાં કરેલી એડી સબધી ખર્ચ મંજુર કર્યા.
'
બે મેમ્બરાના વિનતિપત્રો મંજુર કર્યાં.
૨ સ. ૧૯૯૨ ના જેડ વિદ ૧૪ મેનેજીગ કિમિટ
૨ વેચાણ સુકા રાખવાના કબાટમાં રંગ રીપેરની જરૂર જણાતાં તેને માટે રૂ।. ૧૦૦) સુધીના ખર્ચ કરવાની મંજુરી આપવામાં આવી.
૩ સ. ૧૯૯૨ ના અશાડ વદ ૮ મેનેજીગ કિમિટ
૧ ચાર નવા મેમ્બરેાના વિનતિપત્રો મન્નુર કરવામાં આવ્યા.
રે શ્રાવણ શુદિ ૩ ની વર્ષગાંડ શીહાર જને ઉજવવાને, ત્યાં પૂજ ભણાવવાના તે સર્વે સભાસદે નું સ્વામીવચ્છલ કરવાના કાયમ પ્રમાણે ડરાવ કરવામાં આવ્યા.
૩ સદરહુ કાર્યં માટે સબ કિમિટ નીમવામાં આવી.
૪ સ’. ૧૯૯૨ શ્રાવણ શુદિ ૧૧ મેનેજીગ કિમિટ
ત્રણ નવા મેમ્બરાના વિનતિપત્રા મજુર કરવામાં આવ્યા.
સં. ૧૯૯૧ ના ચૈત્ર શુદિ ૧ થી સ. ૧૯૯૨ ના ફાગણ વિદ ૦)) સુધીને હિસાબ ને રિપોર્ટ વાંચી બતાવવામાં આવ્યા. ખર્ચ ઘટાડવા માટે કેટલીક ચર્ચા ચાલી. પરિણામે શ્રાવણુ વિંદે ત્રીજે જનરલ મિટીંગ બોલાવી તેમાં રિપોર્ટ તે હિસાબ રજૂ કરી પસાર કરાવવા તેમજ ખર્ચ સંબંધી ચર્ચા કરવાનું રાખ્યું.
૫ સ. ૧૯૯૨ ના શ્રાવણ વદ ૩ જનરલ સભા
- ૧૯૯૧ ના ચૈત્ર સુદ ૧ થી સ. ૧૯૯૨ ના ફાગણ વિદ ૦)) સુધીને રિપોર્ટ તે બે ર૯ કરવામાં આવ્યે તે મંજુર કરી છપાવીને બહાર પાડવા કરાવ્યું,

Page #40

ર સદર મિટે ન ચાતાં બે કાવે કરવામાં આવશે. (૧) લાઇફ મેમ્બરની છ આતાની રકમ સભાનો કાન એ જ કલા છે ,
ચાલુ વર્ષથી સભાના મકાનખાતે વ્યાજ ઉધારવું બધાં ને ભાડું જમે કરી નહીં. સભાના મકાનનું ભાડું ઉપજે તે લાફ મેમ્બર્ન ફી ખાતાની રકમને
વ્યાજ બદલ સભાસદોની ફી ખાતે જમે કરવું. (૨) વ્યાજખાતામાં ટેટે આવે છે તેથી હવે પછી શ્રાવણ શુદિ ૩ ની સભા
વર્ષગાંઠ ખાતાનું વ્યાજ ટકા જ લેખે ચડાવવું. દ સં. ૧૯૨ ના પ્ર. ભાદ્રપદ શુદિ ૧૩ જનરલ સભા
ભાઈ શ્રી કુંવરજી મૂળચંદ જેમણે સભાનું સેક્રેટરી પાવું ઘણા વર્ષો સુધી કર્યું છે તેને મીરખાતે પ્ર. ભાદરવા શુદિ ૯ મે ગુજરી જતાં તે સંબંધી દિલગીરી દર્શાવવા જનરલ સભા મળી. તેમાં દિલગીરીને ઠરાવ કરી તેમના કુટુંબ ઉપર દિલાસ પત્ર મોકલવા ઠરાવ્યું,
૭ સં. ૧૯૨ ના બીજા ભાદ્રપદ શુદિ ૭ જનરલ સભા
શેઠ પ્રેમચંદ રતનજી કે જેઓ બહુ વધી સભાના ઉપપ્રમુખ હતા તેઓ બીટા ભાદ્રપદ શુદિ ૪ શનિવારે પંચત્વ પામતાં તે સંબંધી દિલગીરી દર્શાવવા જનરલ સેક મેળવવામાં આવી તેમાં દિલગીરીને ઠરાવ કરી તેમના કુટુંબ ઉપર દિલાસ પત્ર મોકલવા ડરા
૮ સં. ૧૯૨ ના આસો વદિ ૧૩ સરક્યુલર કાઢીને બે વિનંતિપત્રો સંબંધી મેનેજીંગ કમિટિને અભિપ્રાય મેળવવા આવ્યો ને તે વિનંતિપત્રો પસાર કર્યા.
૯ સં. ૧લ્સ ના કર્તિક વદિ ૧૩ ઉપર પ્રમાણે સરકયુલર કાઢી અભિપ્રાય મેળવી બે વિનંતિપત્રો પસાર કર્યા.
૧૦ સં. ૧૦ ના માગશર વદિ ૧૪ ઉપર પ્રમાણે સરકયુલર કાઢી અભિપ્રાય મેળવી ત્રણ વિનંતિપત્ર પસાર કયાં.
૧૧ સં. ૧૩ ના માહ વદિ ૦)) ઉપર પ્રમાણે સરકયુલર કાઢો અભિપ્રાય મેળવી ત્રણ વિનંતિપત્રો પસાર કર્યા.
૧૨ સં. ૧૯૯૪ ના ફાગણ વદિ ૧૨ મેનેજીંગ કમિટિ મેળવવા સરયુલર કાઢો પર કર ન થવાથી કાર્ય ન થયું ફાગણ વદિ ૧૪ શે સરકયુલર કાઢી અભિ મેળવીને પણ વિનંતપત્ર પસાર કરે :
ઉપર પ્રમાણે મળેલી મિટિંગ ને અને કલર . . .

Page #41

સભાનું નાણા પ્રકરણી ખાતું રંગ ખાતુ સમજવા માટે નાના નાનખાનાના અંબના એના ખાતું, જૈન ધર્મ પ્રકાશ ખાતું, જૈન ધર્મ પ્રકાશના હાંસલ બનું, સભાની લાઈબ્રેરી બાતું ને વ્યાજ ખાતું તથા સભાસદોની ફી ખાતાના અંગના સભાસદોની એ ખાતું, લાઈફ મેમ્બરની ફી ખાતું, સાધારણ ખાતું, વેણુ શુદિ ૩ ની વર્ષગાંઠ ખાતું, કાર્તિક સુદિ ૬ ના સ્વામીવલ ખાતું અમજવાની એટલે કે તે ખાતાની અર્વક ને ખર્ચ જાણવાની જરૂર છે. તેમજ સભાની માલેકીનું મકાન ખાતું સમજવાની પણ જરૂર છે તેથી તે તમામ ખાતાના ઉપજ-ખર્ચની ફકત ટૂંકામાં આપવામાં આવી છે.
૧ સભા ખાતું
જમે બાજુ ૧૧૬પાક્કા બુક વેચાણના હાંસલ વિગેરેના જમે થયેલામાંથી કમીશન, ખર્ચ, ઘટ
વિગેરેની રકમ બાદ જતાં રહ્યા તે. રક્ષાને લાઈબ્રેરી ખાતે ભેટ આવેલી બુકના તથા ફાઈલ વિગેરેના ૧૩ના કાર્તિક શુદિ ૧ મે તથા શુદિ પામે જ્ઞાન સમીપે આવ્યા તે ૧૫ના ખાતાં માંડી વાળ્યા તેના દબા પરચુરણ રકમ જમે આવ્યા તે
૧૪૮૦
ઉધાર બાજુ મુનિરાજ શ્રી આત્મારામજી મહારાજની શતાબ્દિ પૂજા ભણાવ્યાના
અધાં ખર્ચના. ૨૨) મુનિરાજ શ્રી વૃદ્ધિચંદજી મહારાજની જયંતિ નિમિત્તે પૂજા ભણાવ્યા
સંબધી ખર્ચના. કાન્ત કાર્તિક શુદિ ૬ઠે સભાની ઓફિસમાં જ્ઞાનપાસે પૂજા ભવ્યાના ખર્ચને 'પન્ના લાઈબ્રેરી માટે માસિક, ન્યૂસપેપર તથા ગ્રંથમાળાના પુસ્તકના
લવાજમના તથા કિમતના સાધુ સાધી વિગેરેને તથા પાઠશાળાઓને ભેટ આપેલી બુકોના શ્રી ઉજમબાઈકન્યાશાળાને વાર્ષિક ગ્રાંટના શ્રી વૃદ્ધિચંદજી જૈનશાળાને વાર્ષિક ગ્રાંટના શ્રી વૃદ્ધિચંદજી સામાયિકશાળને વાર્ષિક ગ્રાંટના સભાના મકાનના તથા વખારના વીમાના

Page #42

૧૨૩ વખાર ભાડાના. મને : ન દિન ૧૦ ના બીજા નવામાં આવે
પરીક ઇલેકટ્રીક બત્તીના બચના અધ ભાગના ૧૧લાના પિસ્ટેજ સંબધી પ્રચના
રા લેણાના ખાતા માંડી વાળ્યા તેના ૬૮રાળી વ્યાજના આપવા પડ્યા તે
૨૭)ના પરચુરણ અનેક બોબતના ખર્ચના ૧૮૭૧)
ઉપર પ્રમાણે ખર્ચ માંથી આવકની રકમ બાદ કરતાં રૂા. ૩૯૦ળાતો નો ટેટે પડવાથી આ ખાતે બાકી દેવા રૂા. ૧૪પટલાદા હતા તેના રૂા. ૧૪૧લ્લાના દેવા રહ્યા છે.
૨ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ ખાતું
જમે બાજુ ૨૦૮લા શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશના લવાજમના બે વર્ષના વેલ્યુ કરવાથી આવેલા
તથા મનીઓર્ડર વિગેરેથી આવેલા તે મેમ્બરોને ભેટ આપેલ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ પુ. પર ના ૧૩૫) ભાવનગરના મેમ્બરે ૧૩૫ ના દ. ૧) લેખે
૩૯દા બહારગામના મેમ્બર ૩૧૭ ના દ. ૧ લેખે ૧લાજા જેન પંચાંગના વેચાણના આવ્યા તે
૨૦) જાહેર ખબર બે ચામણીના દ. ૧૦) મુજબ ૨૬૬૧)
ઉધાર બાજુ ૮૦૪) શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ પુ. પર ના ફારમે ૬૪ ના છપામણના દર ૧૨ ૪૦પા કાગળના-રોયલ ગ્લેઝના રૂ. ૩રપાત્રો તથા રૂા. ૮૦) આર્ટ પેપ
૬૪ો ફારમ ૬૪ ને મુફ તપાસવાના દર રૂા. ૧ ૪૩૦માત્રા પિટેજ ખર્ચના વેલ્યુ સુધાંતના ૩૪ જેને પંચાંગના છપામણ તથા કાગળના મળીને ૨૧ બ્રાઉનપેપરના, રેપર છપામણના તથા કાર્ડ છપામણના રિલાયા પરચુરણ ખર્ચના
૫૩૧૫
૧૭૮૨l-l.
ગયા વર્ષમાં બાકી લેણી રૂા. દાળ ડતા તે -ધાંત રૂા. ૨૦૦૯ *

Page #43

૨૫૯
તેમાંથી જ બાજુના રૂા. ર૬૬૧) બાદ કરતાં બાકી રૂા. ૮૦ લેતા રહ્યા તે શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશના હાંસલ ખાતે ઉધારી વળ્યા છે.
૩ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશનું હાંસલ ખાતું આ ખાતે દેવી રકમ હતી પરંતુ ગયા વર્ષના યુબીલી અંકના ખર્ચની રકમ ઉધરવાથી રૂા. રજા લેણા રહ્યા છે, તેમાં ઉપરના રૂા. ૮) વધતાં કુલ રૂા. રહૃાા લેણા થયા છે.
૪ શ્રી વ્યાજ ખાતું આ ખાત માસ ૧૩ ના વ્યાજના જુદા જુદા ખાતાના જમે કયો તે રૂ. ૬૮૭ા ઉધયાં તેમાં રૂા. ૫)ના સેવીંગ બેંકમાંથી વ્યાજના આવ્યા તે બાદ જતાં રૂા. ૯૮રા લેણા રહ્યા તે સભા બાત ઉધારી વાળ્યા છે.
૫ સભાની લાઇબ્રેરી ખાતું આ ખાત રૂા. ૮૭૫૫ ના લેણા હતા. ઉપરાંત રૂા. ૧૪જાતા નવી ખરીદ કરેલી બુકેના ઉધયા અને રૂા. રાછાના ભેટ આવેલી બુકના ઉધયો. કુલ રૂ. ૪રાજ ઉધરતાં રૂા. ૯૧૭૯)ના લેણા થયા છે તેની વિગત– ર૭૪૯ના વર્ગ ૧ લો-ધર્મ સંબંધી બુકે ૨૮૦૦ ક૨વા વર્ગ ૨ –સંસ્કૃત બુકો
૨૪૨ ર૬૭ના વર્ગ ૩ –નીતિ સંબંધી બુકે ૨૪૬૫
૪૨૦ વગે ૪ થે-લખેલી પ્રતા ૧૩ર૪ વર્ગ ૫ મો-માસિકની ફાઈલ ૬૫૩ ૧૮પાક વર્ગ ૬ ઠે–અંગ્રેજી કે
૧૧૬ ૧૪૦૪ વર્ગ ૭ મે-છાપેલી ધર્મ સંબંધી પ્રતા ૭૧૫ ૧૭૯)ના
૭૦૫૪ ૬ સભાસદોની ફી ખાતું.
જમે બાજુ કાત્ર વાર્ષિક મેમ્બરની ફીના વસુલ આવ્યા તે
મકાન ભાડાના (લાઇફ મેમ્બરની ફી ખાતાના વ્યાજ બદલ) રાત્ર
ઉધાર બાજી 1) નકર પગારના નીચે પ્રમાણે—
૪૫૫) કારકુન મોહનલાલ મગનલાલના માસ ૧૩ ના દર ૩પ) ર૬૦) કારકુન રતિલાલ મૂળચંદન માસ ૧૩ ના દર ૨૦)

Page #44

૨૬૦
:૩૦) કા. ન્યાલચંદ નરોત્તમના માસ ૧૩ ના દર ૧૦) ૧પ૬) ક. ગંભીરદાસ જગજીવનને માસ ૧૩ ના પેનશનના દર ૧૨) ૨૬૦) પંડિત જગજીવનદાસ પિોપટલાલને માસ ૧૩ ના દર ૨૦)
શ્રી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળામાં ભણાવવાના ૧૨૯૧) પદ પાણી ભરામણના તથા પરચુરણ કામ કરાવવાના માસ ૧૪ ના પ૩૧ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ સભાસદોને ભેટ આપ્યું તેના
ઉલ્દી બહારગામના મેમ્બર ૩૧૭ ના દર ૧ મુજબ
૧૫) ભાવનગરના મેમ્બર ૧૩૫ ના દર ૧) મુજબ પર)= ઇલેકટ્રીક લાઈટના ખર્ચના ભાગ અરધાના ૨૬)= પિસ્તાળીશ આગમની પૂજાની બુક મેમ્બરોને ભેટ આપી તેના ૨૦) પંડિત જગજીવનદાસના પગાર સંબંધી સં. ૧૯૯૦ ની સાલની ભૂલના ર૬)=ા લેણાના ખાતા માંડી વાળ્યા તેના ૨૮=ા પરચુરણ ખર્ચના ૩૪ાત્ર સાધારણ ખાતે લેણી રહેલા માંડી વાળ્યા તે ૨૦૩૬–
ઉપર પ્રમાણે ઉપજમાંથી ખર્ચ બાદ કરતાં રૂા. ૯૫)ને વધારો પશે તે બાકી દેવા રૂ. ૩૬લ્લા હતા તેમાં ઉમેરતા રૂ. ૩૭૯૪ દેવા થયા છે.
૭ લાઈફ મેમ્બરની ફી ખાતું. આ ખાતે જમે આવેલી રકમની વિગત– ૫૧) શા અમૃતલાલ હઠીસંગ.
ધુળીઆ ૫૦) શા. દુલભદાસ માવજી.
ભાવનગર ૨૫) શા. દુલભદાસ વલ્લભદાસ ૨૫) દેશી દલીચંદ પુરુષોત્તમ.
બેટાદ ૫૦) શા. છોટાલાલ હીરાચંદ.
ભાવનગર ૨૫) શા. ફતેહચંદ ઝવેરભાઈ. ૨૫) શા. મોહનલાલ જગજીવન. ૨૫) શેઠ નાનચંદ કુંવરજી. ૨૫) શા. દેવચંદ દુલભદાસ. પ૦) શા. અમરચંદ કુંવરજી. પ૦) શેઠ હરિદાસ સભાગ્યચંદ. પ૦) શેઠ જગાભાઈ કેશવલાલ.
અમદાવાદ ૨૫) પરી ગોવિદજી કેશવજી.
ભાવનગર પ) શા. નાનાભાઈ દીપચંદ.
મુંબઈ
વેરાવળ

Page #45

૨૬૧ ૨૫) પરી મણિલાલ ખુશાલચંદ.
પાલણપુર ૨૫) ગાંધી અભેચંદ ભગવાનદાસ.
ભાવનગર ૨૫) ગાંધી ડાયાલાલ વનમાળી. ૨૫) શા. હરગોવિદ ઉમેદચંદ. ૨૫) શા. વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ ૬૨૬)
આ ખાતે રૂા. ૨પ૭૬૮ દેવા હતા તેમાં ઉપર પ્રમાણેના રૂા. ૬૦૬) ભળવાથી રૂા. ર૬૩૯૪ દેવા થયા છે.
આ ખાતાની રકમ સભાના મકાનમાં જ રેકેલ હોવાથી મકાનભાડું આ ખાતાને હિસાબે સભાસદોની ફી ખાતે જમે કરેલ છે.
- ૮ સાધારણ ખાતું આ ખાતે રૂ. ૩૧ દેવા હતા. તેમાં રૂા. દદાજ ઉધરતાં રૂા. ૩ાા લેણા ઘયા તે સભાસદોની ફી ખાતે ઉધારી વાળી આ ખાતું ચૂકતું કર્યું છે.
૯ કાર્તિક શુદિ૬ ના સ્વામીવચ્છળ ખાતું આ ખાતે રૂા. પ૩પાતા દેવા હતા અને રૂા. ૩૦) વ્યાજના જમે કયા, કુલ રૂા. પપાસા થયા. તેમાં કાર્તિક સુદિ ૬ ના ચા ટીફીન ખર્ચના રૂા. ૨૭ ઉધરતાં રૂા. ૫૩છાદિ દેવા રહ્યા છે.
૧૦ શ્રાવણ શુદિ ૩ ની સભાની વર્ષગાંઠ ખાતું આ ખાતે રૂ. ૪૨૫૭) દેવા હતા અને વ્યાજના રૂા. ર૬૩) જમે થતાં રે. ૪૫૨) થયા તેમાં શ્રાવણ શુદિ ૩ ની વર્ષગાંઠના ખર્ચના રૂા. ૧૮લતા ઉધરતાં રૂા. ૪૩૩વાલા દેવા થયા છે.
૧૧ સભાના મકાન ખાતું આ ખાતે શેઠ નાગરદાસ પુરુષોત્તમ-રાણપુર નિવાસી તરફથી મળેલ રૂ. પચીશ હજારની આર્થિક સહાય બાદ જતાં રૂા. ૨૪લ્પલાતા લેણ હતા. તદુપરાંત ૧૫૭ના મકાન રીપેરના તથા નવા કામના ઉધરતાં રૂ. ૨૫૧૧૭ ના લેણુ થયા છે.
સભાના ઠરાવ પ્રમાણે આ ખાતે વ્યાજ ઉધાર્યું નથી અને ભાડું જમે નું નથી ભાડાની રકમ લાઈફ મેમ્બરની ફી ખાતાના વ્યાજ બદલ ગણીને ક્લાસદોની ફી ખાતે જમે કરેલ છે.
ઉપર પ્રમાણેના ૧૧ ખાતાની હકીકત જાણવાથી સભાની નાણા સંબંધી સ્થિતિ ન શકાશે. બાકી એકંદર સ્થિતિ આ સાથે આપેલા સરવૈયા ઉપરથી સમજી શકાશે.

Page #46

さ
૬૨
સંવત ૧૯૯૩ ના ફાગણ વદ ૦)) સુધીની લેણદેણનું સરવૈયું,
૧૪૧૯૯૦ના શ્રી સભા ખાતે
૨૬૪
૨૭૪૫ સભાસદોની ફી ખાતે લાઇફમેમ્બરાની ફી ખાતે શ્રી જીવદયા ખાતે
૪૪૩ા
૪૩૩નાના શ્રાવણ શુદિ ૩ ની વર્ષગાંઠ ખાત
પાપા કાન્તિક શુદિ ૬ ના વલ ખાતે
સ્વામી
૩૦રા શ્રાવણ શુદિ ત્રીજે માછલાની
જાળ છોડાવવાના
૧૪૭)નાા શા. ડાયાલાલ હુકમચં દતરફથી પ્રભાવના કરવાના ૨૦૫૫)ના શેડ ત્રિભુવનદાસ ભાણજી કન્યાશાળા (બુક છપાવવા) છાના મેન મેાંધી ગિરધર લગ્ન સ્મારક ખાતે ૨૦૦૩ાના શ્રી બુદ્ધિ-વૃદ્ધિ-કપૂર ગ્રંથ
માળા ખાતે
૯૫૦) શ્રી શીહાર સંઘ સમસ્ત (એ ગ્રંથ છપાવવા બાબતના) ૪૫૦૦ના મુકે! છપાવવા સબંધી દેવા ર૪બાબા શ્રી જૈન ડીંગ ખાતે ૪૯૯લ્લા બાબુ હનમાનસિ ંધ લક્ષ્મી
ચંદજી
૧૮૮૫)ન શરાફ઼ી દેવા પરચુરણ ૩૮૫૫!!!! સભાસદાના તથા લાઇબ્રેરીના ડીપેાઝીટના
૧પ૯)ના પરચુરણ ખાતે દેવા પપરા વેચવાની અનેક બુકેના
કમીશનના
૬૮૧૩૨)
૯૧૭૯)!!! સભાની લાઇબ્રેરી ખાતે ટીકીટના મેળ ખાત
પાર્ટી
૪૫૮૪
વેચવાના પરચુરણ પુસ્ત
ખાત
૨૩૩૮૪।। સભાની છપાવેલી બુકે ખ
૨૫૧૧૭૫ના સભાના મકાન ખાતે ૨૯= શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાશ ખા૩૫૩) સભાના મકાનના ભાડૂત ૨૭૯ાના મહાય પ્રેસમાં છપાવવા કાગળ ખાતે
તાજી છપાવેલી બુકેા ખ બુકસેલરે વિગેરેને ખાત ચાલુ તથા બ`ધ થયે મેમ્બરા પાસે લેણા ઉખળેક ખાતામાં પરઃ ભાવનગર દરખારી સેવ
એક ખાત
( ગ્રંથમાળા-શીહાર સ ં તથા માજીના શ્રી પુરાંત જણશે
૬૮૧૩શાસ્ત્રા
સર્વેયામાં રૂા. પા ને ફેર રહે છે.
૩૮પાંદ
૧૭
૩૬પાદન
૧૩૪)
૩૩૪૫)
૮૩)
આ
રિપોર્ટ ભાદ્રપદ વિદ ૧ ગુરૂવારે મળેલી જનરલ સભા પસાર કરવામાં આવ્યા છે.
મી

Page #47

સંવત ૧૯૯૩ ના શ્રાવણ માસની પત્રિકા નં. ૪૨ શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર જૈન બાલાશ્રમ–પાલીતાણુ
(સ્થાપના સં. ૧૯૬ર ના ચૈત્ર શુદિ ૧૦ )
ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ –નિયમાનુસાર ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ સામાયિક, પ્રતિકમણ, ગુરુવંદન વિગેરે દરેક ક્રિયાઓ થઈ રહેલ છે. વર્ષાઋતુના કારણે સિદ્ધગિરિની યાત્રા બંધ થતાં વિદ્યાર્થીઓ તલાટીના દર્શનનો લાભ લે છે. તે ઉપરાંત આપણા પર્વાધિરાજ પર્યુષણ પર્વમાં પહેલે દિવસે લગભગ બધા વિદ્યાથીઓએ ઉપવાસ કર્યા હતા. સાંજ સવાર પ્રતિક્રમણ કરવામાં આવેલ હતું. આ પ્રમાણે ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ થઈ રહેલ છે – વિવાદસભા ગુજરાતી – વિષય
વક્તા
પ્રમુખ ૧ પ્રાર્થના
શ્રીયુત જાદવજી ન. વ્યાસ ૨ બ્રહ્મચર્ય
નાગરદાસ ત્રિભુવન શ્રી મનજી ગુલાબચંદ શાહ ૩ વિદ્યાર્થી જીવન જયંતિલાલ જાદવજી શ્રી મનજી ગુલાબચંદ શાહ ૪ આરોગ્ય અને કસરત. ધીરજલાલ હંસરાજ શ્રી વીરચંદ કુલચંદ શાહ ૫ ગ્રામ્યજીવન ઝવેરચંદ કરશનદાસ શ્રી મનજી ગુલાબચંદ શાહ પ્રાચીન હિંદુસ્તાન
, ગંભીરદાસ સેમચંદ શ્રી મનજી ગુલાબચંદ શાહ છ દેશસેવા
ચતુર્ભુજ રાયચંદ શ્રી માવજી વીરચંદ મહેતા ૮ ભ્રાતૃભાવ
જીવરાજ ગોરધન શ્રી માવજી વીરચંદ મહેતા નવા સમાચાર રતિલાલ અમરચંદ શ્રી માવજી વીરચંદ મહેતા 12 કસરતની જરૂરીયાત. નાગરદાસ રૂગનાથ શ્રી માવજી વીરચંદ મહેતા અંગ્રેજી:Subject
Speriker
President The Right use of time Maganlal P. Doshi Manji G. Shah : Office Acceptance
Vrajlal C. Kothari Vradhilal A.Shah Vulchand N. Narichaniya Janilal L. Pranlal L. Ajani
3 Student Life
i Prayer

Page #48

શ્રાવણ માસની આવક :—
૮૮-૨-૦ શ્રી જનરલ નિર્વાડુ કુંડ ખાતે ૯૭૫-૦-૦ શ્રી વાર્ષિક મદદ ખાતે
પર-૦-૦ શ્રી ભાજન કુંડ ખાતે ૧૩-૦-૦ શ્રી કેળવણી ફંડ ખાતે ૫૦૦-૦-૦ શ્રી સ્વામીવાત્સલ્ય ટ્રસ્ટ ફંડ ખાતે ૧૪૫-૦-૦ શ્રી દેરાસરજી ફ્ડ ખાતે
૧૭૭૪-૨-૦
ભેટ :—એન જાસુસ એન. ગામ અમદાવાદ. નેનકલાક વાર ૧૨, શેક નગીનદાસ ભાઇચંદ ગામ પાલીતાણા. અગરબતી શેર ૧, બાઇ પાર્વતી ગામ વીરમગામ. ચાંદીને મુગટ ૧ તાલા ૨૦૦. ઉપર મુજબ ભેટ સહર્ષ સ્વીકારીએ છીએ. જમણવારા :
૧ શેડ ત્રિભુવનદાસ ભાણજી
૨ શેડ વરધાજી રતનાજી
૩ શેડ મિણલાલ બાપુભાઇ
૪ શેડ પાનાચંદ નવલચંદ
૫ એન પાતી એન
૬ વેારા મગનલાલ તારાચદ
ભાવનગર
માટાગામ
ઘેલડા
સુરત
લીંમડી
પાલીતાણા
શ્રાવણ શુદિ ૨
શ્રાવણ શુદિ ૩
શ્રાવણ શુદિ ક
શ્રાવણ શુદિ ૬
શ્રાવણ શુદિ ૧૫
શ્રાવણ વદિ ૧૧
જરૂરીયાત :—સમાજના દાનવીરાને નીચેની જરૂરીયાતો પૂરી પાડવ પેાતાના ઉદાર હાથ લગાવવા નમ્ર વિનંતિ છે.
૧ શ્રી સ્વામિવાત્સલ્ય ટ્રસ્ટ ક્રૂડની કાયમી તિથિએ
૨ શ્રી દેરાસરજી તથા લાયબ્રેરી માટે કાટા
3 સસ્થા માટે એક સ્વતંત્ર વ્યાયામશાળા
*
શ્રી મકાન ફંડ તથા દેરાસરજીખાતાના રૂા. ૧૪૦૦૦ ના તૂટો પાડવા અમારી નમ્ર વિનંતિ છે.

Page #49

એક સભાસદનું બદકારક પંચવું
ભાવસાર અમૃતલાલ જીવરાજ આ બંધુ ભાવનગરનિવાસી હતા. તે છેડા વખતના ધન માત્ર ૪ર વર્ષની વયે પર વદ છે એ પંચત્વ પામ્યા છે. તેમને એક પુત્ર ૪ વર્ષની ઉમર છે. અમે તેમના
ઓ વિગેરે કુટુંબીઓને અંત:કરથી દિલાસે આપીએ છીએ અને તેમના આત્માને - તિ છીએ છીએ.
શ્રી શહેરના શ્રી સંધ તરફથી મળતી ભેટ
શ્રી શ્રીચંદકેવી ચરિત્ર : શ્રી આત્મપ્રબોધ ગ્રંથ. આ ચરિત્ર ને ગ્રંથ બંને ખાસ વાંચવા ને વિચારવા લાયક છે. તેના જિજ્ઞાસુ સાધુ-સાધી -: સંસ્થાઓને તે બંને વસ્તુ ભેટ તરીકે આપવાની શ્રી શહેરના સંઘે ઉદારતા દર્શાવી છે. મગાવવા ઇચ્છનારે ચરિત્ર માટે પાંચ આના અને ગ્રંથ માટે સાત આના પટેજના મોકલી છે. શહેરને સંઘ સમસ્ત ઉપર પત્ર લખવા.
શ્રી પ્રકરણ રત્ન સંગ્રહ રત્નની યથાર્થ ઉપમા આપવા લાયક ૧૫ પ્રકરણ-મૂળ, અર્થ, વિવેચન સાથે બહાર વામાં આવેલ છે. દ્રવ્યાનુયોગના રસિક આભાઓને આહલાદ આપે તેમ છે.
પાકા બાઈન્ડીંગ સાથે કિંમત માત્ર ૧-૪-૦ પટેજ છે આના.
શ્રી શ્રીચંદ્ર કેવળી ચરિત્ર. શ્રી સિદ્ધર્વિવિરચિત આ સંસ્કૃત પદ્યબંધ ચરિત્ર અમારા તરફથી હાલમાં જ બહાર છે છે, બહુ રસિક છે. કિંમત પડતરથી પણ ઓછી રૂ. ૧) પટેજ પાંચ આના.
શ્રી આત્મપ્રબોધ ગ્રંથ. બી જિનલાભકિત આ અત્યંત ઉપદેશક ગ્રંથ હમણા જ અમારા તરફથી બહાર છે, તેમાં સમકિત, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ ને પરમાત્મસ્વરૂપ-આ ચાર પ્રકાશ બહુ જ થી અનેક કથાઓ સાથે આવેલા છે. કિંમત માત્ર રૂ. ૧-૮-૦ પટેજ સાત આના.
શ્રી પંચપ્રતિક્રમણ સૂત્ર-સાર્થ દાર્થ, અયાર્થ તથા ભાવાર્થ સાથે સુંદર આકારમાં તૈયાર કરેલ છે. સ્થા વિવેચન આપીને વિદ્યાર્થીઓ સુગમ રીતે સમજી શકે તેવી શૈલી
આવી છે. શ્રી જૈન છે. એજ્યુકેશન બોર્ડની પરીક્ષા આપનાર વિદ્યાર્થીઓ : - ઉપયોગી છે. તૈયાર કરનાર માસ્તર પોપટલાલ સાકરચંદ ના ૩ ૧-૪-૦ દશ કે વધારે નકલ મંગાવનાર માટે રૂ ૧-૨-
લખે.–શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા. ભાવનગર,

Page #50
! :-- * પાવકાલક ! " - 1 - . . . માતાિિા * એ ઉન મેનું - યુક્ત છે ! લાલતાવતર સારવાર કે મને મધ્યમ સમભા કરી 020 ક શ્રી આચારાંગત્ર પર બોલાચા1) ભાગ ન લે. 2 જે. એન. -0-0 8 યો ભગવતત્ર ( સ્ત્રી રોકત ટીકાયુન) 6 "પમાળા ( ઉપદેશમાળા ) મધારી કો હેમચરિણીત પર નિયુક્ત 6-0-0 10 શ્રી સ્વાર્થ અ સભા ( વાર નો દીકાત ) 11 અર્થઘણા દારશતક રોક ઉં. આ ધમ નગરગાગાવિચિત) 2010 ર બુદ્ધિસાગર ( નો સંગ્રામવિવિરચિત) 0-3-0 3 થી વિશેષાવક સૂત્ર નાગ લે. ( કૌટાચાયત શકાયુક્ત) 14 , ભાગ 2 છે. પ વિભાવનતિ માગ 1 લે (બુધારી શ્રી હેમચંદ્રસુરત રવાપજ્ઞ ટીકાકા) 3-8-0 16 ગામમાળા. (શ્રી ઉપમિતિભવપ્રપંચકારિત છે 0-1000 છ ધર્મોપદેશકણિકા ( સંસ્કૃત પદ્યબંધ કથાઓનો સંગ્રહ) 0-100 68 કીમુદ-કલ્પમૂત્ર ટીકા ( કે. શાંતિસાગરવેરચિત ) 2- 9-0 - 19 પાડશેક પ્રકરણ કરી કરિભદ્રસુરિવિરચિત-અશોભદ્રસૂરિપ્રણીત વૃત્તિયુક્ત ર૦ રડોવેશ્યક મંત્રાણ ( નવીન સાધુ યોગ્ય ) 21 ઉદાદિ સિદ્ધિઃ બી ચદ્રસેનરિકણોન ઑપન ડીકાયુકત) રર બી વર્ધમાન શાન. સંસ્કૃત શબધ (બી રાજકીર્તિગણિવિરચિત) 23 શ્રી નંદિસૂત્ર યુણિ ( કારિભ નિયુક્ત ) હું 24 શ્રી અનુયોગદ્વાર ચાણ ૨-૦રપ કી ભગવતી સત્ર. ભાવાંત. ભાગ . જાતક 3 (પંડિત હીરાલાલ નારાજ) --* હું 26 શ્રી તિપ કરક ઘટક સમીક (શ્રી અલયગિરિજીત ટીકાયુક્ત છે -- િર૭ શ્રી વસ્તુક ગ્રંથ ( શ્રી હરિભદરિફત વાપસ ટીકાયુકત) 28 શ્રી વિચારરત્નાકર ઉ. કોર્તિવિજયજીત ) દિ 29 શ્રી પ્રવચનસદ્ધા-ભાગ 2 . ( શી સિદ્ધસેન રિફત ટીકાયુક્ત ) 30 શ્રી પુંડરીક ચારિત્ર સંસ્કૃત પદ્ધિ ત્રિી કમળપ્રભાચાર્યવિરચિત ) 3 શો કરીક ચરિત્ર ભવાંતર -- 1-120 : 3-0 o o o o o For Private And Personal Use Only