________________
હજરત મહંમદ પયગંબર ધમો હતા. ઘણા અરબો આ વિકૃત થઈ ગયેલા ધર્મને અનુસરતા હતા. વળી આ બધા ધર્મોના અનુયાયીઓ એકબીજા સાથે દ્વેષથી વર્તતા હતા. ધાર્મિક અને સામાજિક ભેદો અને વાડાઓને કારણે આખો દેશ જર્જરિત ઇમારત જેવો નિર્બળ બની ગયો હતો. અરબો પરદેશી વેપારી અને યાત્રાળુઓને લૂંટી લેવામાં કોઈ અન્યાય કે અનીતિ સમજતા નહીં. સમગ્ર અરબસ્તાન માટે આ અજ્ઞાનનો જમાનો હતો.
આવા અજ્ઞાનના તિમિરાકાશમાં એકાએક નવોદિત પ્રકાશ પ્રગટ થયો. મહંમદ પયગંબરનો જન્મ વિશ્વનો એક મહાન પ્રસંગ ગણી શકાય એવો છે. એમણે વિશાળ અરબસ્તાનની ભૂમિ અને પ્રજાને અજ્ઞાનના ગર્તમાંથી બહાર કાઢી, સત્ય ધર્મનાં તેજસ્વી કિરણોથી વિભૂષિત કરી. મહંમદ પયગંબર એ પયગંબરની પરંપરામાં છેલ્લા પયગંબર છે, અને હવે બીજા કોઈ પયગંબર અવતાર લેવાના નથી એમ માનવામાં આવે છે. એટલે કે મહંમદ પયગંબરના જીવનમાં અને દેશમાં અલ્લાહનું સમસ્ત સત્ય ફુટિત થયું છે અને હવે કાંઈ શેષ રહેતું નથી. મહંમદ પયગંબર પૂર્વે ૨૮ પયગંબરો થઈ ગયા છે, પરંતુ મહંમદ સાહેબ દ્વારા અલાહે પોતાની વાત પૂર્ણ કરી છે. યહૂદી અને ખ્રિસ્તી ધર્મના કેટલાક પયગંબરો મહંમદ સાહેબે સ્થાપેલા ઈસ્લામ ધર્મના પણ પયગંબરો ગણાયા છે.
મહંમદ પયગંબરે અરબસ્તાનના વિવિધ ધર્મોમાં પ્રવેશેલા દુરાચાર જોઈ ને શુદ્ધ ધર્મને સ્થાપવાનો ભગીરથ પુરુષાર્થ કર્યો. આ મહંમદ સાહેબે સ્થાપેલો ધર્મ તે ઇસ્લામ ધર્મ કે મુસ્લિમ ધર્મ કહેવાય છે. હું. મ.પ.- ર
