Gyanbindu

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Bhuvanbhanusuri
Publisher: Andheri Jain Sangh

Page 329

ज्ञानबिन्दुप्रकरणस्य [पृ०३७. पं० ३ - खेत्तोऽयं कालोऽयं करणमिणं साहओ उवाओऽयं । कत्त ति य जोगि त्ति य, इय कडजेगी वियाणाहि ॥९५८॥ ओयभूतो खित्ते काले भावे य जं समायरइ । कत्ता उ सो अकोप्पो जोगीव जहा महावेजो ॥ ९५९ ॥ अहवण कत्ता सत्था, न तेण कोविज्जती कयं किंचि । कत्ता इव सो कत्ता एवं जोगी वि नायव्वो ॥९६०॥ किं गीयत्थो केवलि चउबिहे जाणणे य गहणे य । तुल्ले रागद्दोसे अणंतकायस्स वजणया॥९६१॥ सव्वं नेयं चउहा तं वेइ जिणो जहा तहा गीतो। चित्तमचित्तं मीसं परित्तणंतं च लक्खणतो ॥ ९६२॥ कामं खलु सव्वन्नू नाणेणहिओ दुवालसंगीतो।
पन्नत्तीइ उ तुल्लो केवलनाणं जओ मूअं ॥ ९६३ ॥" बृहत् । r पृ०३० पं० ३], 'स्वरूपहिंसा' - "हेतुतस्तावदयतनाऽपरपर्यायात् प्रमादात्, स्वरूप
तश्च प्राणव्यपरोपणतः, अनुबन्धतश्वपापकर्मबन्धार्जितदुःखलक्षणात्-इह हिंसा प्रतीयते । । तथा च सूत्रं-अजयं चरमाणो य पाणभूयाई हिंसइ । बंधई पावयं कम्मं तं से होइ कडुरं फलं ।" उपदेशरहस्य-गा० ४।। [ पृ०३० पं०७] 'सोयमिपोः' - श्लो० वाक्या० २२२-२३१,३४०-३४३। "वैयाकरणाः वाक्यस्य वाक्यार्थे शक्तिरिति वदन्ति । अन्ये तु मुक्तशरन्यायेन एकयैवाभिधया पदार्थस्मृतिः वाक्यार्थबोधश्च भवतीति वदन्ति । परे तु वाक्यस्य वाक्यार्थे तात्पर्यरूपं वृत्त्यन्तर* मिति स्वीकुर्वन्ति" - भाद्दचिं० पृ. २७ ।
"ये त्वभिदधति सोयमिषोरिव दीर्घतरो व्यापार इति यत्परः शब्दः स शब्दार्थः" - काव्यप्र० अ० ५।
"भट्टमतोपजीविनां भट्टलोल्लटादीनामभिमतं पक्षमाशङ्कते- 'ये विति' ।" काव्यप्र. टी. पृ. २२५॥ .[ पृ०३१ पं० १] 'एतेन'-यद्यपि व्यापकतावच्छेदकत्वेन गृहीतधर्मावगाहिपरामर्शात् व्यापकतावच्छेदकतद्धर्मावच्छिन्नप्रकारिकैव अनुमितिर्जायते न पुनव्यापकतानवच्छेदकधर्मान्तरावच्छिन्नप्रकारिका इति न्यायमर्यादा तथापि एकविशेषबाधकालीनपरामर्शात् व्यापकवानवच्छेदकधर्मावच्छिन्नप्रकारिका अनुमितिः प्रामाणिकी यथा वह्नित्वावच्छिन्नव्यापकतावगाहिनः महानसीयेतरवहिबाधकालीनपरामर्शात् पर्वतो महानसीयवहिमाम् इत्येव व्याप* कतानवच्छेदकमहानसीयत्वावच्छिन्नप्रकारिका अनुमितिर्भवति एवं लाघवज्ञानसहकृतादपि परामर्शात् व्यापकतानवच्छेदकधर्मावच्छिन्नप्रकारा अनुमितिर्जायते यथा-वह्नित्वावच्छिन्नव्यापकतावगाहिनः महानसीयवह्नौ लाघवमितिबुद्धिसहकृतात् परामर्शात् पर्वतो महानसीय. वहिमान् इत्येव अनुमितिर्जायते ।
तद्धर्मावच्छिन्नविशेष्यकतत्पदनिरूपितशक्तिप्रकारकज्ञानजन्यथा तद्धर्मावच्छिन्नोपस्थित्या