________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પીડિત જનોનાં દુઃખ કાપવાની સમી તે કરૂણાભાવ અને અસાધ્ય દાખવત જના વિષે ઉપેક્ષા ( રાગદ્વેષ રર્હુિત બુદ્ધિ ) તે મધ્યસ્થભાવ જાણવે.
૩, પરહિત ચિંતવવારૂપ મૈત્રી, પરદુઃખ વિનાશ કરનારી કરૂણા, પરસુખથી સંતાય ધરવા તે મુદિતા અને પરદેષની ઉપેક્ષા કરવી તે મધ્યસ્થભાવ
સમજવે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪, કોઇ પણ પ્રાણી પાપ ન કરો ! કોઇપણું પ્રાણી દુ:ખી ન થામ ! અને આ આખું જગત્ સમસ્ત દુઃખથી મુકત થાએ એવી મતિ મૈત્રીભાવ કહેવાય છે, ૫, પ્રાણીઓના મન, વચન અને કાયાના ટોકારી ગયાટ્રિક ગો ઉપ શાન્ત થાએ ! મતલબ સને ત્રિવિધ શાન્તિ સ’પ્રાપ્ત થમ્મિા ! સર્વ કાઇ સમતા રસના આસ્વાદ કરી ! અને સર્વે સર્વત્ર સુખી થાએ !
૭,
વર્ગ સાથે
૬, સર્વ જગતનુ કલ્યાણ થાએ ! પ્રાણીતળ પરોપકાર રસિક બને ! દેખમાત્ર દૂ૨ થાઓ ! અને લેકે સર્વત્ર સુખી થાએ !
સ જીવવર્ગને હું ખમાવું છું, સર્વે વે મને ક્ષમા કરે ! સર્વ પ્રાણી હું મિત્રતા--મૈત્રી ધારણ કરૂ છુ', મારે કોઈ સાથે વૈર વિરેધ નથી. ૮, અઢારે પુરાણેાના સારમાંથી સાર ઉદ્ધરેલે એ છે કે ‘ પરોપકાર પુણ્યને માટે છે, અને પરપીડા તે પાપને માટે છે, ’ મલમ કે પરેપકારથી પુણ્યપ્રાપ્તિ અને પરપીડા—પરદ્રાદ્ધથી પાપવૃદ્ધિ થાય છે,
'
૯, જેમણે સમસ્ત દ્વેષને દૂર કર્યા છે અને જે વસ્તુસ્વરૂપનુ ( યથાર્થ ) અવલેકન કરનારા છે વાર ગુણીજતેના ગુણુમાં જે પક્ષપાત ( ઢાનુરાગ ) તે પ્રમાદ યા મુદિતભાવ કહેવાય છે.
૧૦, દીન-આ, ( દુઃખી) ભયભીત અને જીવિતની યાચના કરનારા જીવાનાં તે તે દુઃખો ટાળવાની જે બુદ્ધિ તે કરૂણાભાવ કહેવાય છે.
૧૧, જે ભવ્યજને એવી રીતે પરદુઃખ છેઢવા પેાતાના હૃદયમાં ચેગ્ય વિચાર કરે છે તે પરિણામે અતિ સુંદર નિર્વિકાર સુખ પામે છે.
૧૨, નિર્દય કાર્યોમાં નિઃશ‘કપણે પ્રવનાર ઉપર, તેમજ ધ્રુવ ગુરૂની નિદા કરનાર ઉપર, અને આપવખાણુ કરનાર ઉપર રાગદ્વેષરહિતપણે સમભાવ રાખવામાં આવે તે મધ્યસ્થભાવ કહ્યા છે.
પાંચ ગડાવતની પચિવશ ભાવનાએ આચારાંગ સૂત્ર પ્રમુખમાં કહેલી છે એવી રીતે અનેક ઉત્તમ શાસ્ત્રનેા પવિત્ર આશય લઈ શ્રીમાન વિનયવિજય મહા રાજાએ આ શાન્તસુધારસ ગ્રંથમાં પુર્વાકત દ્વાદશ અને ચાર મળી ૧૬ ભાવનાએ સેલ પ્રકાશે વડે નિરૂપી છે. દરેક ભાવનાની શરૂઆતમાં કેટલાક લેાકેાથી તેનુ
For Private And Personal Use Only
