Jain Dharm Prakash 1911 Pustak 027 Ank 12

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

||*||14-1% 11.
i
લેવા તે બુદ્ધિ પામ્યાનુ` કુળ છે, ઉત્તમ વ્રત નિયમ આદરી આત્મદમન કરવું' એ આ ફુલ માનવ દેહ પામ્યાનુ ફળ છે, પાત્ર-સુપાત્રનુ` પોષણ કરવું તે પુણ્યપનાતી લક્ષ્મી પામ્યાનુ ફળ છે અને અન્ય જનાને રૂચે એવુ′ હિતકારી મિષ્ટ વચન વદવું એ વાચા પામ્યાનુ' ઉત્તમ ફળ છે એમ સમજવું, ”
મતલબ કે વસ્તુને વસ્તુ ગતે જાણી-નિર્ધારી તેમાંથી સારતત્ત્વ આદરી લેવુ અને અસાર તત્ત્વ તજી દેવુ', એજ સદ્વિદ્યાનુ સાચુ' લક્ષણ અને સવિદ્યાનું સાકપણું સમજવુ. ૧
જે પરમાર્થ સમજીનેજ ઉચિત પ્રવૃત્તિ કરે છે તેના પરાભવ કરવા મેઢુ પણ સમથ થઈ શકતા નથી એમ શાસ્ત્રકાર જણાવે છે
ww
यः पश्ये नित्यमात्मानमनित्यं परसंगमं ॥
ઇર્સ લવું ન ગનોતિ, ય મોમજ્ઞિમ્બુવઃ ॥ ૨ ॥
ભાવાર્થ-આત્મા નિત્ય અવિનાશી છે, તેની કદાપિ નાસ્તિ થતીજ નથી, સદા સદા તેની અસ્તિતા છે. અને આ આત્માના થતા પર સ’યેાગવિનાશશીલ છે, તેને તા અવશ્ય વિયેાગ થવાનાજ છે, એવા જેતે નિશ્ચય થયા છે તેને મેહ ચારટા છલી શકતા નથી. સદ્વિદ્યાસંપન્ન આત્મા માહુને જય કરી અખંડ સુખ સાધી શકે છે, પણ સદ્વિદ્યા વિહીનને તેા માહુ ચારટા સદા સ‘તાપ્યાજ કરે છે, માટે સાક્ષા થીંએ સદ્વિદ્યાસ‘પન્ન થવા સર્વદા સદુઘમ સેવવે.
વિવેચન—જે મહાનુભાવ જ્ઞાન, દર્શન, ચાશ્ત્રિ, તપ, વીર્ય અને ઉપયાગરૂપ લક્ષણુ વર્ડ લક્ષિત આત્માને નિત્ય-અવિનાશી માને છે અને શરીરપ્રમુખ પરસચેાગિક પદાર્થાને અનિષ્ટ લેખે છે, તેના પરાભવ મેહ કરી શકતા નથી, જેમ જાતિવ’ત રત્નની ચૈાતિ રત્નથી ન્યારી રહેતીજ નથી તેમ જ્ઞાનાર્દિક ગુણ્ણા આમાથી ન્યારા રહે. તાજ નથી પણુ આત્મામાંજ સદા કાયમ રહે છે. જેમ ખાણુમાંના હીરા ધૂળથી ઢંકાચેલા હાય છે-માટીથી ખરડાયેલા હાય છે તેથી તેને શુદ્ધ કરવાની તે જરૂર પડે છે જ. જ્યારે પ્લીજન્ય તેમની સધળી મલીનતા જતી રહે છે ત્યારે સત્તાગત રહેલી સ્વભાવિક જ્યોતિ પ્રકાશી નીકળે છે, તેમ આત્મામાં સત્તાગત રહેલા અનંત જ્ઞાનાક્રિક ગુણ્ણા વિવિધ કર્મના આવરણુવડે ઢંકાયેલા હોવાથી પરમ નિપુણુ જ્ઞાની પુરૂષોએ બતાવેલા ઉપાયાનુ' જ્યારે યથાવિધ સેવન કરવામાં આવે છે ત્યારે સત્તાગત રહેલા આત્માના સમસ્ત ગુણેા સારી રીતે પ્રકાશી નીકળે છે. સત્તુપાયના સેવનવડે પૂર્વે પણ અનેક મહાશયે એ આત્મામાં સત્તાગત રહેલી સકળ સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી લીધી છે. તેમ અત્યારે અને હવે પછી પશુ જે કોઇ ભન્ય જના તેવાજ પવિત્ર લક્ષથી સદુંપાયનું સેવન કરે તે પશુ તેવીજ રીતે પાતામાંજ કૉવરણથી ઢંકાઇ રહેલા સકળ સદ્ગુ