________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૦૦૦૦૦૦-૦૦vans, bounte
|pararoope...-----વહટ-ય
કૃ ત ન
( જે પના કરેલા ઉપકાર લે તે
2૦૦૦૦૦૦૦૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
0000000200aans
કૃતશ્રીના ત્રણ ભેદ છે: ૧ ગૃહકૃતજ્ઞી, ૨ પરકૃતજ્ઞી, ૩ ધમ કૃતઘ્ની. તેની વિસ્તારથી સમજણ નીચે પ્રમાણે:
(૧) ગૃહકૃતઘ્ની—માતા-પિતાએ બાળક અવસ્થામાં ઘણી મહેનતથી ઉછેરીને મોટા કર્યાં. શીયાળા, ઉનાળા, વર્ષાઋતુ વિગેરે કાળમાં અનેક પ્રકારે રક્ષણ કર્યું, યુવાન થયા પછી તે માતાપિતાના ઉપકાર ભૂલી જવા, તેમના પ્રત્યે દ્વેષભાવ કરી જુદા થવું, તેમના અવિનય કરવા, કડવાં વચન કહેવાં, તેમને દુ:ખ દેવું, ોભાવ રાખવા, વળી માતા-પિતા ન હેાય અને અન્ય કુટુંબી જનાએ નાનપણમાં અનેક પ્રકારની ખાવાપીવાની, સુવા-બેસવાની, જ્ઞાન આપવાની(ભણાવવાની), વસ્ત્રાભૂષણાદિની સગવડ કરી આપીને અનેક પ્રકારે રક્ષા કરી, એમ માન્યુ હોય કે ‘ એ મોટા થયે અમારી સારસ ંભાળ લેશે, અમારી વૃદ્ધાવસ્થામાં ચાકરી કરશે, અમારુ પાલન--પાષણ કરશે, આજ્ઞા માનશે, અમને વડીલ માની સેવા ઉઠાવશે, અમારા કરેલા ઉપકારને નહિ ભૂલે, છતાં જ્યારે યુવાન થઈ કમાણી કરવાની શક્તિ આવી ત્યારે જેમણે પાલણપાષણ કરેલ અને શક્તિ પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરેલ તે કુટુબીજાને ભૂલી જાય અને તેમને દુ:ખી કરવામાં પ્રવર્તે તે ગ્રહકૃતઘ્રી.
(૨) પરકૃતજ્ઞી—કાઇ પરાયા માણસે આપણને ભૂખ્યા દેખી અન્ન આપ્યુ, નગ્ન દેખી વસ્ત્ર આપ્યાં, રાજગાર વિનાના દેખી રાજી આપી, ધન વિનાના જાણી ધન આપ્યુ, રાગી દેખી દવા આપી નિરોગી કો-એવી રીતે અનેક પ્રકારે મદદ કરી સુખી કર્યા. પછી શુભ કર્મના ઉદયથી પાતે શક્તિવાન થયે ત્યારે પોતાની ઉપર કરેલા ઉપકારને ભૂલી જઈ તેના જ પ્રત્યે દ્વેષ કરે—તેની સામેા પડે–તેને હેરાન કરવાના પ્રયત્ન કરે તે પરકૃતઘ્ની.
(૩) ધ કૃતઘ્ની—મહાન અજ્ઞાની દેખી, પાપ કરતા જોઇ, પરભવમાં નરકે જશે એમ જાણી, કોઇ ધર્માત્મા દયાભાવથી આપણને અજ્ઞાનથી છેડાવીને જ્ઞાન આપે, પાપકર્મ થી ખચાવી ધર્મના રસ્તા બતાવે, લેાનિઘ્ર આચારથી છે।ડાવે, શુભ આચારમાં પ્રવતાવે, મનમાં એમ ઈચ્છે કે—આ જીવ સુખી થાય તા કીક, તેથી સારાં નિમિત્તો મેળવી ઊંચે રસ્તે ચઢાવે. પછી પેાતાને સારું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું, માસ્ત્રનું રહસ્ય જાણ્યું, પાંચ માણસમાં પૂછાતા થયા એટલે અભિમાન આવ્યુ નાન ખ'ડિત થવાના ભયથી જેની પાસેથી જ્ઞાન મેળવ્યુ, મેાટી પદવીને પામ્યા
For Private And Personal Use Only
