________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महागाध्याय श्रीमान् विनयविजयजी विरचित ' शान्तसुधारस भावना.
પ્રસ્તાવના જાવન જાવનાશિની, શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ દ્વાદશ અનુપ્રેક્ષા (ભાવના) તેમજ મંત્રી પ્રમુખ ચાર ભાવના અને દરેક મહાવ્રતની પાંચ પાંચ મળીને પચીસ ભાવના અથવા એ ભાવનામય જ્ઞાન આત્માને અત્યંત હિતકારી છે, તેવું જ્ઞાન યશોવિજયજી મહારાજ કહે છે તેમ, સમુદ્રમાંથી નહિ ઉત્પન્ન થયેલું અમૃત એટલે અભિનવ અમૃત છે, ઔષધ વિનાનું રસાયન છે, અને કેઈની અપેક્ષા નહિ રાખનારું અદ્રિ તીય એશ્ચર્ય છે. એમ શાસ્ત્રકાર પકિન પુ) ને અભિવ્ય છે.
શાકત–દ્વાદશ ભાવનાનું અતિ સંક્ષિપ્ત પણ ગભીર અથવા તો બે વડે પ્રશમરતિકારે (વાચક મુખ્ય શ્રીઉમાસ્વાનિએ) આ પ્રમાણે નિરૂપણ કરેલું છે.
૧ “અનિત્ય 'ઈટ જન સંગ, સમૃદ્ધિયુકત વિષયસુખ સંપદા, તથા આરોગ્ય, દેહ, વન અને જીવિત એ સર્વે અનિત્ય છે.
૨ “અશરણ” જન્મ જરા અને મરણના ભયથી વ્યાપ્ત અને વ્યાધિ વેદનાથી શસ્ત એવા લેકને વિષે શ્રીજિનેશ્વર ભગવાનના વચન થકી અન્યત્ર કયાંય શરણુ નથી.
( ૧પ૨ ) ૩ “એકત્વ' સંસારચકમાં ફરતાં એકલાને જન્મ મરણ કરવાં પડે છે, અને શુભાશુભ ગતિમાં જવું પડે છે, તેથી આત્માએ એકલા જ પિતાનું અક્ષય આ મહિત સાધી લેવું.
(૧૫૩) 4 “અન્યત્વ' હું સ્વજનથી, પરજનથી, વૈભવથી અને શરીરથી જુદો છું, એવી જેની નિશ્ચિત મતિ છે તેને શેક-સંતાપ સંભવ નથી. (૧૫)
૫ “અશુચિવ અશુચિથી ઉપન્ન થયેલા, અશુચિથી વૃદ્ધિ પામેલા અને અન્યને પણ અપવિત્ર કરનારા એવા દેહને અશુચિભાવ દરેક સ્થાને ચિંત.(૧૫૫)
૬ “સંસાર” માતા થઈને પુત્રી, બહેન અને ભાયા આ સંસારને વિષે થાય છે, તેમજ પુત્ર થઈને પિતા, ભાઈ અને શત્રુ પણ થાય છે. (૧૫૬)
૭ “આશ્રવ જે મિથ્યાદ્રષ્ટિ, અવિરતિ, પ્રમાદી અને કષાયોગને વિષે રૂચિવત છે, તેનામાં કર્મને પ્રવાહ ચા આવે છે, તે માટે તેને નિરોધ કરવા થન કરે.
, (૧૫૭).
| ( ગી
For Private And Personal Use Only