Dvadasharnaychakram Part 3

Author(s): Mallavadi Kshamashraman, Labdhisuri
Publisher: Chandulal Jamnadas Shah

Page 14

द्वादशारनयचक्रम्
७ तथाददतात्य
असत्कार्यपक्षे उपादाननियमविरोधः कुत इत्यनुयोगः६६८ १५। पूर्वपक्षासत्यत्वनिरूपणम्
६७४ ९ वैशेषिकस्यायं दोषो न स्याद्वादिन इति निरूपणम् ६६९ १ अनेकवाद्यसम्मतत्वे हेतूक्तिः स्थाद्वादिवत् वैशेषिको यदि ब्रूयात्तदा न दोष कोऽपि प्राक्शब्दार्थः ब्रूयादिति वर्णनम्
तथावदतोऽत्यन्तासमीक्षितभाषित्वापादनम् उक्तार्थे सम्मतिप्रदर्शनम्
द्रव्यापेक्षयाऽसद्वादमापाद्य पर्यायापेक्षया स्थाद्वादस्य पूर्ववादश्रेष्ठत्वमेवेति निरूपणम्
१२ तमपादयति तत्स्पष्टीकरणम्
, १४ देशकालात्मकपर्यायद्वयमात्रमेव तद्वचनात् प्रकारान्तरेणोक्तपूर्वदोषपापीयस्त्वनिराकरणार्थ
प्रतीयत इति निरूपणम् तन्मतप्रदर्शनन्
तस्मादसद्वाद इति ख्यापनम् जैनोक्तपरिहारस्य वादिनानुवदनम्
६७० ४ एवमनेकान्तवादी न ब्रूत इति प्रतिज्ञानम् वादिकृतं तत्खण्डनम्
तत्र कारणप्रदर्शनम् अत्राचार्योक्तिः
अत्रार्थे प्रयोगोपदर्शनम् उपादानक्रिययोः स्वस्वविषयनियतत्ववर्णनम्
व्याप्तिप्रदर्शनम् तयोर्नियतविषयतासाधनम्
६७१ १ अभिधेयस्वतत्त्वनिरसननियतत्वहेतोरबादिएकपुरुषदृष्टान्तस्य दार्टान्तिकस्य च व्याख्या
। घ्युदसनाम्नासिद्धिरिति निरूपणम् । उभयात्मकैकवस्तुस्वे विपर्ययापत्तावप्यनेकान्त
मृदात्मना सदित्यनेनाबाद्यनिरसने तेनापि स्वसिद्धिरिति निरूपणम्
सत्त्वापादनम् तस्य स्पष्टीकरणम्
नैवमनेकान्तवादी ब्रूत इत्युपसंहारः उपादाननियमाभावे हेतुप्रदर्शनम्
" १३ कथं ब्रूत इत्यत्र समाधिः सदपेक्षया क्रियाया अभावकथनम्
६७२ १
| द्रव्यार्थतः सत्त्वात् पर्यायार्थतोऽसत्त्वात्तदुभयात्मकं तत्र हेतुप्रदर्शनम्
वस्तुतत्त्वं जैना वर्णयन्तीत्याख्यानम् सत्त्वासत्त्वयोर्विरोधादसामानाधिकरण्येन प्रागसत
द्रव्यशब्दव्याख्यानम् एव कथं सत्त्वमिति शङ्कनम्
द्रव्यपर्यायशब्दार्थः तदर्थव्यावर्णनम्
शब्दत एव नोभयार्थतां वदन्ति किन्तु वस्तुस्वरूपएकाधिकरणभावेन सदसतो स्ति प्रयोग इति
____णमपि तथा क्रियत इति निरूपणम् व्यावर्णनम्
| मृदात्मनो द्रव्यार्थपर्यायार्थवर्णनम् कार्ये सदसत्ता नेति सप्तम्यैषोऽर्थो दर्शित इति
घटात्मनो द्रव्यार्थपर्यायार्थत्ववर्णनम् कथनम्
घटादेर्मुदात्मतावजलाद्यात्मताप्रदर्शनम् स्वपररूपेण जगतः सदसदूपत्वानैष दोष इति
वस्तुनि विद्यमानसर्वधर्मदर्शनं यावत्तावदात्मतानिरूपणम्
६७३ २ कथनम् कार्यमेव केवलं न सदसत् , वृत्तावृत्तपर्यायाभ्यां
घटात्मनाऽसत्त्वान्मृदि घटोऽसन्नेवेति नाहतो ब्रूत द्रव्यमपीति निरूपणम्
__ इत्यभिधानम् सहभाविपर्यायैरपि सदसत्त्वप्रदर्शनम्
मृदि घटस्य प्राप्ते सन्नपि घट इति समर्थनम् त्वदुक्तः स्याद्वादिपूर्वपक्षो न स्याद्वाद इत्यभिधानम् , तत्व एवानुभवक्रमप्राप्तेरिति हेतुन्यावर्णनम् तस्यैव स्फुटीकरणम्
६७४ वैशेषिकस्यासत्कार्यत्वसिद्धिशङ्कनम् इत्थं पूर्वपक्षीकृत्य कटन्दीकृदुक्तसमाधि
तब्याख्या प्रदर्शनम्
, ३ अत्राचार्यस्योत्तरम् उक्तौ पूर्वोत्तरपक्षावसत्यार्थावित्यभिधानम्
५ | सत्कार्यत्वापादनम्
१
_Jain Education International 2010_04