Hemchandracharya no Deshi Shabdasangraha Ek Parichaya

Author(s): Shantibhai Acharya
Publisher: ZZ_Anusandhan

Page 5

डिसेम्बर २०१०
गमेते कारणथी राजा सिद्धराज अने आचार्य हेमचन्द्रनो मेळाप थयो होय, परन्तु अटलुं निश्चितपणे कही शकाय के गुजरातनी अस्मिताना सन्दर्भ आ मेळाप अत्यन्त लाभप्रद नीवड्यो.
मेळापना फळरूपे हेमचन्द्राचार्यनी प्रसादीरूप मळेलु ‘सिद्धहेमचन्द्र शब्दानुशासन'नामनुं व्याकरण आचार्यनी ओक महान कृति छे. पछीथी तो आचार्ये गुजरातने गौरव अपावनारा अनेक ग्रन्थोनी रचना करी. आमांना केटलाक महत्त्वना ग्रन्थो नीचे मुजब छे. १. व्याश्रय (संस्कृतभाषामां)
आ ग्रन्थ सोलंकीकालना राजवीओनी कीर्तिगाथा जेवो छे. तेमां वीस सर्गोनी रचना छे. सोलंकीवंशनी सत्तानो पायो नाखनार राजवी मूळराज सोलंकीथी मांडीने, जेमना शासनकाळना पोते साक्षी रह्या छे तेवा महाप्रतापी सिद्धराज अने कुमारपाळ ए बन्ने सुधीनो राज्यकाळ, कीर्तिगाथा साथे व्याकरणने गुंथीने आवी विशिष्ट रीते वर्णव्यो छे. व्याश्रयना जैतिहासिक मूल्यनी बाबतमा मतैक्य नथी, ते नोंधq जोइओ.
२. कुमारपालचरित (व्याश्रय, प्राकृतभाषामां)
आ व्याश्रय, प्राकृतभाषामां आठ सर्गो वाळु छे. तेमां राजा कुमारपाळना जीवनना विकासने वणी लेती कथा आपवामां आवी छे. सिद्धहम छेल्ला अध्याय प्राकृतव्याकरणनां उदाहरणोने आ कीर्तिगाथामां वणी लेवायां छे. ३. योगशास्त्र
आमां सामान्यजनने उपयोगी थई शके तेवी शैलीमां योगशास्त्रने समजाव्युं छे. राजा कुमारपाल माटे खास लखेला आ पुस्तकमां मानवमनने अभ्यासविषय बनाव्यो छे. १. अभिधानचिन्तामणिनाममाला
संस्कृत भाषाना 'अमरकोश' प्रकारनो आ शब्दकोश छे. आमां ओक अर्थना अनेक शब्दो आपवामां आव्या छे.