________________
૨૮
હજરત મહંમદ પયગંબર આયતોરૂપે પ્રગટ થઈ છે. આયતો કવિત્વમય વાણીમાં નિરૂપિત છે. મહંમદ સાહેબને વહીઓ આવતી ત્યારે વેદના થતી અને એમની તબિયત પર તેની અસર થતી. કોઈ પ્રશ્ન એમને મૂંઝવતો ત્યારે તેઓ ખાધાપીધા વગર એક સ્થળે એક કપડું ઓઢી પડી રહેતા અને એકાએક એમને જે સ્કુરતું તે વહીરૂપે પ્રગટ થતું. અને તે અલ્લાહના સંદેશારૂપે તેઓ આપતા. જે ખુદાના અફર આદેશ ગણાતા. બધી વહીઓ મળીને કુરાન બને છે. “કુરાન'નો મુખ્ય હેતુ અરબસ્તાનમાં પ્રવર્તતી તત્કાલીન વિવિધ ધાર્મિક વિધિવિધાનનું સામંજસ્ય સાધવાનો અને એક ઈશ્વરની ભક્તિ સ્થાપવાનો છે. મહંમદ સાહેબની વહીઓ સિવાયની બીજી ઉક્તિઓ હદીસ (ઉપદેશવચન) કહેવાય છે. ‘કુરાન'ની વાણી કવિત્વમય અને અત્યંત હૃદયંગમ છે.
કુરાન' ધાર્મિક પુસ્તક હોવા છતાં તેમાં એક સામાજિક વ્યવસ્થા પણ પ્રગટ થાય છે. એમાં નમાજ, રોજા વગેરે ધાર્મિક વિધિ ઉપરાંત કૌટુંબિક અને સામાજિક વ્યવસ્થા માટેના આદેશો પણ છે. એટલે મુસ્લિમોમાં કોઈને વસિયતનામું કરવાનો હક નથી. કોને કેટલો ભાગ મળે છે તે કુરાને જ નક્કી કરી આપ્યું છે. તત્કાલીન સામાજિક પરિસ્થિતિ પ્રમાણે ચાર પત્નીઓની છૂટ અપાઈ છે પણ આદર્શ વ્યવસ્થા તો એક પત્નીની જ માનવામાં આવી છે. તે વખતે પુરુષ કરતાં સ્ત્રીઓની વિશેષ સંખ્યાના ઉકેલરૂપે, વેશ્યાવૃત્તિ અટકાવવાના આશય રૂપે ચાર પત્નીત્વના રિવાજની છૂટ મહંમદ પયગંબરે આપી હતી. બાકી વ્યભિચાર તો મુસ્લિમ ધર્મમાં બહુ જ મોટો ગુનો ગણાય છે અને તે ભારે શિક્ષાને પાત્ર છે. મુસ્લિમ ધર્મ કડક શિસ્તપાલનનો ધર્મ છે
