________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૧૬
-
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
તેના ઉપર પ્રેમ રાખી એનું બની શકતી સર્વ બાબતમાં વાત્સલ્ય કરવાની આપણી ફરજ સમજીએ છીએ. એની સાથે વ્યવહારમાં આપણે જુદી જુદી કે મે અને પેટા કામમાં વહેંચાઈ ગયેલા છીએ. મોટા ભાગના વણિક કાઈ ઓશવાળ, કેઈ શ્રીમાળ, કોઈ પરવાડ વિગેરે જ્ઞાતિઓમાં વહેંચાઈ ગયેલા છીએ. ઉપરાંત કેટલાક ભાવસાર, ખત્રી, સાળવી, કણબી, (પાટીદાર), લુહાણ અને ઘાંચીઓ વિગેરે પણ આપણું સમાજમાં છે. ધાર્મિક અને સાંસારિક વિકાસે ઘણીવાર સરખી રીતે આ ગળ વહે છે પણ પ્રત્યેક જુદા છે એમ તે આપણે જાણીએ છીએ. સંઘ કે સ્વામી વાત્સલ્યના જમણે ધર્મનિમિતક હોય છે, જ્યારે જ્ઞાતિજમણ સાંસારિક હોય છે. કેટલીક જ્ઞાતિઓમાં જેન તેમજ જૈનેતર હોય છે. સમજી ન શકાય તેવા કારણે સંઘના જમણ વખતે બીજી કેમના સ્વામી ભાઈઓ સાથે પંકિતભેદ પણ રખાતે જેવામાં આવે છે. કદાચ સાંસારિક બંધારણમાં રવ્યવહાર જૈનેતર બંધુઓ સાથે કરવાને હાઈ તેઓ અન્ય કામ સાથે સંવ્યવહાર કરતા જુએ તે જ્ઞાતિમાં વિકટ અને ઉભે થાય એ એનું એક કારણ હોય એમ જણાય છે. આવી રીતે સાંસારિક વિકાસ જુદી લાઈન પર અને ધાર્મિક વિકાસ જુદી લાઈન પર હવાથી બહુ કફેડીસ્થિતિ ઉભી થાય છે, ઘણા મહત્વના સવાલને નિર્ણય કરવામાં આપણે જ્ઞાતીય વિચારોથી દેરવાઈ જઈએ છીએ, આપણે જેને છીએ એ વાત પણ ભૂલી જવાય છે અને શ્રાવકે તે શું પણ સાધુઓ જેવા મહાપુરૂષે જેમને સંસાર સાથે સંબંધ નથી તેઓ પણ વ્યવહારના ખ્યાલમાં આવી મહા વિકટ નેનો નિર્ણય જ્ઞાતીય નજરે આપતા અનુભવાય છે. આપણે હિંદુઓ સાથે એટલો બધો પરિચય થઈ ગયો. છે કે આપણા સંસ્કારોમાં પણ તેની વાસ જોવામાં આવે છે, આપણે પાડોશી થઈ પ્રેમમાં પડી ગયા અને ઘણી બાબતના વિચારે હિંદુઓ સાથે અને તેમની નજરે કરવા લાગ્યા છીએ અને કરતા આવીએ છીએ. આ બાબતની ગાયોગ્યતા પર અહીં વિચાર ચાલતો નથી, વાત અહીં તે એ છે કે આપણે સામાજિક પ્રને વિચારતા હોઈએ ત્યારે તેના પેટામાં જે જે આંતર તો હોય તેને પ્રથમથી ઉકેલી નાખવા જોઈએ કે જેથી બને તેટલી સરળતા મુખ્ય અને વિચારવામાં થઈ શકે. આપણે ભવિષ્યમાં એ સવાલને વિચાર તે અવશ્ય કરજ પડશે કે આપણે અમુકની સાથે ધાર્મિક સંબંધ રાખ કે વ્યવહારિક સંબંધ રાખવે? અને લાઈનપર વિકાસ થાય તે તે અગ્ય નથી પણ મુશ્કેલ ઘ છે. અત્યાર સુધી લેકે પિતાને વિચાર બહુ થોડા કરતા હતા, જેને હિંદુઓ સાથે મળીને કામ લેતા હતા, હિન્દુના પવી ઉજવતા હતા અને હિંદુએ મહેસવના પ્રસંગે જિનમંદિરમાં આવતા હતા. હવે એ સ્થિતિ ટકવી સંભવતી નથી, તેથી ભવિષ્યમાં કાં તો સર્વ બાબતમાં હિંદુ રહેવું અથવા જેન રહેવું એજ નિર્ણય પર આવવાને સંભવ રહેશે, થોડા
For Private And Personal Use Only
