________________
૧૦
૧૯
[ અર્થાત્ કાચબાની પેઠે રીંગતા એટલે શરીરને ચલાયમાન કરતા વંદન કરે તે. ]
મત્સ્ય ( માછલું ) જેમ જળમાં ઉછાળા મારતું જલદી ઉપર આવે છે અને ફેર જળમાં નીચે ડૂબતી વખતે પેાતાના શરીરને ઉલટાવી શીઘ્ર ડૂબી જાય છે તેમ વંદન કરતી વખતે શિષ્ય પણ ઊભા થતાં અને બેસતાં એકદમ ઉછળવા સદશ શીઘ્ર ઊઠે અને મેસે તે ‘ મત્સ્યાવ્રુત્ત ’ અથવા ‘ મત્સ્યાદ્ભુત ' નામના આઠમા દેવ કહેવાય છે.
[ અર્થાત્ માછલાની માફક ઊછળતા વધ્ન કરે તે. ]
વળી ‘મયાવર્ત્ત ’ દોષને પણ સમાવેશ આ મત્સ્યાવૃત્તદોષમાં થાય છે. તે દ્રેષ આ પ્રમાણે છે—
માલું ઊછળીને ડૂબતી વખતે એકદમ શરીરને જેમ ફેરવી નાખે છે તેમ શિષ્ય પણ, એકને વંદન કરતા પુનઃ પાસે પડખે અથવા પાછળ મેહેલા બીજા આચાય વગેરેને વંદનાર્થે ત્યાં ને ત્યાં જ ખેડા છતા એકદમ પેાતાનું શરીર માવે-ફેરવે, પણ જયણાપૂર્વક ઊઠીને ત્યાં ન જાય તે ‘મસ્યાવત્ત દ્વાષ કહેવાય છે.
વંદનીય આચાર્યાદિ કાઈ પણ ગુણે કરીને ન્યૂનહીન હાય તેા તે ન્યૂન ગુરુને મનમાં ચિ ંતવી અરુચિપૂર્વક જે વંદન કરે તે મન:પ્રદુષ્ટ ' નામને નવમા દોષ કહેવાય છે.
"
[અર્થાત્ મનમાં આચાય વગેરેના દોષને ચિંતવીને વંદન કરે તે.] અથવા આત્મપ્રત્યયથી ( ગુરુએ શિષ્યને પેાતાને કહ્યું હોય તેથી ) અને પરપત્યયથી ( ગુરુએ શિષ્યને શિષ્યના મિત્રાદિક સન્મુખ કહ્યું હોય તેથી ) ઉત્પન્ન થયેલ મનદ્વેષપૂર્વક ગુરુને જો વાંદે તા પશુ ‘ મન:પ્રદુષ્ટ ' ઢાષ કહેવાય છે.
"
આ વેદિકાખદ દાષ પાંચ પ્રકારે છે. તે આ રીતે
