________________
હજરત મહંમદ પયગંબર
૨૯ એમાં અભિમાન, દંભ, અપ્રામાણિકતા વજ્ય છે. એ ધર્મમાં વચન પાળવાનો, નિરાધારોને રક્ષણ આપવાનો, વ્યાજન ગ્રહણ કરવાનો, મઘનિષેધનો આગ્રહ રાખવામાં આવ્યો છે. પૂર્વમાં ભગવાન બુદ્ધે પણ વ્યભિચાર અને મદ્યનો ત્યાગ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. મહંમદ સાહેબે બધા ધર્મો અને પયગંબરોને સાચા માનવાનો અને માન આપવાનો આગ્રહ રાખ્યો છે. સર્વ આચાર માટે કુરાનમાંથી આદેશ મળે છે પણ જ્યારે એમાંથી ઉકેલ ન મળે ત્યારે મહંમદ પયગંબરની રહેણીકરણી – સુન્ના – વિશેની લોકસ્મૃતિ સર્વમાન્ય મહંમદ સાહેબ પહેલાંના અને પછીના આચારઈજમા - અને આચારના મળતાપણાના અનુમાન - કિયાસ (દષ્ટાંત) - નો આશ્રય લેવામાં આવે છે. મૃત્યુ પછી
જ્યારે કયામત દિન આવશે ત્યારે અલ્લાહ સામૂહિક ન્યાય કરી યોગ્ય બદલો આપશે એમ માનવામાં આવે છે. ઈસ્લામ ધર્મ પ્રમાણે ઈશ્વર એક અને અદ્વિતીય; નિરંજન અને નિરાકાર છે. તે સર્વશક્તિમાન, સર્વજ્ઞ, સર્વકર્તા છે જે અલાહને નામે ઓળખાય છે. તેનાં ત્રણ હજાર નામ છે જેમાંથી ૯૯ નામ કુરાનમાં પ્રગટેલાં છે. આવા અલ્લાહને શરણે જવું, એની ઈચ્છાને વશ વર્તવું એ મહત્ત્વનું છે. એ માટે દિવસમાં પાંચ વાર નમાજ પઢવી જોઈએ એટલે પ્રાર્થના કરવી જોઈએ. સૂર્યોદય પહેલાં, મધ્યાહન પછી, સૂર્યાસ્ત પહેલાં, સૂર્યાસ્ત પછી અને રાત્રિના આરંભ પહેલાં.
ઇસ્લામ ધર્મનાં બે અંગ છે : (૧) ઈમાન એટલે માનવું અને (૨) દીન એટલે યોગ્ય આચરવું. ધર્મને અનુસરવા કે આચરવા પાંચ આચરણોનું ધ્યેય રાખવું જોઈએ જે ઈસ્લામ ધર્મના
