Jain Dharm Prakash 1909 Pustak 025 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

'LY
ની જન ધમ પ્રકાર
ભાવા—મકે ટ્રિયાક્રિક દરેક સ્થળમાં પદ્રવ્ય સમધી નાટકને તટસ્થપણે શ્વેતા સ`સાર અવસ્થામાં રહે. છતા પણ જ્ઞાની-અમૃત િબિલકુલ ખેદને પામ તેાજ નથી, દરેક પ્રસ`ગે તે સમભાવમાંજ વતે છે.
વિવરણુજેના ઘટમાં વિવેક પ્રગટ છે અને તેથી જેને સ્વપરનું સારી રીતે ભાન થયુ છે એવા તત્વઈ મહાશય કઢાચ કવશાત્ સંસારમાંજ રહ્યા હાય અને તેથી તેને દુનિયામાં વિધ વિધ નાટક જોવાનુ` સહેજે મનતુ હોય તાપણુ તે તેમાં લગારે મુંઝાતા નથી. દરેક પ્રસંગે તે કર્મનું સામ્રજ્ય જગત્ ઉપર છવાઈ ગયેલું સાક્ષાત્ અનુભવે છે. રાવ પ્રકારનાં ચિત સુખદુઃખનાં સાધન જીવને શુભાશુભ કર્મોના પ્રભાવેજ પ્રાપ્ત થાય છે એમ તે સારી રીતે સમજે છે, તેથી તેમાં કઇ હુ` કે ખેદ નહીં કરતાં સમભાવે રહીશકેછે. જેમ પ્રબળ પવનના ચેગે જલધિનાંજળઊંચે ચઢેછે અને પત્રન પડતાં તે જળ પાછાં જેવાને લેવાંજ સ્થિર થઇ જાય છે તેમ શુભાશુભ કર્મની પ્રખલતાથી જીવને કલ્પિત સુખદુઃખનાં સાધન અધિકાચિક ઉપરાઉપર મળે છે, અને તે કર્મ ક્ષીણ થયે છતે ઉત્ત સાધન આપોઆપ અ દૃશ્ય થઇ જાય છે, એવું જેને સહજ ભાન થયુ' છે ષવા શુભાશય જ્ઞાની કમના ચેગે પ્રાપ્ત થયેલા શુભાશુભ પટ્ટાયમાં કેમ ચુય? જેણે કર્મનું સ્વરૂપ બારીકીથી જાડ્યુ છે તેને તેવા કાઇ પણ ચાનુકૂળ કે પ્રતિકૃળ પ્રસ`ગમાં વિવેકદ્રષ્રિથી વર્તતાં મુ આવાનુ` કર્યું કારણ નથી. જેમ દિરાપાનથી મત્ત થયેલ માનવી જ્યાં ત્યાં ભટકતા ગેાથાં ખાતે વિવિધ પ્રકારની ચેષ્ટા કરે છે, તેમ મેહુમાયામાં મુંઝાયેલ પ્રાણી આ સંસારચક્રમાં અરહા પરદ્ધા અથડાઈને ભારે વ્યથા અનુભવે છે. જ્ઞાની પુરૂષ! આ સસારને એક માટઃ વિશાળ નગની ઉપમા આપે છે. દેવ ગતિ, મનુષ્ય ગતિ, તિર્થચ ગતિ, અને નરક ગતિરૂપ તેના ચાર જુદાં છે, કે યાદ રૂપ પાડા છે, અને ૮૪ લક્ષ જીવાને રૂપ જુદાં જુદાં સ્થાન છે; તેમાં બિભિન્ન છવા નાટકીયા (પા
) છે, અને મેહુ સૂત્રધાર છે, મેહુ તેમને જેમ નચાવે છે તેમ તે બાપડા નાચે છે.૮૪ લક્ષ જીવાયેનિમાં વારંવાર જન્મ લેવારૂપનવા નવા વેષ ધારણ કરીને તેએ બાલ્ય તરૂણ અને વૃદ્ધ અવસ્થાને અધવા જઘન્ય મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ એવી અનેક પ્રકારની અવસ્થાને સૂત્રધારનો આણ્ણા મુજબ ભરબી દેખાડે છે. આવા વિચિત્ર નાટકને તટસ્થપણે તેનારા તત્ત્વછે એવા જ્ઞાની પુરૂછ્યાજ છે. તેઓ સારીરીતે અનુભવ પૂર્વક જાણે છે કે રા સ સારી જીવને સૂત્રધારની આજ્ઞા મુજબ નાચવુ જ પડે છે, તેથી તે ખાપડા અનાથ જીવની પુનઃપુનઃ જન્મ ધારણ કરવારૂપ દુર્દશા અને છે. ક્ષશુમાં હસે છે. તે ફાણુમાં રૂએ છે, ણુ માં રિતે તે ફાણુમાં અતિ, ક્ષણમાં હુ તા ક્ષણમાં ખેદ્ય, એવી વિચિત્ર સ્થિતિ તેમને પરવશપણે અનુભવવી પડે છે. આવી વિષમ